Mỹ bất ngờ 'mở đường' cho Nga lách lệnh cấm vận dầu mỏ

Lệnh cấm vận dầu mỏ phương Tây áp đặt lên Moskva có một ngoại lệ, theo đó Bộ Tài chính Mỹ mới đây thông báo, dầu xuất khẩu từ Nga sẽ không bị áp giá trần nếu chúng đã trải qua quá trình xử lý "đáng kể" trên lãnh thổ quốc gia khác.

Thông báo cũ cho biết, mức giá trần với dầu thô xuất khẩu sẽ được áp dụng từ khi bắt đầu vận chuyển bằng đường biển cho đến khi bán lô hàng đầu tiên trên đất liền ở một khu vực tài phán khác bên ngoài lãnh thổ Liên bang Nga.

Mặc dù vậy, nếu như dầu thô "trải qua quá trình xử lý đáng kể bên ngoài nước Nga" và tiếp tục xuất đi dưới dạng sản phẩm tinh chế thì hạn chế sẽ không áp dụng cho mặt hàng này.

Trước diễn biến trên, trong cuộc trả lời phỏng vấn tờ PolitExpert (PE), ông Boris Martsinkevich - Tổng biên tập tạp chí Geoenergy đã đưa ra một số phân tích, đánh giá đáng chú ý.

Vị chuyên gia cho rằng với bước đi trên, phương Tây quyết định chừa cho mình "lối thoát" khi tự tạo khe hở trong việc áp giá trần, bởi lượng lớn nhà máy lọc dầu trên khắp thế giới hiện đã đóng cửa, ngoài ra nhiều công ty đã chuyển sang sản xuất nhiên liệu sinh học.

“Bây giờ lựa chọn của họ là gì, phải chăng là khẩn trương khôi phục hoạt động của nhà máy lọc dầu? Nhưng điều này không thể xảy ra nhanh chóng. Đây là một quá trình kéo dài, vì vậy bạn cần tìm một giải pháp khác".

"Phương Tây quyết định giải quyết vấn đề theo cách 'tạo ra kẽ hở'. Như vậy, một ví dụ là chúng ta có thể chế biến nguyên liệu thô tại nhà máy lọc dầu Nayara Energy ở Ấn Độ, thuộc sở hữu của Tập đoàn Rosneft”, người đối thoại của tờ PE giải thích.

"Khi không thể mua dầu thô trực tiếp từ Nga, phương Tây quyết định sử dụng một bước đi bất thường. Nếu một pháp nhân được đăng ký ở quốc gia khác và không liên quan trực tiếp đến Nga thì bạn có thể mua nhiên liệu từ đó mà không bị hạn chế".

"Điều này nghĩa là mọi thứ đều rõ ràng về mặt pháp lý đối với phương Tây, họ sẽ nói rằng đây là xăng và dầu của Ấn Độ, nó không có nguồn gốc từ Nga", chuyên gia Martsinkevich giải thích.

"Ngoài ra Nga còn có thể lách lệnh trừng phạt với sự trợ giúp của việc chế biến dầu thô trên đất Thổ Nhĩ Kỳ. Một nhà máy lọc dầu mới đây đã được nâng cấp bởi công ty Socar của Azerbaijan để cho ra sản phẩm dầu nhẹ Azeri".

"Phần thứ hai của hỗn hợp sẽ sử dụng thương hiệu Ural của Nga. Khi trộn lẫn, chúng tôi nhận được một 'sản phẩm dầu của Thổ Nhĩ Kỳ' và mặt hàng này cũng không bị hạn chế", vị chuyên gia năng lượng cho biết.

Như vậy hai đối tác Thổ Nhĩ Kỳ và Ấn Độ sẽ có thể hỗ trợ Nga bán các sản phẩm từ dầu mỏ cho phương Tây, giúp Moskva vượt qua các biện pháp trừng phạt do Mỹ, Eu và khối G7 đang áp đặt.

Giá trần đối với dầu thô xuất khẩu của Nga được vận tải bằng đường biển chính thức có hiệu lực kể từ ngày 5/12/2022. Bắt đầu từ tháng 2/2023, các hạn chế sẽ ảnh hưởng đến sản phẩm xăng dầu tinh chế.

Theo những điều khoản đặt ra, Australia, Thụy Sĩ, các nước G7 và EU từ chối mua dầu thô từ Nga với mức giá trên 60 USD/thùng. Moskva sau đó tuyên bố sẽ không cung cấp dầu cho những quốc gia áp đặt mức giá trần.