Mỹ công bố kế hoạch mới hạn chế ô nhiễm môi trường do các nhà máy điện

Theo hãng AP, quy tắc mới, được đặt tên là "hàng xóm tốt" - do Cơ quan Bảo vệ Môi trường Mỹ (EPA) ban hành - sẽ hạn chế khí thải ống khói từ các nhà máy điện và các nguồn công nghiệp khác gây ô nhiễm khói mù không thể kiểm soát. Khoảng 20 bang của Mỹ sẽ phải cắt giảm lượng khí thải nito oxit công nghiệp có hại và các chất ô nhiễm khác để cải thiện chất lượng không khí cho hàng triệu người sống trong các cộng đồng xuôi chiều gió.

Ảnh minh họa. Nguồn: AP

Cơ quan này cho biết quy tắc được ban hành vào ngày 15/3 sẽ cứu sống hàng nghìn người, giúp hàng chục nghìn người không phải nhập viện, ngăn ngừa hàng triệu cơn hen suyễn và giảm số ngày ốm đau.

"Tất cả người dân đều xứng đáng được hít thở bầu không khí trong lành. Chúng tôi đều biết ô nhiễm không khí không chỉ dừng lại ở ranh giới một tiểu bang", Quản trị viên EPA Michael Regan cho biết.

Ông Regan nói rằng quy tắc này sẽ có hiệu lực vào tháng 5 tới đối với các nhà máy điện và ngăn ngừa nguy cơ ô nhiễm đáng kể để đảm bảo không khí sạch hơn, mang đến các biện pháp bảo vệ sức khỏe cộng đồng cho những người phải chịu đựng quá lâu trước các tác động và bệnh tật liên quan đến chất lượng không khí.

Giới hạn đối với các khu công nghiệp có hiệu lực vào năm 2026. Các tiểu bang gây ra tình trạng tăng khí ozone trên mặt đất, hoặc sương mù, đã được yêu cầu trình kế hoạch đảm bảo các nhà máy điện chạy bằng than và các khu công nghiệp khác không gây ô nhiễm không khí đáng kể, ảnh hưởng ở các tiểu bang khác. Trong trường hợp một tiểu bang chưa đệ trình kế hoạch "hàng xóm tốt" thì kế hoạch của liên bang sẽ có hiệu lực để đảm bảo các tiểu bang được bảo vệ.

Quy tắc này được xây dựng từ năm 2015 nhằm ngăn chặn các tiểu bang làm tăng thêm tình trạng ô nhiễm ozone ở các địa phương khác. Quy tắc chủ yếu áp dụng cho các bang ở miền Nam và Trung Tây, góp phần gây ra ô nhiễm không khí dọc theo bờ biển phía Đông. Một số tiểu bang - chẳng hạn như bang Texas, California, Pennsylvania, Illinois và Wisconsin - đã gây ô nhiễm lớn.

Những người ủng hộ môi trường và sức khỏe cộng đồng đã hoan nghênh quy tắc mới của EPA như một biện pháp cứu mạng nhằm cắt giảm đáng kể tình trạng ô nhiễm không khí vượt qua ranh giới của tiểu bang, gây hại cho những người sống cách xa các nhà máy điện, nhà máy xi măng, nhà máy thép và những nguồn gây ô nhiễm công nghiệp khác.

"Quá nhiều cộng đồng hít thở không khí không lành mạnh vì ô nhiễm từ các nhà máy điện và nguồn công nghiệp vượt qua các ranh giới các tiểu bang. Quy tắc này sẽ hạn chế lượng khí thải, góp phần hạn chế nguy cơ không tốt cho sức khỏe trong cộng đồng xuôi chiều gió và giúp đạt được không khí sạch hơn cho những người sống gần các nguồn gây ô nhiễm", ông Harold Wimmer, Chủ tịch và Giám đốc điều hành của Hiệp hội Phổi Mỹ cho biết.

Phản ứng từ các nhà máy nhiệt điện than

Hiệp hội Khai thác Quốc gia Mỹ không đồng tình với quy tắc này.

"Các quy định nhằm vào các nhà máy điện than đang hoạt động tốt khiến lưới điện của chúng ta ngày càng dễ bị tổn thương trước tình trạng thiếu hụt nguồn cung nghiêm trọng," Conor Bernstein, Phó Chủ tịch Hiệp hội khai thác cho biết.

Ông cho rằng EPA đã không xem xét thực tế năng lượng của Mỹ. Kết quả là người dân và các doanh nghiệp Mỹ sẽ tiếp tục phải trả nhiều tiền hơn cho nguồn điện ngày càng kém tin cậy hơn. EPA đang đơn phương đưa ra những quyết định này cho các bang.

Về phần mình, ông Regan đã bác bỏ điều đó, nhấn mạnh rằng EPA đã xem xét hàng nghìn đánh giá về quy tắc này, bao gồm cả từ ngành điện lực.

"Chúng tôi đã làm việc với rất nhiều nhà điều hành lưới điện và các tổ chức lập kế hoạch quản lý điện", ông Regan khẳng định.

EPA cũng khẳng định quy định này mang lại cho các nhà máy điện sự linh hoạt trong cách tuân thủ, bao gồm các chương trình mua bán khí thải và có thể sử dụng máy lọc khí.

"Quy tắc này bao gồm một số tính năng tích hợp sẵn mà chúng tôi tin rằng sẽ đạt được các mục tiêu về sức khỏe cộng đồng nhưng cũng không gây nguy hiểm cho an toàn lưới điện", ông Regan nhấn mạnh.

Theo Cơ quan Thông tin Năng lượng, điện sản xuất từ than đã giảm đáng kể ở Mỹ trong 15 năm qua, nhờ sự cạnh tranh từ khí đốt tự nhiên rẻ và dồi dào, giá năng lượng tái tạo và các quy định về môi trường giảm. Nhiều nhà máy đã bị đóng cửa và hơn 23% đội tàu chạy bằng than đang hoạt động của Mỹ dự kiến sẽ ngừng hoạt động vào năm 2029.

Lượng khí ozone trên mặt đất, hình thành khi có ánh sáng mặt trời, có thể gây ra các vấn đề về hô hấp, bao gồm hen suyễn và viêm phế quản mãn tính. Nhữngngười có hệ thống miễn dịch bị tổn thương như người già và trẻ em dễ dàng mắc bệnh khi ở ngoài trời.

Báo cáo năm 2021 cho biết hơn 123 triệu người Mỹ từng trải qua nhiều lần mức khí ozone không tốt cho sức khỏe. Biến đổi khí hậu có thể sẽ làm trầm trọng thêm vấn đề bằng cách gây ra nhiều ngày nắng nóng dẫn đến nồng độ ozone cao.

Hồng Nhung