Mỹ hoãn giao ngư lôi MK-48 cho Đài Loan đến năm 2030

Mặc dù Mỹ đảm bảo giao hàng đúng hạn nhằm tăng cường khả năng phòng thủ của đảo Đài Loan trước các mối đe dọa tiềm tàng, nhưng lịch trình giao ngư lôi hạng nặng MK-48 vẫn tiếp tục bị chậm lại.

Kế hoạch ban đầu yêu cầu giao đủ ngư lôi vào năm 2028, nhưng thời hạn đó hiện đã được gia hạn tới năm 2030. Các nguồn tin quân sự tiết lộ rằng trong khi một số thành phần của ngư lôi ban đầu được lên lịch giao vào năm 2025, Mỹ hiện đã sửa đổi mốc thời gian đó thành cuối năm 2025.

Thỏa thuận mua sắm ban đầu được Mỹ công bố vào năm 2017 bao gồm 46 ngư lôi MK-48, nhưng sau đó vùng lãnh thổ Đài Loan đã giảm đơn đặt hàng xuống còn 28 quả. Sau đó, Mỹ đã công bố bán bổ sung thêm 18 ngư lôi này cho Đài Loan vào năm 2020.

Tuy nhiên, sự chậm trễ dai dẳng trong việc giao hàng đã làm dấy lên mối lo ngại trong giới quân sự và lãnh đạo Đài Loan, vì việc nâng cấp kịp thời kho vũ khí hải quân trong đó có ngư lôi MK-48 được coi là rất quan trọng trong việc duy trì khả năng răn đe mạnh mẽ chống lại các mối đe dọa.

Một trong những vũ khí uy lực nhất hiện nay của hải quân Mỹ chính là ngư lôi hạng nặng MK-48.

Đây là ngư lôi được trang bị những công nghệ mới nhất trong tác chiến dưới nước, giúp tàu ngầm Mỹ tiêu diệt chiến hạm đối phương hoặc trở thành cảm biến tầm xa chưa từng có

Mỹ thiết kế ngư lôi MK-48 từ cuối thập niên 1960 để đối phó với sự phát triển của tàu ngầm Liên Xô.

Loại vũ khí này đi vào biên chế năm 1971, thay thế các ngư lôi đời cũ hơn như Mark 37 và Mark 14, hai vũ khí cơ bản của tàu ngầm Mỹ khi đó.

Tới năm 1972, việc Liên Xô biên chế tàu ngầm Đề án 705 "Lira" hiện đại khiến Mỹ tăng tốc chương trình Cải tiến tính năng (ADCAP) cho ngư lôi MK-48, tăng cường đáng kể uy lực cho dòng ngư lôi này.

Mọi tàu ngầm trong biên chế hải quân Mỹ, gồm lớp Los Angeles, Seawolf, Virginia và Ohio, đều được trang bị ngư lôi MK-48. Phiên bản mới nhất mang tên Mark 48 Mod 7 là kết quả của nhiều đợt nâng cấp trong hàng thập kỷ qua.

Sự kết hợp giữa hệ thống máy tính mạnh mẽ, động cơ khỏe và cơ cấu nổ hủy diệt khiến MK-48 trở thành vũ khí có tỷ lệ diệt mục tiêu rất cao.

MK-48 có chiều dài 5,8 m, đường kính 0,53 m, nặng 1.676 kg, được gắn đầu đạn nặng 293 kg với tầm bắn hiệu quả trên 8 km. Ngư lôi này có thể hoạt động ở độ sâu tối đa trên 365 m.

Là vũ khí phục vụ chiến trường hiện đại, MK-48 có khả năng tự động hóa cao. Khi được phóng từ tàu ngầm, động cơ phản lực dòng nước (pumpjet) có thể đẩy quả đạn lao tới mục tiêu với vận tốc trên 80 km/h trong lòng biển.

Ban đầu, tốc độ cao là yêu cầu quan trọng giúp Mỹ săn lùng tàu ngầm tấn công của Liên Xô, vốn có khả năng lặn sâu gấp nhiều lần tàu Mỹ và đủ nhanh để thoát khỏi tầm bắn của ngư lôi đời cũ.

MK-48 được trang bị hệ thống dẫn đường chủ động và thụ động, có khả năng đánh chìm nhiều loại tàu nổi và tàu ngầm khác nhau.

Trong giai đoạn đầu sau khi phóng, ngư lôi được dẫn đường qua dây dẫn kết nối với tàu mẹ. Dây dẫn sẽ tách ra khi đầu dò ngư lôi khóa được mục tiêu, chuyển quyền điều khiển sang máy tính dẫn đường trên quả đạn MK-48.

Khi bắn trượt mục tiêu, các ngư lôi thông thường sẽ lao thẳng cho đến khi hết nhiên liệu và tự kích nổ. Nhưng MK-48 có thể di chuyển vòng quanh để tìm kiếm mục tiêu lần thứ hai, tăng hiệu quả hủy diệt.

Cơ cấu kích nổ của MK-48 cũng khác với những ngư lôi đời cũ như Mark 37 và Mark 14, vốn được lập trình để phát nổ khi va chạm hoặc đến sát mục tiêu.

Với tàu mặt nước, MK-48 sẽ di chuyển xuống dưới đáy tàu, vị trí yếu nhất và không được bảo vệ, sau đó mới phát nổ.

Đầu đạn gần 300 kg phát nổ dưới nước tạo ra bong bóng khổng lồ, đẩy thân tàu đối phương lên khỏi mặt nước, trước khi rơi ngược xuống khoảng trống bên dưới.

Hai lực tác động ngược chiều mạnh tới mức bẻ gãy sống tàu, khiến tàu chiến đối phương gãy đôi và chìm chỉ trong vài phút. Với tàu ngầm, MK-48 phát nổ ngay sát lớp vỏ chịu lực, phá hủy chúng bằng sóng xung kích lớn.

Kể từ khi được biên chế, MK-48 luôn là vũ khí diệt hạm và chống ngầm chủ lực của tàu ngầm Mỹ. Phiên bản cải tiến Mod 7 được trang bị hệ thống định vị thủy âm (sonar) có thể tiếp nhận và phân tích tín hiệu ở dải tần số rộng hơn, nâng cao khả năng tìm kiếm và bám bắt mục tiêu.

Nhà sản xuất Lockheed Martin cho biết ngư lôi MK-48 Mod 7, biến thể mới nhất đang có mức giá 3,8 triệu USD/quả.

Việt Hùng