Mỹ muốn khai tử công nghệ tự động tắt/khởi động lại trên ô tô, vì sao?

Công nghệ tự động tắt/khởi động lại động cơ (start/stop) trên xe ô tô giúp tiết kiệm nhiên liệu và giảm khí thải. Khi xe dừng hẳn – ví dụ tại đèn đỏ hoặc lúc tắc đường – động cơ sẽ tự động tắt và khởi động lại khi tài xế nhả bàn đạp phanh.

Công nghệ này nhằm mục đích giảm thời gian chạy không tải, từ đó giảm lượng nhiên liệu tiêu thụ và chất gây ô nhiễm thải ra. Với những người lái xe thường xuyên gặp tình trạng kẹt xe trong đô thị, tính năng này có thể giúp tiết kiệm nhiên liệu đáng kể và giảm lượng khí thải carbon, thể hiện rõ lợi ích về môi trường và kinh tế.

Tuy nhiên, công nghệ start/stop vẫn bị giới tài xế chỉ trích. Những phàn nàn phổ biến bao gồm lo ngại về tăng hao mòn động cơ do việc khởi động lại thường xuyên và độ trễ khi tăng tốc từ trạng thái dừng. Một số cho rằng nó ảnh hưởng đến trải nghiệm lái xe, đặc biệt ở những chiếc xe mà hệ thống không hoạt động trơn tru. Đối với không ít người, nguy cơ hỏng hóc động cơ về lâu dài lớn hơn mức tiết kiệm nhiên liệu.

Tính năng dừng xe tạm tắt máy (start/stop) trên ô tô gây tranh cãi. Ảnh: Drive

Từ trước đến nay, Cơ quan Bảo vệ Môi trường (EPA) của Mỹ luôn ủng hộ công nghệ start/stop để nâng cao hiệu quả sử dụng nhiên liệu của xe. Thông qua cung cấp tín dụng carbon cho các hãng, EPA khuyến khích tích hợp các công nghệ như vậy vào các mẫu xe mới. Những tín dụng này là động lực để các nhà sản xuất đổi mới và sản xuất những chiếc xe phù hợp với mục tiêu môi trường.

Song, những tuyên bố gần đây từ Giám đốc EPA Lee Zeldin tiềm ẩn một sự thay đổi về chính sách, quan điểm. Nó có thể ảnh hưởng đến cách các nhà sản xuất ô tô thiết kế xe trong tương lai và cam kết đối với các công nghệ bền vững.

Năm 2025, EPA thông báo kế hoạch dần loại bỏ công nghệ start/stop trên ô tô, nằm trong kế hoạch lớn hơn nhằm giảm các quy định liên bang cho ngành công nghiệp xe hơi. EPA sẽ không còn cấp tín dụng carbon cho các phương tiện trang bị hệ thống này nữa.

Công nghệ start/stop ở Mỹ có thể được bắt nguồn từ thời cựu Tổng thống Barack Obama. Được giới thiệu như một phần của nỗ lực rộng lớn hơn nhằm giảm lượng khí thải nhà kính, công nghệ này trở thành một lựa chọn phổ biến cho các nhà sản xuất ô tô để tuân thủ quy định môi trường. Ban đầu được triển khai trên các xe hybrid, nó nhanh chóng xuất hiện trên cả những chiếc xe chạy xăng thông thường. Việc áp dụng rộng rãi được thúc đẩy bởi lời hứa kép về giảm khí thải và cải thiện hiệu quả nhiên liệu, phù hợp với các mục tiêu quốc gia nhằm giảm thiểu tác động môi trường của giao thông vận tải.

Từ khi ra mắt đến nay, tỷ lệ ứng dụng công nghệ start/stop gia tăng đáng kể trên thị trường ô tô Mỹ. Vào năm 2012, chỉ một phần nhỏ xe có công nghệ này, nhưng đến năm 2023, ước tính hơn 40% số xe mới bán ra tại Mỹ được trang bị hệ thống start/stop. Nó phản ánh cả sự quan tâm của người tiêu dùng đối với các tính năng tiết kiệm nhiên liệu và nỗ lực của các nhà sản xuất ô tô nhằm đáp ứng các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu nghiêm ngặt.

Một số nghiên cứu cho rằng các phương tiện được trang bị hệ thống start/stop có thể đạt được hiệu quả sử dụng nhiên liệu tốt hơn tới 5%. Việc giảm khí thải này đặc biệt có lợi trong môi trường đô thị, nơi tình trạng tắc nghẽn giao thông phổ biến. Tuy nhiên, tác động môi trường thực tế có thể thay đổi tùy thuộc vào thói quen lái xe và hiệu quả của hệ thống trên các mẫu xe khác nhau.

Từ góc độ của nhà sản xuất ô tô, công nghệ start/stop mang lại những lợi thế đáng chú ý như cải thiện hiệu quả nhiên liệu và tuân thủ các quy định môi trường, nâng cao hình ảnh thương hiệu. Tuy nhiên, các nhân viên sửa chữa bày tỏ lo ngại tăng hao mòn trên các bộ phận như mô tơ khởi động và ắc quy, dẫn đến cần thay thế thường xuyên hơn. Điều này làm tăng chi phí bảo dưỡng và ảnh hưởng đến độ bền của xe theo thời gian. Cân bằng những ưu và nhược điểm này là rất quan trọng đối với các nhà sản xuất khi họ thiết kế những chiếc xe đáp ứng cả quy định và kỳ vọng của người tiêu dùng về độ bền và hiệu suất.

Khi ngành công nghiệp ô tô phát triển, việc loại bỏ tiềm năng của công nghệ start/stop có thể mở đường cho những đổi mới mới. Xe điện và xe hybrid có khả năng chiếm vị trí trung tâm, mang đến các giải pháp toàn diện hơn cho hiệu quả nhiên liệu và giảm khí thải. Những tiến bộ trong công nghệ pin và sự phát triển của nhiên liệu thay thế có thể định nghĩa lại hiệu quả của xe. Ngoài ra, quy định có thể chuyển sang thúc đẩy điện khí hóa hoàn toàn và hỗ trợ cơ sở hạ tầng cho xe điện, đẩy nhanh hơn nữa quá trình chuyển đổi sang giao thông bền vững và giảm sự phụ thuộc vào các động cơ đốt trong truyền thống.

Khi EPA đánh giá lại công nghệ start/stop, tương lai của ô tô có thể phụ thuộc vào việc áp dụng rộng rãi hơn các công nghệ điện và hybrid. Người tiêu dùng và các nhà hoạch định chính sách cần phải cân nhắc những lợi ích của các đổi mới mới so với những thách thức mà chúng mang lại. Quá trình chuyển đổi sang giao thông bền vững đòi hỏi nỗ lực tập thể và sự cân nhắc kỹ lưỡng các công nghệ mới nổi.

(Theo EV smarts, science sensei)

Du Lam