Mỹ ra thời hạn 30 ngày cho Israel

Xe tải chở hàng viện trợ nhân đạo của Chương trình Lương thực Thế giới (WFP) đến Gaza qua cửa khẩu biên giới Erez vào ngày 26/9/2024. Ảnh: Anadolu

Mỹ đã cung cấp cho Israel gần 18 tỷ USD vũ khí, đạn dược và các khoản hỗ trợ khác kể từ khi cuộc chiến giữa Hamas và Israel nổ ra vào tháng 10 năm 2023. Các quan chức cho biết khoản viện trợ đó phụ thuộc vào việc tuân thủ luật pháp quốc tế và luật nhân đạo quốc tế.

Bộ trưởng Quốc phòng Lloyd Austin và Bộ trưởng Ngoại giao Antony Blinken đã gửi một lá thư cho Bộ trưởng Quốc phòng Israel Yoav Gallant và Bộ trưởng Bộ Các vấn đề Chiến lược Ron Dermer vào hôm 14/10, cảnh báo họ rằng các đợt cung cấp viện trợ nhân đạo cho Gaza đã giảm mạnh và cho họ 30 ngày thực hiện "các biện pháp cụ thể" để cải thiện tình hình.

Ông Blinken và ông Austin cho biết: "việc không thể hiện cam kết bền vững trong thực hiện và duy trì các biện pháp này có thể ảnh hưởng đến chính sách của Mỹ theo NSM-20 và luật pháp Mỹ có liên quan". NSM-20 là bản ghi nhớ do Tổng thống Joe Biden ban hành vào tháng 2 năm 2023, trong đó nêu rõ rằng những người nhận vũ khí của Mỹ phải cung cấp "lời đảm bảo đáng tin cậy" rằng họ sẽ tôn trọng luật pháp quốc tế.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Matthew Miller hôm 15/10 khẳng định với báo giới rằng việc này "làm rõ mối quan ngại của Mỹ về mức độ viện trợ nhân đạo đã được đưa vào Gaza".

Theo đó, Người phát ngôn Miller cho biết một lá thư tương tự đã được gửi vào tháng 4. Mặc dù việc cung cấp viện trợ cho Gaza đã được cải thiện trong một thời gian, nhưng kể từ đó, chúng đã "giảm hơn 50%" và lượng viện trợ vào vùng khu vực đang bị bao vây này hồi tháng 9 là "thấp nhất trong bất kỳ tháng nào trong năm qua", các quan chức cho biết.

Người phát ngôn Hội đồng An ninh Quốc gia Nhà Trắng John Kirby cho biết lá thư này được đưa ra do "sự sụt giảm đáng kể về viện trợ nhân đạo, khiến chúng tôi lo ngại".

Mặc dù ông Kirby không bình luận về mối đe dọa hạn chế viện trợ quân sự, ông Miller cũng đề cập đến biên bản ghi nhớ NSM-20, trong đó đưa ra các yêu cầu về nhân đạo.

“Luật pháp Mỹ có những điều khoản yêu cầu chúng tôi phải thực hiện một số chứng nhận nhất định. Và để thực hiện những chứng nhận đó, chúng tôi phải đảm bảo rằng Israel không tùy tiện từ chối viện trợ nhân đạo vào Gaza”, ông Miller cho biết.

Theo phương tiện truyền thông Israel, các hạn chế theo NSM-20 không áp dụng cho các thiết bị "phòng thủ" như hệ thống Phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD), gần đây đã được gửi đến Israel để giúp chống lại một cuộc tấn công tên lửa khác của Iran.

Các nguồn tin quốc phòng Israel khẳng định với tờ Jerusalem Post rằng thủ tướng Benjamin Netanyahu có thể không còn lựa chọn nào khác ngoài việc tuân thủ các yêu cầu của Mỹ, ngay cả khi điều đó có nghĩa là từ bỏ kế hoạch bao vây Hamas ở phía Bắc Gaza.

Washington cũng đã công khai kêu gọi Israel rút lui khỏi chiến dịch quân sự chống lại Hezbollah ở Lebanon, ủng hộ giải pháp ngoại giao.

Hạn chót 30 ngày sẽ đưa ra quyết định cuối cùng về việc cắt giảm viện trợ quân sự cho Israel sau cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sắp tới, trong đó Phó Tổng thống đương nhiệm Kamala Harris đã phải vật lộn để huy động cử tri người Palestine và người Mỹ gốc Ả Rập tại các thành trì truyền thống của đảng Dân chủ, một phần là do sự ủng hộ của chính quyền hiện tại đối với Israel.

Liên Hà