Mỹ sẽ tụt hậu về xe điện trong những năm tới?

Các nhà phân tích của BNEF viết trong báo cáo được công bố mới đây rằng: "Doanh số bán xe điện toàn cầu đang tăng lên, nhưng bức tranh toàn quốc lại đa dạng hơn bao giờ hết".

Trong khi Trung Quốc dự kiến sẽ chiếm gần 2/3 trong số gần 22 triệu xe sạc điện được bán trên toàn cầu trong năm nay, một phần nhờ vào các ưu đãi của chính phủ, thì "tất cả các chính sách EV lớn ở Mỹ đều đang bị chỉ trích".

Tổng thống Trump đã ra lệnh xóa bỏ trợ cấp và các biện pháp khác thúc đẩy xe điện trong ngày đầu tiên trở lại Nhà Trắng vào tháng 1. Chính quyền của ông và Quốc hội do đảng Cộng hòa kiểm soát đang tuân theo chỉ thị của ông bằng cách nới lỏng các tiêu chuẩn tiết kiệm nhiên liệu quốc gia, loại bỏ dần các khoản tín dụng thuế EV và tước bỏ khả năng tự đặt ra giới hạn khí thải của California.

Triển vọng của BNEF cho rằng các quy định về mức tiêu thụ xăng và ống xả trên toàn quốc sẽ quay trở lại mức như trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump và khoản tín dụng thuế tiêu dùng lên tới 7.500 USD sẽ kết thúc đối với hầu hết các loại EV sau năm nay.

Triển vọng của các nhà nghiên cứu về doanh số bán EV tại Mỹ có khả năng tiếp tục giảm, tùy thuộc vào số phận cuối cùng của các miễn trừ cho phép các tiểu bang áp dụng các quy tắc nghiêm ngặt hơn về không khí sạch. Một liên minh các tiểu bang do Tổng chưởng lý California Rob Bonta đứng đầu đã đâm đơn kiện vào tuần trước để phản đối động thái bãi bỏ các chính sách cấp tiểu bang của chính quyền Mỹ.

“Nếu nỗ lực thu hồi miễn trừ này thành công, nó sẽ gây ra hậu quả nghiêm trọng cho doanh số bán xe điện ở California và do ảnh hưởng quá lớn của tiểu bang này đối với thị trường xe điện trong nước, trên toàn nước Mỹ”, BNEF cho biết. “Việc xóa bỏ tất cả các lệnh bắt buộc về phía cung trong nước, đồng thời với các ưu đãi về nhu cầu, sẽ đẩy doanh số bán xe điện ở Mỹ xuống mạnh”.

Ngược lại, Trung Quốc dự kiến sẽ duy trì đà chuyển đổi sang xe sạc điện, chủ yếu là do nền kinh tế đơn giản: Đây là thị trường lớn duy nhất mà xe điện rẻ hơn trung bình so với xe đốt trong tương đương. Nhu cầu cũng đang được thúc đẩy từ việc chính phủ mở rộng trợ cấp khuyến khích người tiêu dùng đổi xe cũ lấy xe điện và xe hybrid mới.

BNEF dự đoán thị trường xe điện của nước này sẽ lớn hơn thị trường xe hơi toàn nước Mỹ trong năm tới.

"Trung Quốc đang nổi lên như một cường quốc sản xuất xe điện lớn", BNEF cho hay trong báo cáo của mình, ước tính rằng nước này chiếm gần 70% sản lượng xe điện toàn thế giới vào năm ngoái.

Những thay đổi trong chính sách của Mỹ đã khiến thị trường xe điện quốc gia này có nhiều biến động.

Sự thống trị trong sản xuất xe điện và chuỗi cung ứng pin đã góp phần làm gia tăng căng thẳng thương mại và tăng thuế quan kể từ lần cuối BNEF công bố triển vọng hàng năm.

Liên minh châu Âu đã áp thuế đối với xe điện chạy bằng pin nhập khẩu từ Trung Quốc trong năm năm bắt đầu từ tháng 10, với mức thuế bổ sung từ 35% đối với nhà sản xuất xe MG SAIC Motor Corp. đến 7,8% đối với Tesla Inc.

BNEF nhấn mạnh trong báo cáo của mình rằng "Các nhà hoạch định chính sách phải đối mặt với căng thẳng ngày càng tăng giữa các mục tiêu về môi trường và các ưu tiên chính sách cạnh tranh khác. Do đó, nhiều nhà sản xuất ô tô đã giảm các mục tiêu về xe điện đã công bố trước đó hoặc âm thầm gác lại chúng". Đơn cử như các động thái rút lui của các nhà sản xuất bao gồm Toyota, Ford, Mercedes-Benz và Volvo.

Ngoài việc thực hiện các biện pháp để bảo vệ các nhà sản xuất trong nước khỏi các loại xe điện giá rẻ nhập khẩu từ Trung Quốc, EU đã nới lỏng các tiêu chuẩn khí thải CO2 của mình bằng cách miễn cho các nhà sản xuất khỏi các khoản tiền phạt có thể xảy ra trong năm nay và cho phép các công ty đáp ứng các mục tiêu khó khăn hơn một cách dần dần hơn. Do sự thay đổi này, BNEF đã cắt giảm dự báo về doanh số bán xe điện tại các thị trường bị ảnh hưởng từ năm nay đến năm 2027 khoảng 19%, tương đương khoảng 2,6 triệu xe.

Vương quốc Anh - quốc gia đã rời khỏi EU vào năm 2020 và vẫn duy trì sự cởi mở tương đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc - đã nổi lên như một thị trường lớn hàng đầu cho xe điện sau Trung Quốc. BNEF dự kiến xe sạc điện sẽ chiếm 40% thị phần tại Vương quốc Anh vào năm tới.

Nam Nguyễn