Mỹ - Taliban ký Thỏa thuận hòa bình lịch sử

Bên cạnh những nước lên tiếng hoan nghênh thỏa thuận này sẽ mang lại hòa bình lâu dài cho Afghanistan, một số khác bày tỏ thận trọng khi cho rằng đây chỉ là một sự khởi đầu cho chặng đường dài khó khăn phía trước.

Trong một tuyên bố đưa ra sau khi Mỹ và Taliban ký thỏa thuận hòa bình, Tổng thống Afghanistan cho rằng, hòa bình có tồn tại hay không tùy thuộc hoàn toàn vào lực lượng Taliban.Phát biểu trong cuộc gặp với Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper và Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại Thủ đô Kabul, Tổng thống Afghanistan cho rằng, thỏa thuận hòa bình được Mỹ và lực lượng Taliban ký kết sẽ mở đường cho hòa bình lâu dài tại đất nước này. Tuy nhiên, nhà lãnh đạo Afghanistan nhấn mạnh thỏa thuận này là văn bản dựa trên các điều kiện. Vì thế, việc rút các lực lượng nước ngoài khỏi quốc gia Trung Nam Á này phải dựa trên việc Taliban hoàn thành các cam kết.

Tabliban ngày 29/2 đã ký Thỏa thuận Hòa bình với đặc phái viên Mỹ Zalmay Khalilzad, mở đường cho việc Mỹ rút toàn bộ quân khỏi Afghanistan sau 18 năm ở đây.

Theo tuyên bố chung được đặc phái viên Mỹ về vấn đề Afghanistan Zalmay Khalilzad và thủ lĩnh chính trị của lực lượng Taliban Mullah Abdul Ghani Baradar ký tại Doha, Mỹ sẽ rút binh lính khỏi Afghanistan trong vòng 14 tháng, chấm dứt cuộc chiến kéo dài 18 năm của Mỹ ở Afghanistan.

Đối với hàng triệu người dân Afghanistan, thỏa thuận này sẽ thắp lên hy vọng về một tương lai hòa bình mà họ khao khát bấy lâu nay. “Chúng tôi hi vọng việc giết hại người dân vô tội sẽ chấm dứt. Một thỏa thuận hòa bình lâu dài được ký kết và người dân Afghanistan sẽ bắt đầu một cuộc sống yên ổn hơn”, một người dân Kabul nói.

Nhiều nước cũng ngay lập tức hoan nghênh thỏa thuận lịch sử này. Tổng thư kí Liên hợp quốc Antonio Guterres gọi thỏa thuận này là một bước tiến quan trọng trong việc đạt được một giải pháp chính trị lâu dài tại Afghanistan. Tuyên bố cũng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc duy trì giảm tình trạng bạo lực trên khắp Afghanistan, hối thúc các bên liên quan tạo thuận lợi cho các cuộc đàm phán nội bộ Afghanistan, hướng tới một tiến trình hòa bình toàn diện cho quốc gia Nam Á này. Đang có chuyến thăm tới Kabul, Tổng thư ký NATO Jens Stonltenberg cũng không quên chúc mừng người dân Afghanistan.

Bộ Ngoại giao A-rập Xê-út cũng nhấn mạnh, thỏa thuận lịch sử này sẽ dẫn đến một thỏa thuận ngừng bắn toàn diện và lâu dài cho hòa bình tại Afghanistan, trong khi Ngoại trưởng Pakistan Shah Mahmood Qureshi cho rằng thỏa thuận sẽ biến Afghanistanthành vùng đất của hòa bình và thịnh vượng.

Thỏa thuận lịch sử với Taliban lần này có thể là cú hích cho Tổng thống Mỹ Donald Trump trong cuộc bầu cử sắp tới sau một loạt các vấn đề khác chưa đạt được tiến triển như: Triều Tiên, Iran hay Venezuela... Tuy nhiên, con đường để thực hiện thỏa thuận này đối mặt với không ít rào cản, trong đó có khả năng nội bộ Taliban bất đồng chính kiến hay các cuộc đàm phán phức tạp sắp tới giữa các phe phái tại Afghanistan.

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết Mỹ sẽ giám sát chặt chẽ việc Taliban thực hiện các cam kết của mình để cân nhắc việc rút quân đội Mỹ tùy theo mức độ tuân thủ của Taliban. Theo ông Pompeo, đây là cách để đảm bảo lãnh thổ Afghanistan sẽ không bao giờ được sử dụng cho các mục đích khủng bố quốc tế.

Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Mark Esper cũng có mặt ở Thủ đô Kabul của Afghanistan và ra tuyên bố chung với Tổng thống Ashraf Ghani. Theo Cố vấn an ninh quốc gia Afghanistan Hamdullah Mohib, bản tuyên bố chung Mỹ - NATO - Afghanistan bao gồm việc rút quân đội nước ngoài khỏi nước này trong vòng 18 tháng. Tuy nhiên, theo ông Mohib, thời hạn này sẽ được thay đổi nếu các điều kiện trong thỏa thuận giữa Mỹ và Taliban không được đáp ứng.

Trước đó, Tổng thống Donald Trump tuyên bố nếu Taliban và chính phủ Afghanistan tuân thủ các cam kết của mình, Mỹ sẽ đưa quân đội về nước và sớm chấm dứt cuộc chiến ở Afghanistan. Theo ông Trump, các cam kết trong thỏa thuận Mỹ - Taliban là một bước quan trọng hướng tới hòa bình lâu dài ở Afghanistan mà không có sự hiện diện của Al Qaeda và IS cũng như bất kỳ nhóm khủng bố nào khác.

Việc Mỹ ký thỏa thuận hòa bình với Taliban chính là để thực hiện cam kết tranh cử năm 2016 của ông Trump nhằm chấm dứt sự tham gia của Mỹ đối với các cuộc chiến ở nước ngoài. Theo một số nguồn tin, Mỹ có thể giảm số lượng binh sĩ tại Afghanistan từ 13.000 xuống còn 8.600 trong vòng 135 ngày. Tiếp theo thỏa thuận Mỹ - Taliban, các thành phần trong xã hội Afghanistan bao gồm chính phủ nước này sẽ tiến hành đối thoại với Taliban và đây sẽ là lần đầu tiên diễn ra các cuộc đàm phán như vậy nhằm đạt được hòa giải trong thời gian tới.

N.Minh

((Theo Reuters, BBC, AP, CNN))