Mỹ tạm dừng hạn chế xuất khẩu công nghệ để đảm bảo thỏa thuận thương mại với Trung Quốc
Mỹ đã tạm dừng các hạn chế xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc để tránh làm tổn hại đến các cuộc đàm phán thương mại với Bắc Kinh và hỗ trợ Tổng thống Donald Trump trong việc thu xếp cuộc gặp với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong năm nay.
Cục Công nghiệp và An ninh thuộc Bộ Thương mại Hoa Kỳ, cơ quan quản lý kiểm soát xuất khẩu, đã được chỉ đạo trong vài tháng gần đây để tránh các động thái cứng rắn đối với Trung Quốc, bao gồm các quan chức đương nhiệm và cựu quan chức Mỹ.
Chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump tạm dừng hạn chế xuất khẩu công nghệ để đảm bảo thỏa thuận thương mại với Trung Quốc.
Các quan chức Mỹ và Trung Quốc gặp nhau tại Stockholm hôm nay (28/7) để tiến hành vòng đàm phán thương mại thứ ba, sau các cuộc gặp trước đó ở Geneva và London.
Trong khi Tổng thống Donald Trump muốn tránh các hành động có thể gây trở ngại cho nỗ lực gặp ông Tập, một số quan chức lập luận rằng Mỹ đang bị kìm hãm trong việc kiểm soát xuất khẩu do lo ngại Trung Quốc có thể trả đũa bằng cách hạn chế xuất khẩu đất hiếm và nam châm sang Mỹ - điều mà Bắc Kinh đã làm lần đầu tiên vào tháng 5.
Đầu năm nay, Tổng thống Donald Trump đã chuẩn bị hạn chế xuất khẩu công nghệ sang Trung Quốc. Vào tháng 4, đội ngũ của ông thông báo với Nvidia sẽ cấm xuất khẩu chip H20, vốn được thiết kế riêng cho thị trường Trung Quốc sau khi chính quyền Biden hạn chế xuất khẩu các chip AI tiên tiến hơn. Tuy nhiên, ông Trump đã thay đổi quyết định sau khi bị Giám đốc điều hành Nvidia, Jensen Huang, trực tiếp vận động.
Chip H20 đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh cãi giữa các quan chức an ninh – những người cho rằng chip này sẽ hỗ trợ quân đội Trung Quốc - và Nvidia, công ty lập luận rằng việc chặn xuất khẩu công nghệ Mỹ sẽ buộc các nhóm Trung Quốc đẩy nhanh đổi mới.
Các chuyên gia an ninh và cựu quan chức, bao gồm Matt Pottinger - cựu Phó Cố vấn An ninh Quốc gia ở nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump - đã gửi thư tới Bộ trưởng Thương mại Howard Lutnick để bày tỏ lo ngại. "Động thái này là một bước đi chiến lược sai lầm, đe dọa lợi thế kinh tế và quân sự của Hoa Kỳ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo", họ viết trong thư.
Thư cũng được ký bởi David Feith, cựu quan chức công nghệ cấp cao của Hội đồng An ninh Quốc gia dưới chính quyền ông Trump hiện tại, Liza Tobin - người từng làm việc tại NSC trong nhiệm kỳ đầu của ông Trump - và Kyle Bass, một người ủng hộ ông Trump và nhà sáng lập Hayman Capital Management.
Các chuyên gia cho rằng H20 là "một công cụ mạnh mẽ thúc đẩy khả năng AI tiên tiến của Trung Quốc", vượt trội hơn chip H100 tiên tiến của Nvidia (đã bị cấm xuất khẩu sang Trung Quốc) ở một khía cạnh quan trọng. Họ nói rằng H20 vượt trội trong "suy luận" (inference) - tức thực thi các chức năng AI, trái ngược với việc huấn luyện mô hình AI - và sẽ hỗ trợ phát triển các hệ thống vũ khí tự động, nền tảng giám sát tình báo và các tiến bộ quân sự khác.
"Chúng ta đang tiếp sức cho chính cơ sở hạ tầng sẽ được sử dụng để hiện đại hóa và mở rộng quân đội Trung Quốc", họ viết trong thư, do nhóm vận động Americans for Responsible Innovation tổ chức.
Chuyên gia về quân đội Trung Quốc và giám đốc tình báo tại Pamir Consulting, James Mulvenon, cho rằng vấn đề không chỉ giới hạn ở một chip hay một công ty. "Những quyết định này sẽ xác định hệ thống chính trị nào, giá trị nào, sẽ cuối cùng kiểm soát công nghệ mạnh mẽ nhất trong lịch sử thế giới", ông Mulvenon cho biết.
Nvidia phản bác rằng những chỉ trích trong thư là "sai lầm" và "không nhất quán" với kế hoạch hành động AI mà ông Trump mới công bố, vốn nhấn mạnh vào xuất khẩu công nghệ AI của Mỹ. Công ty cho rằng H20 "không tăng cường khả năng quân sự của bất kỳ ai, mà sẽ giúp Mỹ giành được sự ủng hộ của các nhà phát triển trên toàn cầu".
Tuy nhiên, các nhà phê bình không đồng tình. Jimmy Goodrich, cố vấn cấp cao về phân tích công nghệ tại Rand, cho biết chip được đánh giá qua sức mạnh và băng thông bộ nhớ, và H20 "vượt trội về băng thông bộ nhớ so với bất kỳ chip nội địa nào của Trung Quốc hiện nay," điều này rất quan trọng cho việc phát triển AI quy mô lớn.
Ngoài tranh cãi về H20, các quan chức và chuyên gia an ninh Mỹ thất vọng vì chính quyền ông Trump đang kìm hãm các hành động đối với Trung Quốc. "Ông Trump giờ đây đã thực sự đóng băng kiểm soát xuất khẩu của Mỹ và cho không chip H20, làm suy yếu một trong những công cụ an ninh quốc gia quan trọng nhất của chúng ta", một cựu quan chức nói.
Bộ Thương mại Mỹ vẫn chưa công bố các hạn chế này, vốn trở thành một bài kiểm tra xem liệu chính quyền Trump sẽ thực hiện các biện pháp cứng rắn với Trung Quốc hay kìm lại để tạo điều kiện cho các cuộc đàm phán thương mại.
