Mỹ tăng cường điều tra uranium được nhập khẩu từ Trung Quốc

Nga chiếm 45% công suất làm giàu uranium của thế giới. (Ảnh Shutterstock)

Hoa Kỳ, thông qua Hội đồng An ninh Quốc gia (National Security Council), đang tiến hành cuộc điều tra về việc nhập khẩu uranium làm giàu từ Trung Quốc, vì các giao dịch do Constellation Energy thực hiện – một trong những công ty năng lượng hạt nhân lớn nhất ở Mỹ. Cuộc điều tra này diễn ra sau khi một số người trong ngành công nghiệp hạt nhân bày tỏ lo ngại về khả năng lách lệnh hạn chế áp đặt đối với nhập khẩu uranium được làm giàu của Nga. Kể từ khi xảy ra cuộc xung đột ở Ukraine vào năm 2022, Hoa Kỳ đã cố gắng giảm sự phụ thuộc vào các nguồn của Nga, đặc biệt là trong lĩnh vực hạt nhân.

Vai trò của Constellation Energy trong việc cung cấp uranium

Trong một bài phát biểu gần đây tại Hội thảo Quốc tế về Nhiên liệu Hạt nhân của Viện Năng lượng Hạt nhân, Scott Melbye, Chủ tịch của Tổ chức Các Nhà sản xuất Uranium Hoa Kỳ (UPA), đã chỉ ra rằng dữ liệu hải quan cho thấy sự gia tăng đáng kể xuất khẩu uranium làm giàu của Nga sang Trung Quốc. Sau đó, Trung Quốc đã tăng cường xuất khẩu uranium làm giàu sang Hoa Kỳ. Theo ông Melbye, chiến lược này có thể là một cách gián tiếp để lách lệnh cấm của Mỹ đối với uranium của Nga. Công ty Constellation, vận hành 21 lò phản ứng hạt nhân ở Hoa Kỳ, đã xác nhận rằng họ đã mua uranium làm giàu từ Trung Quốc trong nhiều năm.

Tác động về mặt pháp lý và áp lực lập pháp

Luật pháp Hoa Kỳ, đặc biệt là thỏa thuận đình chỉ với Nga, hiện tại hạn chế nhập khẩu uranium làm giàu của Nga ở mức khoảng 15% nhu cầu của các lò phản ứng ở Hoa Kỳ. Vào tháng 8 năm 2024, một quá trình miễn trừ sẽ cho phép tiếp tục nhập khẩu uranium này đến năm 2027, nhưng các lệnh cấm nghiêm ngặt sẽ có hiệu lực sau thời gian đó. Constellation khẳng định rằng số lượng uranium làm giàu mà họ nhập khẩu từ Trung Quốc không tăng và thậm chí dự đoán có khả năng giảm. Jeanne Tortorelli, Giám đốc cung ứng nhiên liệu hạt nhân của Constellation, cho biết công ty của bà đang hợp tác với Bộ Thương mại và Hội đồng An ninh Quốc gia để đáp ứng các yêu cầu pháp lý.

Thách thức đối với ngành công nghiệp hạt nhân của Hoa Kỳ

Các lãnh đạo của Constellation, được sự ủng hộ của nhiều người trong ngành công nghiệp, đã bày tỏ sự cần thiết phải duy trì hoạt động của các nhà máy hạt nhân của họ, bất chấp áp lực giảm sự phụ thuộc vào nhiên liệu từ nước ngoài. Với mục tiêu này, Constellation đã ký các hợp đồng dài hạn để thúc đẩy gia tăng năng lực làm giàu uranium trong nước. Theo lời bà Tortorelli, công ty đã đầu tư nhiều hơn vào lĩnh vực làm giàu uranium so với chính phủ Hoa Kỳ.

Ngành công nghiệp hạt nhân của Hoa Kỳ đang phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt năng lực làm giàu uranium trong nước và dù đã có các chính sách khuyến khích từ Chính phủ như trợ cấp và mua sắm số lượng lớn thì vẫn còn một chặng đường dài để hoàn toàn đáp ứng nhu cầu trong nước. Jack Edlow, Chủ tịch của công ty logistics nguyên liệu hạt nhân Edlow International, nhấn mạnh rằng cần phải tạm thời hợp tác với Trung Quốc cho đến khi cơ sở hạ tầng của Hoa Kỳ về chu trình nhiên liệu có thể tự đáp ứng.

Cuộc tranh luận chính trị về uranium làm giàu từ Trung Quốc

Những lo ngại liên quan đến nhập khẩu uranium làm giàu từ Trung Quốc đã gây ra phản ứng trong Quốc hội Hoa Kỳ, một số nghị sĩ kêu gọi lệnh cấm nhiên liệu hạt nhân từ Trung Quốc. Sự phụ thuộc vào năng lượng từ Trung Quốc và Nga được coi là một rủi ro chiến lược, đặc biệt trong bối cảnh quan hệ giữa Hoa Kỳ với hai quốc gia này đang căng thẳng. Ngành công nghiệp hạt nhân của Mỹ mong muốn đạt được sự độc lập trong sản xuất, không phụ thuộc vào các quốc gia đối lập. Tuy nhiên, trước mắt, một số nhân vật như Jack Edlow cho rằng hợp tác tạm thời với Trung Quốc vẫn là một giải pháp khả thi để duy trì sản xuất hạt nhân ở Hoa Kỳ.

Sự phức tạp của chuỗi cung ứng nhiên liệu hạt nhân, giới hạn trong sản xuất và nhu cầu năng lượng cấp bách khiến vấn đề này trở thành một thách thức chiến lược quan trọng đối với Chính phủ Hoa Kỳ và các nhân vật trong ngành.

H.Phan

AFP