Mỹ tăng cường không vận đưa người rời Afghanistan, cân nhắc ở lại Kabul sau ngày 31/8

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ned Price cho biết Mỹ có thể sẽ tiếp tục hiện diện ngoại giao tại Kabul nếu an toàn - Ảnh: AP

Bài liên quan

Mỹ đã chi 2 nghìn tỷ USD ở Afghanistan như thế nào?

Hoa Kỳ đưa ra các điều kiện để công nhận một chính phủ Afghanistan mới

Cuộc chiến dài nhất của Mỹ: 20 năm sai lầm ở Afghanistan

Theo Nhà Trắng, khoảng 11.000 người có quốc tịch Mỹ vẫn ở trong nước, bao gồm các nhà ngoại giao, nhà thầu và những người khác, hầu hết đang chờ được sơ tán sau khi Taliban tiếp quản.

Washington muốn hoàn thành việc di cư trước thời hạn rút quân ngày 31 tháng 8 và hàng nghìn binh sĩ Mỹ đã có mặt tại sân bay khi Lầu Năm Góc lên kế hoạch tăng cường các chuyến bay của máy bay vận tải C-17 khổng lồ của họ lên tới hơn hai chục chuyến mỗi ngày.

Các quan chức Mỹ cho biết họ đã liên lạc với các chỉ huy của Taliban để đảm bảo các hoạt động bay tại Sân bay Quốc tế Hamid Karzai ở Kabul vẫn an toàn trước cuộc tấn công và các công dân cũng như người Afghanistan đang tìm cách rời đi đều có lối đi an toàn đến sân bay.

Tuy nhiên, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Ned Price cho biết hôm thứ Ba rằng Mỹ có thể quyết định duy trì sự hiện diện ngoại giao cốt lõi của mình, hiện hoạt động ngoài sân bay sau khi đại sứ quán Mỹ đóng cửa, sau ngày 31/8.

Ông Price nói: “Nếu an toàn và có trách nhiệm để chúng tôi có thể ở lại lâu hơn, thì đó là điều mà chúng tôi có thể xem xét”.

Các chiến binh Taliban đảm bảo an toàn cho những người Mỹ và người Afghanistan muốn rời đất nước - Ảnh: AP

Taliban đảm bảo

Ông Price cũng kêu gọi Taliban thực hiện lời hứa tôn trọng các quyền của công dân, bao gồm cả phụ nữ.

“Nếu Taliban nói rằng họ sẽ tôn trọng các quyền của công dân của họ, chúng tôi sẽ hy vọng họ sẽ duy trì tuyên bố đó”, ông nói.

Bất chấp một số báo cáo rằng mọi người đang bị quấy rối và thậm chí bị đánh đập khi họ cố gắng rời đi, Cố vấn An ninh Quốc gia Nhà Trắng Jake Sullivan cho biết "một số lượng lớn" đã có thể đến sân bay.

Ông nói rằng, “Taliban đã thông báo với chúng tôi rằng họ đã chuẩn bị cung cấp đường đi an toàn cho dân thường đến sân bay và chúng tôi dự định sẽ giữ họ thực hiện cam kết đó”.

Tại Lầu Năm Góc, Thiếu tướng Hank Taylor cho biết các quan chức quân đội Mỹ tại sân bay cũng đã liên lạc với các chỉ huy Taliban về việc đảm bảo rằng các cuộc sơ tán sẽ tiếp tục an toàn trong những ngày tới.

Tướng Taylor nói: “Chúng tôi không có tương tác thù địch, không có cuộc tấn công và không có mối đe dọa nào từ Taliban”.

Ông nói rằng kể từ khi sân bay được mở cửa trở lại vào đầu thứ Ba (17/8), quân đội Hoa Kỳ đã sơ tán gần 800 người, trong số đó có 165 người Mỹ, trên bảy chuyến bay.

Những người khác bao gồm những người Afghanistan được cấp thị thực tị nạn của Hoa Kỳ, hầu hết đã làm công việc phiên dịch cho các lực lượng Mỹ và NATO; công dân nước ngoài khác; và những người Afghanistan “có nguy cơ” không xác định khác.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ đã điều thêm quân vào sân bay kể từ hôm thứ Bảy (14/8) để bảo vệ cuộc di cư khi quân nổi dậy Taliban tiến vào Kabul sau một cuộc bao vây chớp nhoáng trên khắp đất nước và giành chính quyền.

Tướng Taylor cho biết quân số Hoa Kỳ sẽ tăng từ 2.500 vào thứ Hai (16/8) lên khoảng 4.000 vào cuối thứ Ba (17/8). Mỹ có mục tiêu tăng cường không vận lên một máy bay mỗi giờ để có thể chở từ 5.000 đến 9.000 hành khách mỗi ngày.

Ông nói: “Chúng tôi tự tin rằng chúng tôi đã thực hiện các bước đúng đắn để tiếp tục hoạt động an toàn và trật tự tại sân bay”.

Một số quốc gia khác, bao gồm Đức và Pháp, cũng đã có thể đón công dân của họ và người Afghanistan đủ tiêu chuẩn để đi đến các quốc gia đó.

Hàng trăm dân thường Afghanistan đổ ra đường băng, cố gắng bám theo một máy bay vận tải của Mỹ trong lúc cất cánh - Ảnh: cắt từ video

Sân bay hỗn loạn

Tướng Taylor phát biểu một ngày sau khi an ninh tại sân bay bị mất kiểm soát, với các video trên mạng xã hội cho thấy hàng trăm người Afghanistan có mặt trên đường băng, cố gắng cản trở một vận tải cơ khổng lồ C-17 và bám lấy nó trong lúc cất cánh.

Các video xuất hiện cho thấy hai người rơi xuống tử vong sau khi máy bay cất cánh. Một người khác sau đó được phát hiện chết dưới bánh xe.

Người phát ngôn Không quân Mỹ Ann Stefanek cho biết họ đang điều tra các vụ việc.

“Trước khi phi hành đoàn có thể dỡ hàng, máy bay đã bị bao vây bởi hàng trăm thường dân Afghanistan”, bà Stefanek nói. "Đối mặt với tình hình an ninh xung quanh máy bay đang xấu đi nhanh chóng, phi hành đoàn C-17 quyết định rời sân bay càng nhanh càng tốt".

Nguyễn Hoàng