Mỹ - Trung công bố chi tiết thỏa thuận thương mại 'giai đoạn một'

Thỏa thuận thương mại Giai đoạn 1 là sản phẩm của nhiều tháng đàm phán căng thẳng giữa các quan chức ở Washington và Bắc Kinh. Mỹ kêu gọi Trung Quốc mua thêm 200 tỷ USD hàng hóa và dịch vụ của Mỹ trong hai năm tới, giải quyết những lo ngại về việc công ty Mỹ buộc phải tiết lộ bí mật công nghệ khi kinh doanh tại Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Phó Thủ tướng Trung Quốc Lưu Hạc ký thỏa thuận trong một buổi lễ tại Phòng phía Đông Nhà Trắng. Ông Trump tự hào rằng thỏa thuận này "rất lớn và toàn diện", ví von đây là một "con quái vật lớn, xinh đẹp", sẽ mở ra cơ hội cho các cuộc đàm phán tiếp theo để có thể dẫn đến một thỏa thuận thậm chí còn có quy mô lớn hơn nữa.

Tổng thống Mỹ Donald Trump phát biểu tại lễ ký kết thỏa thuận thương mại giai đoạn một.

Dù vậy, các nhà phân tích đặt câu hỏi về việc Mỹ thực sự có được bao nhiêu từ thỏa thuận này, ngoài cam kết từ Trung Quốc rằng sẽ tăng cường mua hàng hóa và dịch vụ của Mỹ.

"Đây phần lớn là một thỏa thuận gồm các điều khoản của Trung Quốc", Robert Daly, giám đốc Viện Kiss Kissinger về Trung Quốc và Mỹ cho biết. "Theo những gì chúng tôi biết thì không có gì trong thỏa thuận này mà Trung Quốc có thể không thích. Và không có gì trong thỏa thuận mà Trung Quốc không sẵn sàng làm từ lâu."

Nói cách khác, Daly miêu tả thỏa thuận là "các giao dịch mua bán và cam kết nhưng không có thay đổi thực sự".

Ông Trump và các quan chức Trung Quốc công bố thỏa thuận vào giữa tháng 12/2019, báo hiệu những dấu hiệu đầu tiên về tạm ngưng cuộc chiến thương mại từng náo loạn thị trường tài chính toàn cầu.

Trong nhiều tháng, hai nước "tấn công" nhau bằng các đòn trừng phạt thuế quan qua lại. Ở đỉnh điểm, ông Trump đã áp thuế đối với hơn 360 tỷ USD hàng nhập khẩu của Trung Quốc, bao gồm thiết bị nông nghiệp, xe máy, mô tô, điện tử, nhựa và máy giặt. Trung Quốc áp thuế quan đối với hàng hóa trị giá hơn 110 tỷ USD, bao gồm các sản phẩm nông nghiệp, xe hơi, phụ tùng ô tô, hóa chất, rượu whisky, xì gà, quần áo và TV.

Là một phần của thỏa thuận Giai đoạn một, Mỹ đã đồng ý từ bỏ kế hoạch áp thuế đối với 160 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc được thiết lập có hiệu lực vào ngày 15/12/2019. Mỹ cũng cho biết sẽ cắt giảm một nửa mức thuế suất 15% áp đặt lên 120 tỷ USD hàng hóa Trung Quốc ngày 1/9/2019.

Đổi lại, Trung Quốc đồng ý mua thêm 32 tỷ USD các sản phẩm nông nghiệp của Mỹ, bao gồm đậu nành và các loại cây trồng khác, trong hai năm tới. Trung Quốc cũng hứa sẽ mở thị trường tài chính cho các công ty Mỹ, giải quyết những lo ngại về việc bảo vệ tài sản trí tuệ của các công ty Mỹ kinh doanh ở đó và ban hành các hướng dẫn mới về quản lý đồng tiền.

Ông Trump nói rằng các cuộc đàm phán cho một thỏa thuận tiếp theo sẽ bắt đầu sớm nhưng có lẽ nó sẽ không được hoàn tất cho đến sau cuộc bầu cử tháng 11.

Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin, gọi thỏa thuận này là một thỏa thuận rất quan trọng, nhưng chính quyền ông Trump sẽ áp dụng thuế quan nhiều hơn nữa nếu Trung Quốc không tuân thủ thỏa thuận và giải quyết các vấn đề khác trong giai đoạn thảo luận tiếp theo.