Mỹ trừng phạt 2 công ty Ukraine vì linh kiện UAV Iran

Văn phòng Kiểm soát Tài sản Nước ngoài (OFAC) thuộc Bộ Tài chính Mỹ thông báo trừng phạt GK Imperativ và Ekofera, hai công ty có trụ sở tại Ukraine, với cáo buộc cung cấp các linh kiện drone quan trọng cho HESA (Công ty Công nghiệp Sản xuất Máy bay Iran) – đơn vị thiết kế, sản xuất Shahed-131/136 và phát triển dòng Ababil.

Trọng tâm lệnh trừng phạt OFAC

OFAC cho biết GK Imperativ và Ekofera là bình phong cho các đại lý mua sắm của Iran, hỗ trợ HESA tiếp cận linh kiện hàng không vũ trụ. Lệnh trừng phạt được áp theo lệnh hành pháp 13382, nhằm vào các tổ chức phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt và những người ủng hộ.

Thông báo là một phần của danh sách trừng phạt lớn hơn gồm 32 cá nhân và công ty tại UAE, Iran, Đức, Trung Quốc, Hồng Kông, Ấn Độ, Ukraine, bị cáo buộc “hỗ trợ sản xuất tên lửa đạn đạo và drone của Iran”.

Linh kiện bị cáo buộc và mạng lưới trung gian

Theo Bộ Tài chính Mỹ, hai công ty Ukraine đã giúp Iran có được các bộ phận như chỉ báo góc nghiêng (giúp xác định độ nghiêng mũi máy bay) và từ kế (dùng để đo từ trường), cùng máy phát điện, động cơ, cảm biến và các bộ phận khác.

Ba đại lý tại Iran gồm Bahram Tabibi, Batoul Shafiei và Saeed Pahlavani Nejad được nêu là làm việc với GK Imperativ và Ekofera để thiết lập mạng lưới nêu trên.

HESA, Shahed-131/136 và Ababil trong thực tế tác chiến

HESA thiết kế và sản xuất Shahed-131 và Shahed-136, loại đạn tuần kích tầm xa được Nga sử dụng rộng rãi để tấn công các thành phố của Ukraine. Các drone này bay chậm hơn tên lửa hành trình hoặc tên lửa đạn đạo nhưng có chi phí thấp hơn đáng kể, cho phép triển khai trong các đợt oanh tạc quy mô lớn.

Mẫu drone Shahed-136...

Bộ Tài chính Mỹ nhấn mạnh vai trò của HESA trong việc phát triển Ababil – drone đa năng, giá rẻ, có thể thực hiện nhiệm vụ trinh sát hoặc tấn công. Các nhóm liên kết với Iran như Hamas, Houthis và Hezbollah được biết đang sử dụng dòng Ababil.

... và Ababil-3

Theo nguồn tin, Nga cũng đang sản xuất Geran, phiên bản của Shahed, với quy mô lớn trong nước và sử dụng cùng các loại đạn dẫn đường chính xác như tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình trong nhiều cuộc tấn công ban đêm vào Ukraine.

Phạm vi và cơ sở pháp lý

OFAC là cơ quan trực chịu trách nhiệm thực thi các lệnh trừng phạt kinh tế và thương mại do chính phủ Mỹ ban hành. Trong đợt này, OFAC nêu rõ việc áp dụng theo lệnh hành pháp 13382.

John Hurley, Thứ trưởng Tài chính Mỹ phụ trách chống khủng bố và tình báo tài chính, cho biết: “Mỹ cũng hy vọng cộng đồng quốc tế thực hiện đầy đủ các lệnh trừng phạt của Liên Hợp Quốc với Iran để cắt đứt quyền tiếp cận hệ thống tài chính toàn cầu của nước này”.

Mỹ trừng phạt 32 cá nhân cùng công ty đang cung cấp hỗ trợ cho các chương trình tên lửa đạn đạo và drone Iran - Ảnh: Getty Images

Hồ sơ hai công ty tại Ukraine

GK Imperativ được thành lập năm 2018 tại thành phố Kharkiv, do Tabibi Jabali Bahram sở hữu, đăng ký hoạt động trong lĩnh vực hóa chất và vật liệu xây dựng, theo danh bạ doanh nghiệp Ukraine.

Ekofera (hay Econsfera) được thành lập năm 2016, có văn phòng tại thành phố Kharkiv và Kyiv, hoạt động như một công ty tư vấn và trung gian thương mại hàng hóa, máy móc.

Diễn biến liên quan tại Myanmar

Cùng ngày 12.11, OFAC đưa nhóm vũ trang Quân đội Phật giáo Dân chủ Karen (DKBA) và bốn lãnh đạo cấp cao vào danh sách trừng phạt vì hỗ trợ các trung tâm lừa đảo trực tuyến tại Myanmar, nhắm tới người Mỹ bằng các kế hoạch đầu tư gian lận.

OFAC cũng trừng phạt Trans Asia International Holding Group Thailand Company Limited (Thái Lan), Troth Star Company Limited (Myanmar) và công dân Thái Lan tên Chamu Sawang vì liên quan tới tội phạm có tổ chức tại Trung Quốc, đồng thời hợp tác với DKBA và các nhóm vũ trang khác để phát triển các trung tâm lừa đảo.

Ông John Hurley cho biết: “Các mạng lưới tội phạm hoạt động từ Myanmar đang đánh cắp hàng tỉ USD từ người Mỹ chăm chỉ thông qua các vụ lừa đảo trực tuyến. Chính những mạng lưới này cũng buôn bán người và tiếp tay cho cuộc nội chiến tàn bạo tại Myanmar. Chính quyền Mỹ sẽ tiếp tục sử dụng mọi công cụ sẵn có để truy quét các tội phạm mạng này, bất cứ nơi nào họ hoạt động, và bảo vệ các gia đình Mỹ khỏi bị lợi dụng”.

Hành động này được phối hợp với Văn phòng FBI tại thành phố San Diego, Văn phòng Công tố Mỹ cho quận Columbia, Bộ phận Hình sự của Bộ Tư pháp Mỹ, Cơ quan Mật vụ Mỹ (USSS) và Cục Quản lý Thực thi Ma túy (DEA).

CTVX