Mỹ-Trung 'xuống thang' trước thềm cuộc gặp Trump-Tập

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent hôm thứ Bảy xác nhận ông vừa có cuộc điện đàm với Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong vào ngày 17/10 và có kế hoạch gặp trực tiếp trong tuần tới, mở đường cho cuộc gặp giữa Tổng thống Donald Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình vào cuối tháng này.

Mỹ và Trung Quốc nối lại đàm phán thương mại cấp cao vào tuần tới. Ảnh: CGTN

Theo Xinhua, hai bên đã có "những trao đổi thẳng thắn, sâu sắc và mang tính xây dựng" về việc thực thi các thỏa thuận đạt được giữa lãnh đạo hai nước.

Phía Mỹ cũng xác nhận nội dung trên. Bộ trưởng Bessent cho biết, cuộc thảo luận diễn ra "thẳng thắn và chi tiết". Theo ông Bessent, hai bên sẽ gặp trực tiếp trong tuần tới tại Malaysia để tiếp tục trao đổi và chuẩn bị cho cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ - Trung tại Hàn Quốc trong vòng 2 tuần tới.

Cuộc điện đàm diễn ra trong bối cảnh căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới leo thang khi Tổng thống Trump cảnh báo áp thuế bổ sung 100% lên hàng nhập khẩu từ Trung Quốc và áp đặt kiểm soát xuất khẩu "phần mềm quan trọng" từ 1/11.

Động thái này nhằm phản ứng đáp trả việc Bắc Kinh ngày 9/10 thông báo mở rộng mạnh các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đất hiếm.

Căng thẳng tiếp tục dâng cao vào ngày 15/10 khi hai nước đồng loạt áp dụng cơ chế phí cảng mới đối với tàu thuyền của nhau, trong khi ông Trump bóng gió khả năng ngừng nhập khẩu dầu ăn Trung Quốc.

Trong những ngày sau đó, Washington và Bắc Kinh liên tục công kích lẫn nhau bằng những tuyên bố gay gắt. Bộ trưởng Bessent chỉ trích các biện pháp hạn chế xuất khẩu đất hiếm của Bắc Kinh là hành động “Trung Quốc chống lại thế giới”, trong khi Bộ Ngoại giao Trung Quốc đáp lại rằng phát biểu này “bóp méo nghiêm trọng và phóng đại ý đồ của Trung Quốc, cố tình gây ra hiểu lầm và hoang mang”.

Bộ Thương mại Trung Quốc hôm thứ Năm cáo buộc Mỹ “gây hoang mang” về các biện pháp kiểm soát khoáng sản đất hiếm của Bắc Kinh, song cũng bày tỏ sẵn sàng nối lại đàm phán thương mại nhằm giải quyết tranh chấp đang đe dọa châm ngòi cho một cuộc chiến thương mại mới giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

“Cách diễn giải của Mỹ đã bóp méo và phóng đại nghiêm trọng các biện pháp của Trung Quốc, cố tình tạo ra sự hiểu lầm và hoảng loạn không cần thiết”, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Hạ Dũng Khiêm (He Yongqian) phát biểu tại cuộc họp báo ngày 16/10.

Tuy nhiên, phát biểu trước cuộc điện đàm tối ngày 17/10, Bộ trưởng Bessent thừa nhận căng thẳng thương mại giữa Washington và Bắc Kinh “đang hạ nhiệt”. Ông cho biết các quan chức Trung Quốc đã tham dự các cuộc họp thường niên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) và Ngân hàng Thế giới (WB) tại Washington trong tuần qua. “Đã có các cuộc gặp, và không khí đang tích cực hơn so với tuần trước”, ông Bessent nói thêm.

Tổng thống Trump ngày 16/10 cũng phát tín hiệu dịu giọng trong các phát biểu, đồng thời khẳng định đã sẵn sàng quay lại bàn đàm phán. Trả lời phỏng vấn Fox Business Network, ông Trump nói "sẽ ổn với Trung Quốc, nhưng cần một thỏa thuận công bằng".

Tổng thống Mỹ thừa nhận mức thuế 100% là không bền vững, song nhấn mạnh đây là "phản ứng cần thiết" trước động thái từ Trung Quốc. "Họ buộc tôi phải làm vậy", ông cho biết.

Ông chủ Nhà Trắng cũng xác nhận sẽ gặp Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trong hai tuần tới tại Hàn Quốc và bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với nhà lãnh đạo Trung Quốc. Hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc dự kiến sẽ cùng tham dự Hội nghị Thượng đỉnh Hợp tác Kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC) tại Hàn Quốc, diễn ra từ ngày 31/10 đến 1/11.

Trong một diễn biến liên quan, Tổng Giám đốc Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) Ngozi Okonjo-Iweala hôm thứ Sáu kêu gọi Mỹ và Trung Quốc giảm căng thẳng, cảnh báo rằng việc “tách rời” giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới có thể làm giảm 7% sản lượng kinh tế toàn cầu trong dài hạn.

Trả lời phỏng vấn truyền thông Anh, bà Okonjo-Iweala nói rằng WTO “vô cùng lo ngại” về làn sóng căng thẳng mới trong quan hệ thương mại Mỹ - Trung, đồng thời cho biết tổ chức này đã làm việc với quan chức của cả hai nước nhằm khuyến khích đối thoại.

Nguyễn Phương (Theo SCMP, Japantimes)