Mỹ và đồng minh chặn mọi đường né trừng phạt của Nga, đâu là 'thiên đường' cho Moscow?
Trong bối cảnh Nga đang 'khát' nguyên liệu để sản xuất vũ khí, Mỹ và phương Tây đang tìm mọi cách để ngăn chặn tối đa Moscow né tránh các lệnh trừng phạt.
Tăng cường chia sẻ thông tin
Ngày 13/4, các đại diện của Mỹ, châu Âu và Anh đã gặp các tổ chức tài chính để bàn biện pháp ngăn chặn Nga trốn tránh các lệnh trừng phạt của phương Tây.
Bộ Tài chính Mỹ cho biết tham dự cuộc họp có Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Wally Adeyemo, Phó Giám đốc Cơ quan tình báo Trung ương Mỹ (CIA) David Cohen, Phó Giám đốc Cơ quan Tình báo Quốc gia Morgan Muir, Ủy viên Liên minh châu Âu (EU) phụ trách bình ổn tài chính và các thị trường vốn Mairead McGuinness và Tổng Giám đốc phụ trách Tài chính Quốc tế của Bộ Tài chính Anh Lindsey Whyte.
Theo một quan chức cấp cao giấu tên của Bộ Tài chính Mỹ, tại cuộc gặp, các công ty của Mỹ, châu Âu và Anh khẳng định rằng họ đang tích cực ngăn chặn những nỗ lực của Nga nhằm trốn tránh các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu.
Cuộc họp diễn ra bên lề hội nghị mùa Xuân của Ngân hàng Thế giới (WB) và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF), nơi các quan chức tình báo hàng đầu của Mỹ đã chia sẻ thông tin về cách thức mà Nga sử dụng cơ quan tình báo quân sự (GRU) và Cơ quan An ninh Liên bang (FSB) để tránh các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu.
Quan chức nêu trên cho biết Washington và các đồng minh đang tăng cường thực thi hàng loạt lệnh trừng phạt mà họ đã áp đặt lên Nga và trấn áp mạnh mẽ mọi nỗ lực trốn tránh, đồng thời thông tin thêm rằng Moscow đang phải đối mặt với tình trạng thiếu nguyên liệu nghiêm trọng cần thiết để sản xuất đạn dược.
Nói về cuộc họp giữa các quan chức cấp cao của Mỹ, châu Âu và Anh và đại diện của các tổ chức tài chính, quan chức Bộ Tài chính Mỹ cho biết: “Từ khi bắt đầu cuộc xung đột Nga-Ukraine, các công ty đã nghiêm túc trong việc ngăn chặn Nga trốn tránh các biện pháp trừng phạt và kiểm soát xuất khẩu, không chỉ trong phạm vi quyền hạn tại các quốc gia và khu vực của chúng tôi, mà còn ở các nước thứ ba”.
Theo Bộ Tài chính Mỹ, các quan chức chính phủ và các đại diện ngân hàng đã thảo luận về những nỗ lực liên tục để đối phó việc né tránh lệnh trừng phạt và hoạt động mua sắm quân sự của Nga tại các khu vực tài phán quan trọng.
Các quan chức đã chia sẻ thông tin về những loại hàng hóa quan trọng nhất mà quân đội Nga đang tìm kiếm và nhấn mạnh rằng Điện Kremlin đã chỉ đạo các cơ quan tình báo của mình tìm cách tránh các lệnh trừng phạt để bổ sung nguồn cung đang cạn kiệt.
Bên cạnh đó, cuộc họp cũng thảo luận về xu hướng thương mại và các ưu tiên thực thi.
Giai đoạn quyết định
Trước đó, vào ngày 12/4, trong một động thái nhằm mở rộng trừng phạt nhằm vào Moscow, Washington thông báo áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với hơn 120 mục tiêu, bao gồm các thực thể có liên quan đến công ty năng lượng nhà nước Nga Rosatom cùng với các công ty có trụ sở tại các quốc gia đối tác như Thổ Nhĩ Kỳ.
Các biện pháp trừng phạt mới, do Bộ Tài chính và Bộ Ngoại giao Mỹ phối hợp với đối tác Anh áp đặt, nhằm vào các tổ chức và cá nhân ở hơn 20 quốc gia và khu vực tài phán, bao gồm một công ty quân sự tư nhân của Nga, một công ty có trụ sở tại Trung Quốc và một ngân hàng thuộc sở hữu của Nga ở Hungary.
Mỹ đang hợp tác chặt chẽ với chính quyền Thụy Sỹ. Thụy Sỹ từng tuyên bố không muốn các ngân hàng của mình bị coi là thiên đường cho việc trốn tránh các lệnh trừng phạt nhằm vào Nga.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ Brian Nelson, quan chức trừng phạt hàng đầu của Washington dự kiến sẽ có các chuyến thăm đến Thụy Sỹ, Italy, Áo và Đức vào tuần tới để thảo luận với các đối tác tại đây về các động thái tiếp theo nhằm trấn áp hành vi trốn tránh lệnh trừng phạt.
Theo quan chức Bộ Tài chính Mỹ hiện nay là giai đoạn quyết định khi Nga không chỉ cần thiết bị điện tử để sản xuất tên lửa chính xác, mà còn cần những thứ nhỏ hơn để chế tạo đạn dược.
Cũng liên quan đến việc Mỹ siết chặt trừng phạt Nga, mới đây, Washington đã ban hành các biện pháp kiểm soát xuất khẩu đối với một số công ty của Thổ Nhĩ Kỳ bị cáo buộc làm ăn với Nga.
Đây là lần đầu tiên Mỹ trừng phạt các công ty Thổ Nhĩ Kỳ với cáo buộc giúp Nga trốn tránh lệnh trừng phạt. Năm ngoái, chi nhánh Thổ Nhĩ Kỳ của một công ty Nga, có tên là MMK, sở hữu hai cơ sở thép, đã bị Mỹ trừng phạt.
Các công ty có trụ sở tại Thổ Nhĩ Kỳ bị trừng phạt gồm Azu International, công ty điện tử được thành lập vào tháng 3/2022, ngay khi xung đột Nga-Ukraine xảy ra và được cho là đã chuyển đến Nga công nghệ điện tử có nguồn gốc nước ngoài, bao gồm cả chip máy tính.
Thổ Nhĩ Kỳ hiện là thành viên NATO nhưng cũng là một trong những đối tác lớn của Nga. Trao đổi thương mại giữa Ankara và Moscow đã tăng đáng kể sau khi Nga thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt vào Ukraine bất chấp các lệnh trừng phạt của phương Tây khi hàng trăm công ty Nga đã mở chi nhánh tại Thổ Nhĩ Kỳ, nơi được coi là thiên đường tài chính của người Nga, để tránh các lệnh trừng phạt.
Trao đổi thương mại hai chiều giữa hai quốc gia này đã tăng lên mức 68,2 tỷ USD vào năm ngoái, trong khi vào tháng 3, xuất khẩu của Ankara sang Nga đã tăng 285% lên 1,1 tỷ USD.