Mỹ và sự bùng nổ về đầu tư năng lượng sạch

Hình minh họa

Động lực phát thải carbon thấp nhờ hành động của liên bang

Vào năm 2023, lượng khí thải CO2 của Mỹ từ quá trình đốt cháy năng lượng đã giảm 4% ngay cả khi quốc gia này đạt mức tăng trưởng kinh tế khoảng 2,5%. Việc cắt giảm lượng khí thải từ quốc gia tiêu thụ năng lượng và phát thải CO2 lớn thứ hai thế giới được IEA hoan nghênh.

Cơ quan đặc biệt nhấn mạnh rằng tiến bộ về hiệu quả năng lượng ở Mỹ sẽ vào khoảng 4% vào năm 2023, là mức hàng năm được mong đợi trong kịch bản NZE (không phát thải ròng) và là một trong các mục tiêu COP28 (nhằm tăng gấp đôi tốc độ tiến triển về cường độ năng lượng).

“Sự phục hồi tài chính lịch sử” của Joe Biden (chủ yếu với Luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng hay “BIL” và Đạo luật giảm lạm phát hay “IRA”) đã có tác động lớn đến quá trình chuyển đổi carbon thấp của Mỹ: “Theo BIL, tổng cộng 550 tỷ USD đã được phân bổ cho năng lượng sạch và cơ sở hạ tầng, trong khi IRA cung cấp khoản tài trợ ước tính khoảng 370 tỷ USD để thúc đẩy an ninh năng lượng và chống biến đổi khí hậu”.

Mỹ đã cam kết giảm lượng phát thải khí nhà kính từ 50 đến 52% vào năm 2030 so với mức năm 2005. Theo chính phủ, các chính sách hiện hành (đặc biệt là BIL và IRA) có thể sẽ giúp giảm 40% lượng khí thải vào năm 2030, với các sáng kiến bổ sung ở cấp liên bang và tiểu bang dự kiến sẽ thu hẹp khoảng cách còn lại để đạt được mục tiêu quốc gia.

Nhà khai thác dầu khí hàng đầu thế giới

Trong ngành điện, Mỹ đang đặt mục tiêu sản xuất 100% lượng carbon thấp vào năm 2035 nhờ vào các lĩnh vực tái tạo (gió, mặt trời, địa nhiệt, thủy điện, sinh khối), năng lượng hạt nhân cũng như hóa thạch với khả năng thu hồi và lưu trữ CO2 thải ra trong quá trình đốt cháy chúng.

Để đạt được mục tiêu này, IEA ước tính rằng nước này sẽ cần khoảng 2.000 GW công suất sản xuất và lưu trữ carbon thấp vào năm 2035. Trong ngắn hạn, tỷ trọng của các ngành tái tạo trong cơ cấu điện của Mỹ dự kiến sẽ tăng từ 22 % vào năm 2023 lên 34% vào năm 2028, nhờ những cải cách được thực hiện (đặc biệt là tín dụng thuế đối với điện phát thải carbon thấp).

Cơ quan này cũng nhấn mạnh rằng Mỹ sẽ “tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì an ninh năng lượng toàn cầu với tư cách là nhà khai thác dầu khí lớn nhất thế giới”. Khí đốt của Mỹ đặc biệt đóng vai trò trung tâm, với số lượng địa điểm xuất khẩu LNG ngày càng tăng: quốc gia này đã trở thành nhà xuất khẩu LNG hàng đầu thế giới vào năm 2023, để đáp ứng nhu cầu của các nước châu Âu đang tìm cách loại bỏ khí đốt của Nga và có thể tăng gấp đôi năng lực xuất khẩu trong trung hạn.

Theo dự báo của IEA, sản lượng dầu của Mỹ đạt khoảng 19,4 triệu thùng mỗi ngày (Mb/d) vào năm 2023 và có thể tăng lên 21,5 Mb/d vào năm 2030.

Gần 5 tháng trước cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, báo cáo của IEA kêu gọi chính quyền làm rõ hơn các chính sách về năng lượng-khí hậu và duy trì niềm tin của nhà đầu tư, bằng cách “tăng cường các chương trình liên bang có thể cải thiện khả năng chi trả, sản xuất năng lượng sạch, an ninh năng lượng và đổi mới”. Tuy nhiên, không đề cập đến ứng cử viên Donald Trump, người có tầm nhìn rất khác so với chính quyền hiện tại.

Anh Thư

AFP