Mỹ và Trung Quốc kết thúc ngày đầu đàm phán thương mại căng thẳng

Đây là cuộc gặp trực tiếp đầu tiên kể từ khi ông Trump nâng thuế lên 145% đối với hàng nhập khẩu từ Trung Quốc, và Bắc Kinh đáp trả bằng mức thuế 125% với hàng Mỹ. Đòn ăn miếng trả miếng này gần như khiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới tê liệt, đồng thời làm dấy lên lo ngại về suy thoái toàn cầu.

Dù kỳ vọng về đột phá lớn còn thấp, việc hai bên chấp nhận ngồi vào bàn đàm phán đã thắp lên hy vọng sẽ hạ nhiệt căng thẳng và giảm bớt các hàng rào thuế quan đang gây biến động chuỗi cung ứng toàn cầu và đẩy giá tiêu dùng lên cao.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent và Đại diện Thương mại Jamieson Greer dẫn đầu phái đoàn Mỹ, trong khi Phó Thủ tướng Trung Quốc Hà Lập Phong đại diện cho Bắc Kinh. Dù chưa có thông tin chính thức từ phía Trung Quốc, sự xuất hiện có thể có của Bộ trưởng Công an Vương Tiểu Hồng cho thấy vấn đề fentanyl cũng có thể được đưa ra thảo luận, bên cạnh thương mại.

Tổng thống Trump hôm thứ Sáu ám chỉ sẵn sàng giảm thuế xuống 80%, song nhấn mạnh rằng ông sẽ “không thất vọng” nếu không đạt được thỏa thuận ngay lập tức, và cho rằng việc dừng làm ăn với Trung Quốc cũng là “một thỏa thuận có lợi” cho Mỹ.

Trung Quốc tuyên bố không nhượng bộ trước sức ép và cho biết họ chỉ đồng ý đàm phán theo đề nghị từ phía Mỹ. Người phát ngôn Đại sứ quán Trung Quốc tại Washington nhấn mạnh: “Nếu Mỹ thực sự muốn đàm phán, họ cần ngừng đe dọa và tôn trọng nguyên tắc bình đẳng, cùng có lợi.”

Các nhà kinh tế cho rằng mức thuế 80% vẫn quá cao và sẽ tiếp tục bóp nghẹt thương mại song phương. Một số chuyên gia, như Giáo sư Ngô Tân Ba từ Đại học Phúc Đán, đề xuất đưa mức thuế về lại 20% như hồi tháng 4 để tạo điều kiện cho đối thoại xây dựng hơn.

Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), trụ sở gần nơi diễn ra đàm phán, cảnh báo việc chia rẽ thương mại toàn cầu có thể khiến GDP thế giới giảm gần 7% trong dài hạn, đặc biệt ảnh hưởng đến các nước nghèo. WTO hoan nghênh vòng đàm phán là bước tiến nhằm hạ nhiệt xung đột.

Trong khi đó, các doanh nghiệp Mỹ lo ngại chuỗi cung ứng sẽ tiếp tục bị gián đoạn. Liên đoàn Bán lẻ Quốc gia dự báo lượng hàng nhập khẩu vào Mỹ năm nay sẽ giảm lần đầu tiên kể từ năm 2023, chủ yếu do tác động từ thuế quan của ông Trump.

Chính quyền Tổng thống Trump hiện đang đẩy nhanh việc đàm phán thương mại với 17 đối tác khác. Tuần này, một thỏa thuận sơ bộ với Anh được ông Trump ca ngợi là bằng chứng cho hiệu quả của chiến lược thuế quan.

Dù vậy, sức ép đang gia tăng trong nội bộ chính quyền để hạ thuế trước khi chúng ảnh hưởng đến tăng trưởng và lạm phát. Theo hãng nghiên cứu Capital Economics, nếu Mỹ hạ thuế đối với hàng Trung Quốc xuống 54%, thuế suất nhập khẩu trung bình sẽ giảm từ 23% còn 15%, giúp ổn định lại triển vọng kinh tế.

Hiện vẫn chưa rõ liệu ông Trump có đồng ý với mức thuế 54% hay không. Tuy nhiên, ông đã giao toàn quyền cho ông Bessent quyết định: “Thuế 80% đối với Trung Quốc có vẻ hợp lý! Tùy Scott B. quyết định,” ông viết trên mạng xã hội Truth Social. Sau đó, thư ký báo chí Karoline Leavitt làm rõ rằng con số 80% chỉ là “một con số ông Trump đưa ra”, không phải đề xuất chính thức.

Theo Tổng hợp

Huy Hoàng