Motor Sich là nhà máy chuyên sản xuất động cơ cho máy bay vận tải hạng nặng cũng như nhiều chủng loại phi cơ quân sự đặc thù khác. Sau khi Liên Xô tan rã, tổ hợp Motor Sich thuộc quyền sở hữu của Ukraine.
Doanh nghiệp sản xuất động cơ máy bay này được thừa hưởng di sản rất lớn từ Liên Xô, thậm chí đến cả Nga cũng chưa thể thay thế hoàn toàn.
Trước năm 2014, Motor Sich là nhà cung cấp động cơ cho nhiều loại máy bay vận tải, trực thăng của Nga, nhưng sau sự kiện sáp nhập bán đảo Crimea và chiến tranh tại miền Đông Ukraine thì hợp đồng đã bị hủy bỏ.
Điều này đã dẫn đến những khó khăn lớn đối với Motor Sich, khiến cho phía Ukraine ban đầu có ý định sáp nhập nó vào Tập đoàn Ukroboronprom để tăng cường khả năng phòng thủ.
Nhưng rồi cuối cùng nước này đã phải xem xét khả năng bán toàn bộ tổ hợp sản xuất động cơ nổi tiếng trên cho Trung Quốc sau khi dự định quốc hữu hóa không thành công
Bình luận về vấn đề này, chuyên gia quân sự Roman Gusarov - Giám đốc cổng thông tin Avia của Nga cho biết, Trung Quốc có thể không cần đến tài sản của nhà máy, cái mà họ cần là trí tuệ và công nghệ của Ukraine.
Người Trung Quốc có thể học hỏi rất nhiều từ Motor Sich. Nền tảng của Liên Xô khổng lồ đến nỗi trong 30 năm nay, ngành hàng không Ukraine đã sống nhờ vào việc tái sản xuất và bán các công nghệ của Liên Xô.
Không một máy bay nào được sản xuất ở Trung Quốc từ quá khứ đến hiện tại lại không có sự trợ giúp của các nhà kỹ sư và nhà thiết kế hàng không Ukraine - chuyên gia Gusarov khẳng định.
Trung Quốc sẽ phải mất hơn một thập kỷ để có thể tự chế tạo các động cơ cỡ lớn đủ tin cậy cho máy bay vận tải tương tự như loại An-124 Ruslan của Nga.
Nhưng nếu Bắc Kinh mua được Motor Sich, họ sẽ có thể đi tắt, giảm đáng kể thời gian để đạt được mục đích và sẽ chế tạo được một loại vận tải cơ lớn hơn chiếc Y-20 hiện nay, ông Gusarov nhận định.
Trước nguy cơ Trung Quốc thôn tính Motor Sich, Mỹ tỏ ra rất không hài lòng. Tuy nhiên, trước phản ứng từ Washington, Kiev đã đáp trả rằng nếu Washington không muốn thương vụ này xảy ra, họ nên thế chân Bắc Kinh để mua lại nhà máy.
Có vẻ đây sẽ là hướng đi được Mỹ áp dụng khi tờ Wall Street Journal vừa đưa tin Tổng thống Donald Trump đang thảo luận kế hoạch mua tổ hợp sản xuất động cơ máy bay Motor Sich của Ukraine để tránh việc bị Trung Quốc thôn tính.
Một trong những nhà thầu mà ông Trump hướng tới để thực hiện phi vụ này là ông Erik Prince - Giám đốc của Black Water - Công ty cung cấp lính đánh thuê nổi tiếng của Mỹ.
Theo đánh giá, nếu quyết tâm triển khai thì Mỹ sẽ dễ dàng đạt được mục đích bởi dù sao Kiev cũng đang phụ thuộc rất nhiều vào họ và dành vị trí ưu tiên cho Washington.
Việt Dũng