Nam bệnh nhân nguy kịch do vỡ giả phình động mạch lách hiếm gặp

Nam bệnh nhân là cán bộ y tế tại một trung tâm tuyến huyện, đột ngột đau bụng dữ dội tại nhà và được chuyển đến Bệnh viện Thanh Nhàn trong giờ thứ 19 của bệnh cảnh.

Khi vào viện, bệnh nhân trong tình trạng sốc mất máu toan chuyển hóa suy đa tạng, huyết áp chỉ còn 50/30 mmHg, da tái lạnh.

Hình ảnh chụp động mạch lách của bệnh nhân. Ảnh BV

Sau khi hồi sức tích cực, bệnh nhân được chụp cắt lớp vi tính đa dãy (MSCT) ổ bụng và hình ảnh cho thấy có rất nhiều dịch máu trong ổ bụng, nguyên nhân do vỡ giả phình động mạch lách ngay vị trí rốn lách – thủ phạm gây xuất huyết ồ ạt.

Trước tình huống khẩn cấp, khoa Hồi sức tích cực, Bệnh viện Thanh Nhàn phối hợp đa chuyên khoa hội chẩn nhanh đánh giá nếu phẫu thuật cắt lách có thể cầm máu nhanh nhưng đồng nghĩa bệnh nhân mất hẳn lách, tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng và hậu phẫu nặng nề.

Các bác sĩ tiến hành ca phẫu thuật. Ảnh BV

Bệnh nhân còn rất trẻ dẫn đến các bác sĩ quyết định lựa chọn can thiệp nội mạch với mong muốn bảo tồn cơ quan cho bệnh nhân. Ê-kíp can thiệp mạch do ThS.BS Nguyễn Duy Thịnh, Trưởng Đơn nguyên Can thiệp mạch, khoa Chẩn đoán hình ảnh đã lựa chọn phương án can thiệp nội mạch: Bệnh nhân được dẫn lưu dịch máu ổ bụng để giảm áp lực và sử dụng coil theo kỹ thuật "Sandwich" để nút tắc đoạn động mạch mang giả phình.

Kết quả sau khi can thiệp ổ giả phình được bít tắc hoàn toàn, nhu mô lách vẫn được nuôi dưỡng nhờ hệ bàng hệ. Sau 24 giờ, tình trạng bệnh nhân ổn định, không còn dấu hiệu mất máu, dẫn lưu ổ bụng ra khoảng 2 lít máu cũ.

Giả phình động mạch lách là túi phình hình thành khi máu thoát ra khỏi lòng động mạch qua điểm rách thành mạch, được bao quanh bởi mô xung quanh chứ không phải thành mạch thật, hiếm gặp, chỉ chiếm ~0,1% trong dân số và <10% trong tất cả phình động mạch ổ bụng. Nguyên nhân thường gặp là do: Viêm tụy (cấp hoặc mạn), chấn thương bụng, biến chứng sau phẫu thuật/thủ thuật. Trường hợp tự phát ở nam giới trẻ tuổi như ca bệnh này cực kỳ hiếm. Tỷ lệ vỡ cao (37-47%), khi vỡ có thể gây sốc mất máu và tử vong tới >90% nếu không được xử trí kịp thời.

Phẫu thuật cắt lách từng là phương pháp kinh điển. Tuy nhiên, hiện nay can thiệp nội mạch được xem là lựa chọn tối ưu vì ít xâm lấn và có thể bảo tồn lách. Ca bệnh này là minh chứng cho sự nhạy bén, quyết đoán, đổi mới tư duy trong lựa chọn phương pháp điều trị, sự phối hợp khẩn trương giữa các chuyên khoa và kỹ thuật can thiệp mạch tiên tiến tại Bệnh viện Thanh Nhàn mang lại chất lượng sống tốt hơn cho người bệnh về lâu dài.

Các bác sĩ Bệnh viện Thanh Nhàn khuyến cáo khi có dấu hiệu đau bụng dữ dội, kéo dài kèm choáng váng, mệt lả, cần đến ngay bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.

Giả phình động mạch lách là một bệnh lý hiếm gặp nhưng có thể gây tử vong. Chẩn đoán sớm dựa trên nghi ngờ lâm sàng và can thiệp kịp thời vẫn là nền tảng điều trị chính cho tình trạng này. Nếu được điều trị nhanh chóng, bệnh nhân có nhiều khả năng hồi phục và tiếp tục cuộc sống bình thường.

Bình Nguyên