Hai bệnh nhân thoát nguy kịch nhờ phát hiện kịp thời sốt mò nguy hiểm

Vết loét nhỏ ở vị trí khó quan sát của ấu trùng mò. Ảnh: BVCC

Anh L.S, 30 tuổi, quê Tuyên Quang, nhập viện do sốt kéo dài, khó thở, được chẩn đoán viêm phổi và điều trị bằng kháng sinh mạnh nhưng không đáp ứng. Kết quả X-quang cho thấy phổi tổn thương, các chỉ số viêm tăng cao. Bệnh nhân có tiền sử vết thương ngoài da vùng cẳng chân khi làm việc trong chuồng lợn, khiến việc chẩn đoán ban đầu càng khó khăn.

Khi chuyển tới Trung tâm Hồi sức tích cực, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, tình trạng của bệnh nhân rất nặng: suy hô hấp, rối loạn đông máu, phù nề quanh mắt, tiểu cầu giảm nghiêm trọng, chỉ còn 6 G/L. Trong quá trình thăm khám toàn thân, bác sĩ phát hiện một vết loét đặc trưng của sốt mò ở vùng bìu – vị trí kín đáo nên dễ bị bỏ sót. Đây là dấu hiệu quan trọng giúp xác định nguyên nhân bệnh, từ đó điều chỉnh hướng điều trị. Chỉ sau 1–2 ngày dùng thuốc đặc hiệu, tình trạng của bệnh nhân cải thiện nhanh chóng, các chỉ số huyết học ổn định và không cần can thiệp hồi sức xâm lấn.

Trường hợp thứ hai là bà N.T.L, 66 tuổi, làm nông ở Phú Thọ. Sau khi đi làm đồng, bà bị côn trùng đốt ở vùng sau gáy. Năm ngày sau, bà xuất hiện đau đầu, buồn nôn, co giật toàn thân và được nhập viện với chẩn đoán viêm não – màng não chưa rõ nguyên nhân. Khi được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, bà rơi vào tình trạng rối loạn ý thức nhẹ, co giật tái diễn, dịch não tủy biến loạn rõ rệt. Kết quả xét nghiệm xác định bà mắc viêm não – màng não do Rickettsia orientia tsutsugamushi, tức tác nhân gây bệnh sốt mò. Sau ba ngày điều trị bằng thuốc đặc hiệu kết hợp thuốc chống co giật, bệnh nhân dần tỉnh táo, giảm co giật và tiến triển ổn định.

Theo ThS.BS Đồng Phú Khiêm, Phó Giám đốc Trung tâm Hồi sức tích cực, sốt mò là bệnh truyền nhiễm cấp tính lây qua vết đốt của ấu trùng mò, thường sống ở bụi rậm, vườn rẫy, nơi ẩm thấp. Người bị đốt thường không cảm nhận rõ rệt, nhưng vi khuẩn có thể âm thầm xâm nhập vào máu. Dấu hiệu nhận biết quan trọng là vết loét hoại tử nhỏ ở những vị trí như bẹn, ngực, bụng dưới hoặc sau gáy. Tuy nhiên, do nằm ở vùng kín đáo và không gây đau, vết loét dễ bị bỏ qua nếu không thăm khám kỹ.

Bác sĩ Đồng Phú Khiêm nhấn mạnh, nếu chẩn đoán sớm và điều trị đúng thuốc, bệnh nhân có thể hồi phục nhanh chỉ sau 24–48 giờ mà không cần can thiệp hồi sức nâng cao. Ngược lại, nếu phát hiện muộn, bệnh có thể gây biến chứng nặng nề như suy đa tạng, viêm não, tổn thương gan, tràn dịch đa màng và thậm chí tử vong, đặc biệt ở người cao tuổi hoặc có bệnh nền.

Sốt mò là bệnh có thể phòng ngừa và điều trị hiệu quả. Với người dân, nhất là nông dân thường xuyên lao động ngoài trời, việc mặc quần áo dài tay, đi ủng, vệ sinh cơ thể sau khi làm việc là biện pháp quan trọng để phòng tránh. Khi có biểu hiện sốt cao không rõ nguyên nhân trên 5 ngày, cần đến bệnh viện để thăm khám kịp thời.

Đối với nhân viên y tế, khi gặp bệnh nhân sốt kéo dài kèm men gan tăng, tiểu cầu giảm, ban xuất huyết nhẹ và không đáp ứng với kháng sinh thông thường, cần nghĩ đến khả năng sốt mò. Việc thăm khám toàn thân kỹ lưỡng, kể cả vùng da kín, có thể giúp phát hiện vết loét đặc trưng, từ đó xác định đúng nguyên nhân, tránh bỏ sót bệnh và cứu sống người bệnh.

Bảo Long