Nam sinh giành HCV Olympic Vật lý châu Á: Khát vọng chinh phục đỉnh cao tri thức

Nguyễn Công Vinh, học sinh lớp 12 Vật lý (Trường THPT Chuyên Bắc Ninh).

Đặc biệt, sau mỗi buổi học nam sinh đều xem lại bài học cẩn thận nhờ đó giúp em ghi nhớ được những kiến thức mới và khó…

Vượt khó để nuôi sự học

Sinh ra và lớn lên trong một gia đình đông con tại xã Đức Long, thị xã Quế Võ (Bắc Ninh), Nguyễn Công Vinh sớm bộc lộ tư chất thông minh và niềm say mê học tập. Trên Vinh có hai chị gái (đang theo học Trường Đại học Y Hải Phòng và Trường Đại học Thương mại) và một em nhỏ - đó cũng là những người “truyền lửa” học tập, rèn luyện cho Vinh.

Bà Nguyễn Quỳnh Mai - mẹ Nguyễn Công Vinh tâm sự, từ nhỏ Vinh thể hiện tư chất thông minh, lanh lợi khi 5 tuổi, cậu đã có thể đọc, viết thành thạo. Lớn lên, chàng trai quê Bắc Ninh này thể hiện sự yêu thích đặc biệt với sách khoa học.

Thấy con ham học, bà Mai đóng vai trò vừa là người mẹ, vừa là bạn đồng hành của con. Nhà xa, gia đình không có điều kiện, từ năm lớp 6, Vinh một mình bắt xe buýt hơn 20 km/ngày để học tại Trường THCS Nguyễn Cao - ngôi trường trọng điểm của huyện Quế Võ (nay là Thị xã Quế Võ). Đường xa không cản được khát vọng học tập, Vinh nhanh chóng khẳng định năng lực và được tuyển chọn vào đội học sinh giỏi của trường.

Nguyễn Công Vinh chia sẻ, ban đầu em được chọn vào đội tuyển Toán, nhưng xin chuyển sang bộ môn Vật lý - môn học em đặc biệt yêu thích từ nhỏ.

“Em rất thích tìm hiểu các hiện tượng tự nhiên như sấm, chớp, mây mưa, điện, các tác động lực và luôn muốn lý giải chúng bằng kiến thức Vật lý…”, Vinh bày tỏ.

Thi đỗ vào lớp chuyên Vật lý, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh, Vinh có môi trường lý tưởng để phát huy năng lực. Từ lớp 11, em được chọn vào đội tuyển học sinh giỏi (HSG) quốc gia môn Vật lý.

Cùng với học chính khóa, Vinh dành 3 tiếng/ngày ở thư viện để nghiên cứu tài liệu nâng cao. Với Vinh luôn tuân thủ nguyên tắc: “Tự học, học chắc lý thuyết, rèn kỹ thực hành và tuyệt đối tránh học tủ, học vẹt”.

Để học tốt Vật lý, theo Vinh cần có sự phối hợp nhuần nhuyễn giữa lý thuyết với thực hành, bởi vậy em thường học để nắm chắc lý thuyết, rồi ứng dụng vào thực hành, đồng thời kết hợp thực hành để ôn tập lại lý thuyết. Ngoài ra, em thường tự giải thích các vấn đề xảy ra hằng ngày để củng cố lại kiến thức.

Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh Vương Quốc Tuấn trao Bằng khen cho Nguyễn Công Vinh.

Chinh phục đỉnh cao tri thức

Nhờ phương pháp học khoa học và tinh thần tự giác, Vinh đạt hàng loạt thành tích nổi bật. Đó là Huy chương Vàng Olympic học sinh THPT do Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức (tháng 5/2023); Huy chương Vàng kỳ thi HSG khu vực Duyên hải và Đồng bằng Bắc Bộ (tháng 7/2023); Giải Nhất kỳ thi chọn HSG quốc gia môn Vật lý lớp 11, Huy chương Đồng Olympic Vật lý châu Âu; Giải Nhất, thủ khoa kỳ thi chọn HSG quốc gia môn Vật lý lớp 12 năm học 2024 - 2025. Đặc biệt, mới đây nhất là Huy chương Vàng Olympic Vật lý châu Á lần thứ 25 tại Ả-rập Xê-út (tháng 5/2025).

Với thành tích này, Vinh chính thức được chọn vào Đội tuyển Quốc gia Việt Nam dự Olympic Vật lý Quốc tế (IPhO), sẽ tổ chức tại Pháp từ 17 - 25/7 tới đây.

Trao đổi với Báo GD&TĐ, thầy Nguyễn Chí Trung - Tổ trưởng tổ Vật lý, Trường THPT Chuyên Bắc Ninh (Bắc Ninh) nhấn mạnh, Olympic Vật lý châu Á là kỳ thi khốc liệt, quy tụ các thí sinh từ các quốc gia, vùng lãnh thổ mạnh như: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nga, Singapore, Đài Loan (Trung Quốc)... Đây là các quốc gia, vùng lãnh thổ có truyền thống, đầu tư bài bản trong bộ môn Vật lý.

Tuy nhiên, với sự tự tin, bản lĩnh, Nguyễn Công Vinh đã xuất sắc giành chiến thắng thuyết phục, đóng góp Huy chương Vàng trong bảng vàng thành tích của Đội tuyển Vật lý Việt Nam, đưa Việt Nam vào nhóm 5 nước có thành tích cao nhất tại cuộc thi (Đội tuyển Vật lý Việt Nam có 3 Huy chương Vàng, 3 Huy chương Bạc, 2 Huy chương Đồng).

Thầy Trung đánh giá, Vinh là một học trò thông minh, chăm chỉ, chắc chắn và cũng rất cá tính, điểm mạnh của em là tiếp thu kiến thức rất nhanh, ngoài ra Vinh quyết tâm rất cao trong việc lĩnh hội tiếp thu kiến thức mới, không bỏ cuộc dù gặp kiến thức khó. Tâm lý của Vinh trước khi bước vào các kì thi khá thoải mái, không vì thành tích của các anh khóa trước mà gây áp lực cho chính bản thân, mục tiêu của trò và thầy là Vinh làm bài tốt nhất có thể.

Nói về thành tích tại kỳ thi Olympic Vật lý châu Á (APhO) 2025, theo Trung, với ý thức tự học, ngay trong quá trình tập trung cùng Đội tuyển Việt Nam tại Khoa Vật lí, Trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Vinh khắc phục ngay những điểm yếu, đồng thời tiếp thu kiến thức mới rất nhanh để vững tin bước vào kỳ thi.

Đại diện lãnh đạo Sở GD&ĐT Bắc Ninh cùng thầy cô chúc mừng Vinh với thành tích đạt Huy chương Vàng Olympic Vật lý châu Á.

Ước mơ trở thành kỹ sư trí tuệ nhân tạo

Gặp gỡ Nguyễn Công Vinh sau kỳ tích, ông Vương Quốc Tuấn - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh nhấn mạnh, kết quả xuất sắc này là minh chứng cho hướng đi đúng của Bắc Ninh trong đào tạo mũi nhọn, bồi dưỡng nhân tài cho đất nước.

Trong bối cảnh tỉnh Bắc Ninh đang triển khai Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số, Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Ninh mong muốn nhà trường tiếp tục giữ vững thương hiệu và đào tạo thế hệ học sinh tài năng.

“Em mong muốn trở thành một kỹ sư trí tuệ nhân tạo để góp phần ứng dụng khoa học vào cuộc sống, giải quyết những vấn đề thực tiễn…”, Vinh chia sẻ.

Cùng với Nguyễn Công Vinh, Bắc Ninh năm nay còn có 4 học sinh được chọn tham dự các kỳ thi Olympic khu vực và quốc tế năm 2025. Trong đó, Trương Thanh Xuân dự Olympic Toán quốc tế (IMO) tại Australia; Ngô Quang Minh dự Olympic Hóa học quốc tế (IChO) tại Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất (UAE); Nguyễn Trần Hiệu và Hà Tuấn Kiệt dự Olympic Vật lý châu Âu (EuPhO) vào trung tuần tháng 6/2025.

Đăng Chung