Nam Tiến - Nơi Bác về thăm

Ông Nguyễn Văn Giao (ngồi giữa) giới thiệu về những kỷ niệm được gặp Bác Hồ sáng 19/8/1962.

Cách đây 58 năm, nhân kỷ niệm ngày Cách mạng tháng Tám thành công, ngày 19/8/1962, Đảng bộ và nhân dân tỉnh Phú Thọ vinh dự được đón Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm. Sau khi dự mít tinh và nói chuyện với cán bộ, nhân dân ở thị xã Phú Thọ, 8h30 phút ngày 19/8, Bác Hồ về thăm HTX Nam Tiến, xã Cao Mại (nay là thị trấn Lâm Thao) - HTX bậc cao có quy mô toàn xã sớm và là điển hình tiên tiến có năng suất cao của tỉnh Phú Thọ. Năm 1961, HTX được công nhận là ngọn cờ Gió Đại phong của tỉnh, được tặng thưởng Huân chương lao động hạng III về thành tích sản xuất nông nghiệp. Trong dòng người ra đón Bác ở HTX Nam Tiến ngày hôm đó có ông Nguyễn Văn Giao, năm đó 15 tuổi - là một trong số ít những nhân chứng còn lại ở thôn Phương Lai chứng kiến chuyến thăm HTX của Bác, đồng thời cũng là một trong ba thiếu niên của xã được đứng gần Bác nhất và được chụp ảnh chung với Người. Đến thăm nhà ông Giao những ngày tháng 5 này, chúng tôi lại thêm một lần xúc động khi nghe ông kể về sự bình dị, gần gũi và chứa chan tình cảm của Bác với bà con nông dân.

Nhà lưu niệm Bác Hồ được xây dựng trên nền trụ sở HTX Nam Tiến năm xưa

“Ngày 19/8/1962, toàn xã chúng tôi được cấp trên thông báo lên dự mít tinh khánh thành Nhà máy Supe. Riêng người dân thôn Phương Lai 7 thuộc HTX Nam Tiến ở lại nhà chuẩn bị đón cấp trên và cũng không được biết cấp trên là ai. Khoảng 8h xe rẽ vào HTX, trong bộ quần áo nâu giản dị, chân đi đôi dép cao su quen thuộc, Bác xuống xe. Một người trong số chúng tôi phát hiện ra Bác về và hô lớn: Ơ Bác về. Thế là tất cả người dân ào vào sân HTX. Bác giơ tay vẫy và nói: Tất cả bà con lại gần đây. Đội thiếu niên đứng gần Bác nhất, được Bác hỏi trước. Bác hỏi từng cháu một, học lớp mấy, bao nhiêu tuổi, rồi nhắc nhở chúng tôi phải cố gắng học thật giỏi để sau này xây dựng đất nước, xây dựng quê hương. Tôi cũng như tất cả những người có mặt ngày hôm đó, cứ đứng lặng nhìn Bác mừng mừng, tủi tủi”- ông Nguyễn Văn Giao nhớ lại.

Bác Hồ về thăm HTX Nam Tiến (ngày 19/8/1962)

Tiếp lời ông Giao, ông Nguyễn Văn Vũ – nguyên Bí thư Đảng ủy thị trấn Lâm Thao nhớ lại: Trên sân trụ sở HTX lúc đó có khoảng 500 người, sau lên đến gần 1.000 người, chủ yếu là các xã viên xóm Sổ - Phương Lai 7 vì tất cả bà con xã viên lại đi lên nhà máy Supe Lâm Thao để đón Người. Đứng luôn ở sân trụ sở HTX để nói chuyện với nhân dân, Người hỏi thăm sức khỏe và tình hình thu hoạch vụ mùa vừa qua. Được biết phong trào mạnh, thu hoạch khá, Người khen ngợi xã viên, cán bộ, đảng viên và căn dặn: “Xã viên phải biết làm chủ. Ban quản trị là những người phục vụ xã viên chứ không phải làm thầy, làm quan. Quản trị làm tốt thì HTX phát triển, xã viên đoàn kết… Ban quản trị phải dân chủ. Mọi việc lớn của HTX phải đưa ra bàn bạc dân chủ với xã viên thì mọi việc sẽ thành công”. Hỏi thăm tình hình sức khỏe các cụ già, sức khỏe chị em phụ nữ và ngày công của các chị, rồi Bác nhắc đến công tác thủy lợi, y tế, văn hóa – xã hội…, căn dặn bà con phải đoàn kết xây dựng HTX, đoàn kết với công nhân nhà máy, phát triển sản xuất, cải thiện đời sống và góp phần vào sự nghiệp xây dựng miền Bắc XHCN, đấu tranh giải phóng miền Nam tiến tới thống nhất Tổ quốc.Người còn căn dặn thêm: “Các cô chú phải cần, kiệm làm cho HTX ngày càng giầu mạnh, đời sống ngày càng ấm no”. Trên đường đến gần trụ sở HTX , gặp một chị nông dân bưng rổ khoai nước, Người dừng lại hỏi về cây khoai nước, nhắc về lợi ích của cây khoai và động viên bà con cần tận dụng đất đai, tích cực trồng thêm nhiều khoai nước để phát triển chăn nuôi, góp phần cải thiện đời sống… “Những lời dạy của Bác về việc phải tiết kiệm để xây dựng HTX, xây dựng quê hương; về đoàn kết, dân chủ và thực sự dân chủ… đi suốt cùng tôi những năm chiến đấu, công tác và vẫn còn nguyên giá trị cho đến ngày hôm nay” - Ông Vũ xúc động nói.Về thăm HTX Nam Tiến, Bác rất sâu sát khi muốn đến thăm từng nhà xã viên, xem đời sống bà con xã viên như thế nào. Nhưng một điều bất ngờ không có trong kế hoạch là Bác không vào khu vực thôn Phương Lai 7 định đón Bác mà Bác lại xuống xóm dưới là Phương Lai 6. Bác chọn những nhà nghèo nhất, đến tận nơi để hòm lúa của gia đình, gõ từ trên xuống. Đến 1/3 hòm thấy kịch kịch, Bác cười và nói rằng vẫn còn lúa. Rồi người căn dặn bà con phải ăn ở vệ sinh, chăm lo sản xuất và tiết kiệm… Trước khi chia tay ra về, bà con xã viên Nam Tiến, người đem dừa, người đem bí ngô đến biếu, Bác vui vẻ nhận, cám ơn và tặng lại bà con. Cuối năm 1962, HTX Nam Tiến trồng được cây dừa 2 mầm và mang về Phủ Chủ tịch biếu Bác. Hiện nay, cây dừa hai mầm vẫn vươn cao xanh tốt trong vườn cây Khu di tích Phủ Chủ tịch cùng các loại cây mà nhân dân cả nước gửi biếu Bác.

Cơ sở hạ tầng thị trấn Lâm Thao được đầu tư đồng bộ, thị trấn được công nhận đô thị văn minh năm 2016

Nguyên Bí thư Đảng ủy thị trấn Lâm Thao Nguyễn Văn Vũ tự hào cho chúng tôi biết: “Sự kiện Chủ tịch Hồ Chí Minh về thăm là một vinh dự và là nguồn động viên lớn đối với Đảng bộ và nhân dân HTX Nam Tiến nói riêng, huyện Lâm Thao nói chung và trở thành động lực giúp nhân dân địa phương ra sức thi đua phát triển kinh tế, văn hóa – xã hội, đẩy mạnh sản xuất, xây dựng quê hương Nam Tiến ngày một giầu đẹp như lời căn dặn Chủ tịch Hồ Chí Minh. Tại Đại hội Đảng bộ huyện Lâm Thao lần thứ X tháng 1/1963 đã khẳng định HTX Nam Tiến và HTX Hợp Hải là 2 điển hình tiên tiến dẫn đầu trong phong trào hợp tác hóa và thủy lợi hóa của huyện Lâm Thao. Đến năm 1964, HTX Nam Tiến được Bộ Nông nghiệp xếp loại HTX Nông nghiệp năng suất cao và “Ba đỉnh cao” của tỉnh Phú Thọ. Với thành tích đó, ngày 09/12/1964 dưới bút danh T.L, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết bài báo đăng báo Nhân dân biểu dương 2 huyện Vĩnh Tường (Vĩnh Phúc) và Lâm Thao (Phú Thọ) trong đó có HTX Nam Tiến. Năm 1965 với năng suất toàn HTX đạt 52 tạ/ha/vụ, trong đó có 3 đội đạt 65 tạ/ha, HTX Nam Tiến được Nhà nước tặng thưởng Huân chương lao động hạng II, được Bộ Nông nghiệp lấy làm điển hình năng suất lúa 6 tấn/ha/năm của miền Bắc và cử đoàn cán bộ về nghiên cứu kinh nghiệm đạt năng suất cao để nhân rộng…Trước những nỗ lực, cố gắng của HTX và bà con xã viên, tháng 3/1966, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết thư khen ngợi cán bộ, xã viên HTX Nam Tiến đã ra sức thi đua tăng năng suất lúa và nhắc nhở cán bộ, xã viên HTX không nên chủ quan, thỏa mãn mà phải cố gắng hơn nữa.

Đồng chí Nguyễn Thành Đồng - Bí thư đảng ủy, Chủ tịch HĐND thị trấn cho biết: Các thế hệ cán bộ lãnh đạo, người dân nơi đây luôn tự hào với truyền thống quê hương được Bác Hồ về thăm và luôn ý thức cao trong việc học và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Từ đó có những việc làm theo Bác cụ thể, thiết thực thể hiện rõ trách nhiệm của mình trong xây dựng quê hương. Mọi việc liên quan đến đầu tư cơ sở hạ tầng, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn triển khai đều lấy ý kiến của nhân dân, do nhân dân tự quyết định nên được nhân dân đồng tình ủng hộ và tích cực thực hiện. Đặc biệt, nhờ biết phát huy vai trò gương mẫu của cán bộ, đảng viên và thực hiện tốt phương châm “Đảng viên đi trước, làng nước theo sau” trong xã hội hóa các nguồn lực xây dựng cơ sở hạ tầng, hộ có điều kiện tự nguyện đóng góp nhiều hơn để hỗ trợ các hộ khác, do vậy đến nay cơ sở hạ tầng của thị trấn cơ bản được đầu tư, xây dựng đồng bộ. Đặc biệt, thực hiện lời căn dặn của Bác Hồ khi về thăm là không ngừng thi đua lao động sản xuất để nâng cao đời sống, từ chỗ toàn bộ các hộ dân sống bằng nghề nông, phụ thuộc vào thời tiết, mùa vụ, thì nay sản xuất nông nghiệp của thị trấn đã phát triển khá toàn diện theo chuỗi, an toàn vệ sinh thực phẩm. Nổi bật là ứng dụng công nghệ cao với nhiều mô hình gia trại, trang trại, CLB sản xuất rau an toàn, CLB nuôi ong... góp phần đưa thu nhập bình quân đầu người của thị trấn đạt 52,2 triệu đồng/người/năm; tỷ lệ hộ nghèo giảm còn 1,1%...

Đinh Vũ