Nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS

Phát huy vai trò đội ngũ cộng tác viên dân số

“Đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” để vận động người dân thực hiện chính sách dân số, kế hoạch hóa gia đình (DS-KHHGĐ) là hình ảnh không còn xa lạ với nhiều người dân về công việc của chị Đặng Thị Hà, cộng tác viên dân số thôn Khe Đảng, xã Tứ Quận (Yên Sơn).

Cấp phát thuốc, khám bệnh miễn phí cho người già xã Lương Thiện (Sơn Dương).

Chị Hà cho biết, Khe Đảng có 127 hộ, trên 95% là người dân tộc Dao. Để giúp bà con nắm bắt được các chính sách về dân số, chị đã dùng cách “mưa dầm thấm lâu” để tuyên truyền đến người dân. Từ những buổi chia sẻ, tư vấn đã góp phần nâng cao nhận thức, kiến thức cho chị em về DS-KHHGĐ. Qua đó, chị em đã biết cách lựa chọn đúng biện pháp tránh thai để đảm bảo sức khỏe cho bản thân cũng như thực hiện tốt công tác dân số ở địa phương. Nhờ kiên trì vận động, hiện nay, trên địa bàn thôn không còn tình trạng tảo hôn, tư tưởng trọng nam khinh nữ đã được đẩy lùi, phần lớn người dân đã hiểu và chấp nhận mô hình gia đình 2 con.

Tuyên Quang có trên 876.000 người, trong đó người DTTS có trên 474.000 người, chiếm 54,1% tổng dân số. Để nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS, việc thực hiện hiệu quả những nội dung của Dự án 7, trong Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, trong đó có nội dung nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi được tỉnh chú trọng nhằm ngăn chặn những tập tục, hủ tục, những thói quen sinh hoạt ảnh hưởng đến sức khỏe, chất lượng dân số.

Theo đó, vai trò của đội ngũ dân số ở cơ sở hết sức quan trọng, đặc biệt là cộng tác viên dân số thôn bản. Đây là lực lượng miệt mài đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng để phát hiện ngăn chặn hủ tục, tuyên truyền về tác hại cũng như cách phòng chống, giảm thiểu tình trạng tảo hôn và nâng cao chất lượng dân số ở địa phương.

Tại xã Yên Lâm (Hàm Yên), tình trạng tảo hôn đã từng trở thành rào cản trong việc nâng cao chất lượng dân số ở địa phương này. Xong từ những chính sách thiết thực, đặc biệt là sự vào cuộc tích cực của lực lượng cộng tác viên thôn bản, bức tranh về chất lượng dân số ở đây đã có nhiều khởi sắc.

Ông Dương Văn Vinh, cộng tác viên dân số thôn Quảng Tân, xã Yên Lâm chia sẻ: “Trước đây, tình trạng tảo hôn còn nhiều lắm. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Nhà nước có nhiều chính sách hỗ trợ để cải thiện cuộc sống cho người dân. Sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, trong đó công tác tuyên truyền, vận động thường xuyên được triển khai đến từng thôn, xóm, hộ dân nên bà con cũng dần hiểu hơn về tác hại của tảo hôn, hôn nhân cận huyết mà tự giác chấp hành không vi phạm”.

Đẩy mạnh công tác tuyên truyền

Theo thống kê, hiện nay, tỷ suất chết của trẻ em dưới 1 tuổi, dưới 5 tuổi và tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng đều giảm; tuổi thọ bình quân của người dân tăng cao và cao hơn các tỉnh trong khu vực.

Để thực hiện các nội dung về chăm sóc sức khỏe Nhân dân, nâng cao thể trạng, tầm vóc người DTTS, phòng chống suy dinh dưỡng trẻ em thuộc Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, Trung tâm Y tế các huyện đã phối hợp với Phòng Y tế, Phòng Dân tộc, Hội Liên hiệp Phụ nữ, Đoàn Thanh niên… tổ chức các hoạt động truyền thông.

Chị Đặng Thị Hà (ngoài cùng bên trái), cộng tác viên dân số thôn Khe Đảng, xã Tứ Quận (Yên Sơn) tuyên truyền chính sách DS-KHHGĐ đến người dân.

Ông Nguyễn Kim Cương, Giám đốc Trung tâm Y tế huyện Sơn Dương cho biết, đơn vị đã có những kế hoạch rất cụ thể và chi tiết để thực hiện nhiệm vụ như: triển khai các hoạt động phổ cập dịch vụ tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân; tầm soát, chuẩn đoán trước sinh và sau sinh; phối hợp các đơn vị liên quan tổ chức tập huấn nâng cao năng lực quản lý cộng tác viên dân số. Để nâng cao chất lượng dân số, không chỉ có ngành Y tế, mà còn có sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương để người dân được tiếp cận các dịch vụ, cũng như kiến thức về y tế, dân số, kế hoạch hóa gia đình...

Ông Nguyễn Hồng Tư, Phó Chi cục trưởng Chi cục DS-KHHGĐ, Sở Y tế cho biết, triển khai các giải pháp nâng cao chất lượng dân số vùng đồng bào DTTS và miền núi, tỷ lệ bà mẹ mang thai được tầm soát sàng lọc trước sinh đạt gần 50%/năm; tỷ lệ trẻ sơ sinh được tầm soát sàng lọc sơ sinh đạt trên 15%/năm; tỷ lệ người cao tuổi được khám sức khỏe định kỳ ít nhất 1 lần/năm đạt trên 75%...

Ông Tư nhấn mạnh, Chi cục sẽ tiếp tục tăng cường công tác tham mưu với cấp ủy, chính quyền địa phương; đẩy mạnh và duy trì, tập huấn nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ ở cơ sở; tăng cường tuyên truyền, phối hợp liên ngành trong công tác kiểm tra, giám sát. Bài học kinh nghiệm cũng cần đưa ra là, kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc từ cơ sở để triển khai công tác này hiệu quả hơn.

Bài, ảnh: Lý Thu