Nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khu vực kinh tế tư nhân

Nguồn nhân lực khu vực kinh tế tư nhân Thanh Hóa ngày càng được nâng cao về tay nghề, đáp ứng yêu cầu phát triển và hội nhập. Ảnh: Chi Phạm

Toàn tỉnh hiện có hơn 22.000 doanh nghiệp (DN) đang hoạt động, trong đó có khoảng 97% là DN tư nhân, DN nhỏ và vừa. Khu vực này tạo việc làm cho hàng trăm nghìn lao động, đóng góp khoảng 55% tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) và hơn 50% thu ngân sách nội địa. Tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia, đa số lao động trong khu vực tư nhân hiện vẫn tập trung ở nhóm phổ thông, trình độ chuyên môn và kỹ năng nghề còn hạn chế.

Giám đốc Công ty TNHH May xuất khẩu An Khánh (xã Định Tân) Vũ Duy Lý chia sẻ: “Khó khăn lớn nhất hiện nay của DN không phải là đơn hàng hay vốn, mà là thiếu lao động có tay nghề, đặc biệt là thợ kỹ thuật và cán bộ quản lý trung cấp. DN phải thường xuyên tuyển dụng, đào tạo lại, dẫn đến chi phí nhân sự tăng và năng suất chưa cao”.

Trước thực tế đó, tỉnh Thanh Hóa xác định phát triển nguồn nhân lực, đặc biệt là nhân lực chất lượng cao là khâu đột phá trong chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030. UBND tỉnh đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ DN tư nhân trong đào tạo và phát triển kỹ năng cho người lao động. Nổi bật là Đề án phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao giai đoạn 2021-2025, định hướng đến 2030, trong đó đặt mục tiêu đến năm 2025 tỷ lệ lao động qua đào tạo có chứng chỉ đạt 30%; đến năm 2030 con số này đạt 45%.

Để nguồn nhân lực phát huy tối đa năng lực và thế mạnh, các cơ sở giáo dục nghề nghiệp cũng đang chú trọng đổi mới chương trình đào tạo theo hướng thực hành - thực nghiệp - thực dụng, tăng thời lượng thực hành, cập nhật công nghệ mới, đồng thời đẩy mạnh liên kết ba bên giữa nhà trường - DN - người học. Đây được xem là cơ chế hiệu quả nhằm nâng cao chất lượng đào tạo, tạo nguồn nhân lực đáp ứng sát nhu cầu thị trường lao động.

Tiêu biểu như Trường Trung cấp nghề Kỹ nghệ Thanh Hóa - nơi phần lớn học sinh sau tốt nghiệp đều được tuyển dụng ngay và được DN đánh giá cao về tay nghề, tác phong làm việc. Thành công này đến từ việc nhà trường linh hoạt cơ cấu chương trình đào tạo theo hướng tiếp cận thị trường, đưa DN vào quá trình giảng dạy bằng hình thức mời DN trực tiếp sản xuất một phần sản phẩm tại trường. Cách làm này không chỉ giúp học sinh được trải nghiệm môi trường lao động thực tế, mà còn hình thành kỹ năng mềm, tư duy nghề nghiệp và tinh thần trách nhiệm trong công việc... là những yếu tố mà DN đang đặc biệt cần.

Song song với quá trình phát triển sản xuất, nhiều DN tư nhân lớn ở Thanh Hóa đã chú trọng đầu tư đào tạo nội bộ, xây dựng văn hóa học tập và phát triển năng lực nhân viên. Tiêu biểu là Công ty CP Tập đoàn Tiên Sơn Thanh Hóa, đơn vị luôn coi con người là yếu tố then chốt trong nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm. DN thường xuyên tổ chức các khóa đào tạo về kỹ thuật dệt, quản lý sản xuất, an toàn lao động và kỹ năng mềm, qua đó giúp đội ngũ công nhân không ngừng nâng cao tay nghề, hiệu suất làm việc và khả năng thích ứng với yêu cầu ngày càng cao của thị trường.

Theo Tổng Giám đốc Công ty CP Tập đoàn Tiên Sơn Thanh Hóa Trịnh Xuân Lượng, “để tối ưu hóa lợi nhuận ngay cả khi doanh thu không tăng, con đường hiệu quả nhất là nâng cao năng suất lao động, tinh gọn quy trình và ký hợp đồng trực tiếp với nhãn hàng, giảm chi phí trung gian và tăng hiệu quả sản xuất, kinh doanh”.

Ông Lượng khẳng định, đầu tư cho con người chính là đầu tư dài hạn và bền vững nhất, bởi chỉ khi người lao động có trình độ, kỹ năng và tinh thần đổi mới, DN tư nhân mới có thể thích ứng nhanh, mở rộng sản xuất và đóng góp tích cực vào mục tiêu chung của tỉnh trong xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, nâng tầm khu vực KTTN.

Ngoài ra, các chương trình liên kết đào tạo giữa Nhà nước - nhà trường - DN cũng được chú trọng hơn trước. Ở một số khu công nghiệp, hình thức “đào tạo theo đặt hàng DN” đang phát huy hiệu quả, giúp người lao động được học nghề sát với công việc, có thể vào làm việc ngay sau khi tốt nghiệp. Tuy nhiên, để nâng cao hơn nữa chất lượng nguồn nhân lực khu vực KTTN, trước hết DN phải thay đổi tư duy từ “sử dụng” sang “đầu tư” cho con người. Việc đào tạo không chỉ dừng ở kỹ năng nghề, mà còn phải chú trọng đến kỹ năng mềm, ngoại ngữ, tin học và tinh thần sáng tạo - những yếu tố cốt lõi giúp người lao động thích ứng với môi trường cạnh tranh toàn cầu và chuyển đổi số.

Trước tác động của cách mạng công nghiệp 4.0, DN tư nhân ở Thanh Hóa cần chú trọng đào tạo kỹ năng số, ứng dụng công nghệ trong quản trị, marketing và sản xuất. Nhiều DN trẻ đã chủ động xây dựng đội ngũ nhân viên am hiểu công nghệ, biết khai thác nền tảng số để tiếp cận khách hàng, tối ưu chi phí và mở rộng thị trường. Việc chuyển từ “lao động thủ công” sang “lao động số” không chỉ giúp nâng cao năng suất, mà còn tạo ra lớp nhân lực năng động, thích ứng nhanh - yếu tố then chốt để khu vực KTTN vươn lên trong kỷ nguyên số.

Có thể khẳng định, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực khu vực KTTN chính là nền tảng để Thanh Hóa phát triển bền vững và hội nhập sâu rộng. Khi DN biết đầu tư cho con người, coi tri thức và kỹ năng là giá trị cốt lõi, còn người lao động được tạo điều kiện học hỏi, khẳng định bản thân, thì khu vực KTTN sẽ thực sự trở thành động lực tăng trưởng mới của tỉnh.

Chi Phạm