Tỉnh Phú Thọ: Diện mạo mới, tiềm năng phát triển mới

Du khách quốc tế trải nghiệm Hát Xoan cùng các nghệ nhân tại Đình Hùng Lô. (Nguồn: Báo Phú Thọ)

Sau sáp nhập, với không gian đủ dài, rộng và có chiều sâu, tỉnh Phú Thọ có nhiều tiềm năng và cơ hội mở ra một thời kỳ phát triển mới. Từ một vùng đất lịch sử - văn hóa thiêng liêng, Phú Thọ phấn đấu vươn lên trở thành cực tăng trưởng mới của vùng trung du và miền núi phía Bắc, với những thành tựu rõ rệt cùng những triển vọng phát triển mạnh mẽ trong tương lai gần.

Mô hình phát triển đa trung tâm, tích hợp cao

Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình là ba vùng đất với ba bản sắc riêng biệt, như ba mạch nguồn văn hóa - lịch sử - con người của dân tộc Việt Nam. Ba vùng đất này đã cùng chảy xuyên suốt qua chiều dài hàng ngàn năm dựng nước và giữ nước, là cái nôi của nền văn hóa Việt và nay đang hội tụ, gắn kết chặt chẽ trong một không gian phát triển mới đầy triển vọng.

Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình, với các đặc điểm riêng đã hội tụ trong một chỉnh thể thống nhất, hòa quyện về địa lý, lịch sử, văn hóa, dân cư và cơ cấu kinh tế. Sự gắn kết giữa đồng bằng công nghiệp - trung du lịch sử - miền núi sinh thái không chỉ tạo điều kiện thuận lợi về mặt địa giới hành chính, mà còn mở ra cơ hội hình thành một mô hình phát triển đa trung tâm, tích hợp cao, vừa đảm bảo tính kế thừa truyền thống, vừa hướng đến tương lai hiện đại.

Trên nền tảng lịch sử, văn hóa, con người và khát vọng phát triển, ba địa phương kể trên đã cho thấy những chuyển đổi đáng kể trong nhiều năm qua. Theo số liệu tổng hợp của các cơ quan chức năng, giai đoạn năm 2020-2025, tốc độ tăng trưởng kinh tế bình quân của ba tỉnh Phú Thọ, Vĩnh Phúc, Hòa Bình đạt 7,5%; cao hơn mức bình quân giai đoạn 2016-2020 (7%/năm) và cao hơn bình quân chung của cả nước (6,2%/năm).

Đáng chú ý, quy mô kinh tế tăng nhanh, năm 2024 đạt 345,6 nghìn tỷ đồng, đứng thứ 6 cả nước và dự kiến năm 2025 đạt 390 nghìn tỷ đồng, gấp 1,56 lần so với năm 2020. Giá trị Tổng sản phẩm trên địa bàn (GRDP) bình quân đầu người năm 2025, ước đạt 105,2 triệu đồng, tăng 1,48 lần so với năm 2020. Tổng thu ngân sách nhà nước 5 năm dự kiến đạt gần 249 nghìn tỷ đồng; riêng năm 2025 dự kiến đạt khoảng 54 nghìn tỷ đồng, tăng 8,63 nghìn tỷ đồng so với năm 2020.

Việc sáp nhập ba tỉnh tạo ra một Phú Thọ mới với quy mô dân số, diện tích, GRDP đứng đầu vùng Trung du miền núi Bắc Bộ, thuộc nhóm dẫn đầu cả nước. Tỉnh Phú Thọ mới tiếp giáp 7 địa phương, trong đó, có Thủ đô Hà Nội, sân bay quốc tế Nội Bài, vùng đồng bằng sôi động và vùng Tây Bắc giàu tiềm năng. Sự kết hợp này giúp Phú Thọ hội đủ sức hút về địa lý, kinh tế, văn hóa.

Không dừng ở đó, Phú Thọ mới đã từng bước định hình được các trục phát triển kinh tế rõ rệt. Trục phía Đông là hành lang công nghiệp, logistics và đô thị; trục phía Tây là vùng phát triển nông nghiệp sạch, du lịch cộng đồng và dược liệu; trục giữa theo sông Hồng - sông Lô là không gian phát triển thương mại, dịch vụ, logistics đường thủy.

Song song với đó, bộ máy hành chính của tỉnh mới được tái cấu trúc mạnh mẽ theo hướng tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả. Việc tổ chức lại chính quyền địa phương theo mô hình hai cấp từ tháng 7/2025 đã góp phần tăng tính linh hoạt, rút ngắn thời gian giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp. Sự chuyển động mạnh mẽ thể hiện ở mô hình quản trị địa phương, tinh thần phục vụ nhân dân, ứng dụng công nghệ và chuyển đổi số trong điều hành. Ngay sau sáp nhập, nhiều địa phương, cán bộ cơ sở ở vùng Đất Tổ đã thể hiện tinh thần chủ động, linh hoạt và sáng tạo trong giải quyết các vấn đề phát sinh, tạo sự đồng thuận xã hội cao và khơi dậy khát vọng vươn lên từ người dân.

PGS.TS. Ngô Doãn Vịnh, nguyên Viện trưởng Viện Chiến lược phát triển cho rằng, việc sáp nhập mở ra một cơ hội lịch sử để tái định hình không gian phát triển của Phú Thọ theo hướng hiện đại, bền vững và cạnh tranh hơn. Với diện tích tự nhiên hơn 935 nghìn ha, trong đó, diện tích đất nông nghiệp và lâm nghiệp chiếm tới khoảng 80%, đây có thể xem là điểm mạnh cần khai thác có hiệu quả để phát triển công nghiệp và dịch vụ.

Phú Thọ mới có thế mạnh về đất nông nghiệp, có sự rộng lớn về không gian để hình thành các vùng nông sản hàng hóa độc đáo, tập trung, quy mô lớn. Đặc biệt, nơi đây là cửa ngõ giao lưu giữa các tỉnh phía Bắc với Hà Nội và vùng Đồng bằng sông Hồng; đồng thời có khả năng kết nối thị trường Trung Quốc nên có điều kiện phát triển logistics với quy mô lớn.

Phú Thọ phấn đấu vươn lên trở thành cực tăng trưởng mới của vùng trung du và miền núi phía Bắc. (Ảnh: Thu Hằng)

Tạo cơ hội đột phá trong thu hút đầu tư

Tại Hội thảo với chủ đề “Nhận diện tiềm năng và định hướng phát triển tỉnh Phú Thọ sau hợp nhất giai đoạn 2025-2030” được tổ chức trung tuần tháng 6/2025, vừa qua, đồng chí Trần Duy Đông, Phó bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ cho biết, tỉnh đã đề ra 8 nhóm nhiệm vụ, định hướng trọng tâm phát triển kinh tế-xã hội đến năm 2030.

Trong đó: Xây dựng tỉnh Phú Thọ là một trong những trung tâm công nghiệp lớn của đất nước về công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp điện tử, công nghiệp ô tô, xe máy... thu hút các ngành mới nổi, giá trị gia tăng cao. Lấy khu vực tỉnh Vĩnh Phúc cũ làm trung tâm công nghiệp của tỉnh. Khai thác hiệu quả lợi thế là cầu nối giữa Thủ đô Hà Nội với vùng Tây Bắc, tiếp giáp sân bay Quốc tế Nội Bài. Khai thác lợi thế để xây dựng Phú Thọ thành điểm đến hàng đầu, có thương hiệu, năng lực cạnh tranh trong nước và quốc tế về du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng, du lịch văn hóa, lịch sử gắn với lễ hội, du lịch thể thao...

Song song với đó, phát triển kinh tế nông nghiệp hiệu quả, bền vững, sinh thái theo hướng nông nghiệp công nghệ cao, hữu cơ, tuần hoàn và giá trị cao gắn với xây dựng nông thôn mới hiện đại, văn minh. Tập trung phát triển các vùng động lực, hành lang kinh tế, thúc đẩy liên kết vùng, khai thác hiệu quả không gian phát triển.

Tỉnh Phú Thọ mới cũng đặt nền móng cho Quy hoạch thời kỳ 2026-2035, tầm nhìn đến 2050. Trong đó, ba vùng tiểu khu vực được xác lập: Trục phía Đông: Trung tâm công nghiệp - dịch vụ - logistics, kết nối từ Vĩnh Yên qua Việt Trì đến TP. Hòa Bình. Phía Tây: Không gian du lịch sinh thái - văn hóa, bảo tồn giá trị bản địa. Phía Bắc: Vùng nông - lâm nghiệp công nghệ cao, dược liệu, nông nghiệp số.

Khi kết nối và kích hoạt lợi thế đặc thù, cả ba trục này sẽ không còn là những “mảnh rời” mà là động lực hợp thành một cỗ máy tăng trưởng hiệu quả và bền vững. Việc mở rộng không gian phát triển mới sẽ tạo cơ hội đột phá cho Phú Thọ trong thu hút đầu tư, chuyển dịch cơ cấu kinh tế.

Với lợi thế vị trí địa lý trung tâm, hạ tầng kết nối toàn diện, tài nguyên phong phú và nền văn hóa đậm đà bản sắc, chiến lược đúng đắn, sự vào cuộc đồng bộ và các chính sách linh hoạt, Phú Thọ mới đang có cơ hội trở thành một trung tâm phát triển toàn diện của vùng trung du và miền núi phía Bắc; một địa phương năng động và hiện đại trong kỷ nguyên mới.

Tống Thoan