Nâng cao chất lượng nhân lực vùng dân tộc thiểu số

Ưu tiên vùng khó

Đóng chân trên địa bàn biên giới thuộc diện khó khăn bậc nhất của tỉnh, Trường PTDTBT Tiểu học Trần Văn Thọ (xã Mường Nhé) là nơi theo học của phần đa con em đồng bào dân tộc thiểu số. Năm học 2025 - 2026, nhà trường có 965 học sinh, 33 lớp, trong đó 346 em là học sinh bán trú được chăm lo ăn ở tại trường. Đáng chú ý, có 710 học sinh là con em đồng bào dân tộc thiểu số, chiếm hơn 73% tổng số học sinh toàn trường.

Trường PTDTBT Tiểu học Trần Văn Thọ được đầu tư khang trang, đảm bảo công tác giáo dục - đào tạo ở địa phương.

Thầy giáo Phạm Văn Khiêm, Hiệu trưởng nhà trường cho biết: Những ngày đầu thành lập, cơ sở vật chất phục vụ công tác dạy và học của nhà trường còn tạm bợ. Trong điều kiện nhiều khó khăn, song với chủ trương ưu tiên phát triển giáo dục vùng khó, vùng dân tộc thiểu số, nhà trường luôn nhận được sự quan tâm của tỉnh và các cấp, ngành. Đến nay trường đã được đầu tư đồng bộ với khu nhà lớp học, nhà công vụ, thư viện, phòng tin học, phòng ngoại ngữ, khu bán trú khang trang, đủ điều kiện cho học sinh học tập, sinh hoạt và rút ngắn khoảng cách giữa các vùng miền.

Phát huy sự đầu tư, hỗ trợ đó, nhiều năm qua Trường PTDTBT Tiểu học Trần Văn Thọ luôn duy trì tỷ lệ huy động và duy trì sĩ số đạt 100%, giữ vững kết quả phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ III. Công tác giáo dục toàn diện được chú trọng từ đạo đức, kỹ năng sống đến năng lực học tập. Học sinh con em các dân tộc địa phương được khuyến khích tham gia các hoạt động trải nghiệm, câu lạc bộ đọc sách, tiếng Anh, khoa học vui và thể thao, giúp các em phát triển toàn diện.

Hơn 73% học sinh Trường PTDTBT Tiểu học Trần Văn Thọ là con em đồng bào dân tộc thiểu số.

Em Cà Ngọc Tuệ, lớp 5A6, Trường PTDTBT Tiểu học Trần Văn Thọ chia sẻ: “Đến trường, chúng em không chỉ học tập, rèn luyện mà còn được thầy cô quan tâm chăm sóc bữa ăn, giấc ngủ, tham gia hoạt động văn nghệ, thể thao vui khỏe, bổ ích. Em xin hứa sẽ quyết tâm học tập thật tốt, phấn đấu trở thành cô giáo sau này về quê hương dạy học, không phụ lòng thầy cô”.

Với mục tiêu tạo nguồn nhân lực chất lượng phục vụ phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhiều năm qua, dù khó khăn tỉnh Điện Biên vẫn dành nhiều ưu tiên đầu tư cho giáo dục vùng khó. Thông qua việc thực hiện đảm bảo các chính sách hỗ trợ giáo dục vùng khó khăn, đẩy mạnh công tác xã hội hóa, thu hút sự chung tay của xã hội cho giáo dục. Mạng lưới trường, lớp được sắp xếp tinh gọn, hợp lý, cơ sở vật chất được đầu tư ngày càng đồng bộ.

Trong điều kiện còn nhiều khó khăn, song Điện Biên vẫn dành nhiều ưu tiên đầu tư phát triển giáo dục vùng khó, vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Đẩy mạnh giáo dục nghề nghiệp

Không dừng lại ở giáo dục phổ thông, những năm gần đây, tỉnh dành nhiều sự quan tâm cho công tác đào tạo nghề, đào tạo dự bị đại học, đại học và sau đại học cho học sinh dân tộc thiểu số. Trong giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh đã cử hàng nghìn lượt học sinh dân tộc thiểu số theo học tại các cơ sở đào tạo trong và ngoài tỉnh; trên 46.000 lượt cán bộ, công chức, viên chức dân tộc thiểu số được tham gia bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ, lý luận chính trị. Nhiều học viên sau khi hoàn thành chương trình đã trở về địa phương, đảm nhiệm vai trò chủ chốt trong hệ thống chính trị, giáo dục, y tế - góp phần hình thành đội ngũ kế cận có năng lực, uy tín và tâm huyết phục vụ nhân dân.

Con em đồng bào dân tộc thiểu số được quan tâm, bình đẳng trong định hướng, giáo dục nghề nghiệp.

Các trường cao đẳng, trung tâm giáo dục nghề nghiệp - giáo dục thường xuyên trên địa bàn tiếp tục được củng cố, gắn đào tạo với thực tiễn phát triển ngành nghề địa phương. Chính sách ưu tiên tuyển sinh học sinh dân tộc thiểu số, miền núi giúp mở rộng cơ hội học tập suốt đời, nâng tỷ lệ lao động có trình độ cao, góp phần chuyển dịch cơ cấu lao động theo hướng bền vững. Hiện tỷ lệ lao động qua đào tạo nghề của tỉnh đạt 2,64%, bước đầu hình thành lực lượng lao động có kỹ năng, đáp ứng yêu cầu phát triển công nghiệp, dịch vụ, du lịch và nông nghiệp công nghệ cao.

Tháng 9 vừa qua, Trường Cao đẳng Nghề và Trường Cao đẳng Kinh tế - Kỹ thuật hợp nhất thành Trường Cao đẳng Điện Biên, đánh dấu bước chuyển mình chiến lược, hướng tới mục tiêu xây dựng một cơ sở giáo dục nghề nghiệp chất lượng cao, trở thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực cho tỉnh và vùng Tây Bắc.

Trường Cao đẳng Điện Biên xác định tầm nhìn đến năm 2030 sẽ đào tạo đa ngành ở các cấp cao đẳng, trung cấp, sơ cấp; mở mã ngành trọng điểm đạt chuẩn khu vực; ưu tiên các lĩnh vực phù hợp điều kiện địa phương như công nghệ thông tin, điện - điện tử, cơ khí, nông nghiệp công nghệ cao, logistics, du lịch - dịch vụ. Mô hình “đào tạo theo đơn đặt hàng của doanh nghiệp” được đẩy mạnh - sinh viên được thực hành tại nhà máy, xưởng sản xuất từ năm thứ 2, giúp giảm thời gian đào tạo lại và tăng khả năng có việc làm sau tốt nghiệp. Quy mô đào tạo trên 3.000 học sinh, sinh viên mỗi năm, góp phần trực tiếp vào mục tiêu phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho địa phương.

Chú trọng đào tạo cán bộ, bồi dưỡng kiến thức dân tộc

Toàn tỉnh hiện có hơn 23.400 cán bộ trong các cơ quan hành chính nhà nước, đơn vị sự nghiệp công lập, trong đó cán bộ người dân tộc thiểu số trên 11.700 người, chiếm 49,86% tổng số cán bộ toàn tỉnh. Công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức luôn được tỉnh xác định là nhiệm vụ trọng tâm nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Các cấp, ngành đã chủ động rà soát, xác định nhu cầu thực tế của từng cơ quan, đơn vị, từng địa phương; triển khai kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hằng năm bảo đảm sát với điều kiện, đặc thù của từng vùng.

Hiện nay, trên 95% cán bộ được đào tạo chuyên môn từ trung cấp trở lên, hơn 70% có trình độ đại học hoặc cao hơn và 90% được bồi dưỡng kiến thức dân tộc theo quy định của Chính phủ. Đây là kết quả thể hiện nỗ lực lớn của địa phương trong việc xây dựng đội ngũ cán bộ vừa có trình độ, vừa am hiểu văn hóa, phong tục tập quán của các dân tộc.

Đội ngũ nhân lực vùng dân tộc thiểu số phát triển đa ngành nghề.

Thực tế cho thấy, công tác đào tạo, bồi dưỡng nhân lực đã mang lại chuyển biến rõ rệt trong đời sống xã hội của tỉnh. Dân trí nâng cao, đội ngũ cán bộ cơ sở ngày càng chuẩn hóa, nhận thức của người dân về học tập, phát triển nghề nghiệp ngày càng tích cực.

Trong giai đoạn tới, tỉnh xác định tiếp tục ưu tiên đầu tư cho giáo dục - đào tạo, đặc biệt chú trọng phát triển nguồn nhân lực người dân tộc thiểu số, hướng tới sự phát triển hài hòa giữa các vùng, góp phần thực hiện thắng lợi chiến lược công tác dân tộc giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Với hướng đi đúng, quyết tâm cao và cách làm bài bản, Điện Biên đang dần khẳng định vị thế là điểm sáng về phát triển nguồn nhân lực vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nơi “hạt giống tri thức” được ươm mầm từ ý chí, nghị lực và khát vọng vươn lên của chính người dân.

Hà Linh