Nâng cao chất lượng thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp

Lãnh đạo tỉnh trao danh hiệu Tập thể lao động xuất sắc của Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao cho Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh

Theo Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) tỉnh, thực hiện chỉ đạo của cấp trên, Nghị quyết của Tỉnh ủy, HĐND tỉnh về phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh năm 2024, lãnh đạo VKSND Lâm Đồng đã chỉ đạo VKS hai cấp thực hiện đồng bộ, toàn diện công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành, đồng thời xác định “Tăng cường công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, chống oan, sai, bỏ lọt tội phạm; nâng cao hơn nữa chất lượng công tác kiểm sát giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự. Tăng cường kỷ luật, kỷ cương công vụ. Xây dựng đội ngũ cán bộ đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao. Tiếp tục đẩy mạnh thực hiện chuyển đổi số” là khâu đột phá và là nhiệm vụ xuyên suốt, quan trọng hàng đầu trong năm 2024.

Trong năm, toàn tỉnh đã khởi tố 1.570 vụ/2.982 bị can, giảm 87 vụ/135 bị can so với năm 2023. Trong khi đó, án hình sự trong năm 2024 tăng 367 vụ so với năm trước đó. Các tranh chấp dân sự chủ yếu là tranh chấp đất đai, hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất, đặc biệt là các vụ tranh chấp hợp đồng cho vay tài sản và “nợ huê” có tính chất tăng về số lượng cũng như tính chất phức tạp. Trong đó, nhiều trường hợp cho vay nặng lãi dẫn đến không có khả năng trả nợ, việc cho vay và trả nợ không lập giấy tờ, biên nhận hoặc trong quá trình làm ăn, mua bán, chốt nợ với nhau không rõ ràng…, do đó, khi xảy ra tranh chấp và yêu cầu Tòa án giải quyết thì người khởi kiện và người bị kiện không có nhiều tài liệu, chứng cứ để chứng minh, hoặc chứng minh không đầy đủ, các chứng cứ mâu thuẫn, đối lập nhau làm cho công tác giải quyết án hết sức khó khăn.

Từ thực tế trên, ngành Kiểm sát đã tăng cường công tác thực hành quyền công tố trong giai đoạn giải quyết nguồn tin về tội phạm và kiến nghị khởi tố, đảm bảo tiếp nhận, thụ lý, giải quyết nguồn tin đúng quy định pháp luật. Trong năm, VKS hai cấp đã kiểm sát việc thụ lý 100% nguồn tin về tội phạm của cơ quan điều tra và kiểm sát, phân loại, xử lý 2.674/3.668 nguồn tin về tội phạm, đạt tỷ lệ giải quyết đúng hạn 100% chỉ tiêu. Trong đó, tỷ lệ khởi tố hình sự 1.511 tin báo, chiếm 56,5% trên tổng số tin đã xử lý, tăng 2,8% so với năm 2023.

Thông qua công tác kiểm sát, đã yêu cầu kiểm tra, xác minh 1.699 nguồn tin về tội phạm. Tiến hành 86 cuộc kiểm sát trực tiếp đối với cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra về việc thụ lý, giải quyết tin báo tội phạm. Đã ban hành 34 kiến nghị yêu cầu cơ quan điều tra, cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra khắc phục các vi phạm trong thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm. Đồng thời, ban hành 8 kiến nghị đề nghị các cơ quan, tổ chức hữu quan khắc phục những sơ hở, thiếu sót trong hoạt động quản lý để phòng ngừa vi phạm pháp luật và tội phạm. Các kiến nghị đều được chấp nhận và có văn bản trả lời, đạt 100%.

Cùng với đó, công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra các vụ án hình sự giai đoạn điều tra hơn 2.334 vụ/4.207 bị can. Tỷ lệ bắt tạm giữ, chuyển xử lý hình sự, đạt tỷ lệ 97,3%. Cơ quan điều tra đã giải quyết 1.774 vụ/3.120 bị can, đạt tỷ lệ 76%. Đồng thời, xác định 94 vụ án trọng điểm, án theo thủ tục rút gọn 10 vụ. VKS hai cấp đã ban hành 1.409 yêu cầu điều tra, đạt 89,7% (vượt chỉ tiêu đề ra 9,7%); trực tiếp và tham gia hỏi cung bị can 2.771 lần, đạt 92,9% (vượt chỉ tiêu đề ra 2,9%). Và trực tiếp lấy lời khai người bị bắt, tạm giữ 133/133 lượt trước khi xem xét phê chuẩn, đạt 100% chỉ tiêu. Ngoài ra, VKS hai cấp còn thực hiện nhiều biện pháp tăng cường trách nhiệm công tố, kiểm sát chặt chẽ các hoạt động điều tra, nhất là việc khởi tố, áp dụng, thay đổi, hủy bỏ các biện pháp ngăn chặn, bắt, khám xét, khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi…, nhằm bảo vệ quyền con người, quyền công dân.

Về công tác thực hành quyền công tố trong giai đoạn truy tố 1.545 vụ/3.068 bị can, đã giải quyết 1.527 vụ/3.013 bị can, đạt tỷ lệ 98,8%. Đã đưa ra tuy tố 75 vụ/135 bị can được xác định án trọng điểm. VKS hai cấp cũng đã ban hành 28 kiến nghị đối với cơ quan điều tra khắc phục vi phạm, ban hành 16 kiến nghị phòng ngừa. Các kiến nghị của VKSND đều được cơ quan điều tra và các cơ quan hữu quan tiếp thu, khắc phục, qua đó nâng cao chất lượng khởi tố, điều tra, giải quyết các vụ án hình sự, đáp ứng yêu cầu đấu tranh phòng, chống vi phạm pháp luật và tội phạm, phục vụ nhiệm vụ chính trị tại địa phương.

Ngoài ra, đối với công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử sơ thẩm, toàn ngành đã thực hiện đạt 86,5%. Thực hành quyền công tố, kiểm sát xét xử phúc thẩm đạt 96,9% kế hoạch. Công tác kiểm sát việc tạm giữ, tạm giam tiếp tục được chú trọng chất lượng kiểm sát định kỳ và tăng cường kiểm sát đột xuất...

... Thông qua các phương thức kiểm sát, VKS hai cấp đã ban hành 58 kiến nghị đối với nhà tạm giữ, trại tạm giam, Trại tạm giam Đại Bình và cơ quan điều tra; ban hành 4 kháng nghị đối với nhà tạm giữ…

Cũng theo VKSND tỉnh, năm 2024, đơn vị đã phấn đấu hoàn thành tốt 12 chỉ tiêu theo Nghị quyết 96 của Quốc hội giao; đạt và vượt 101/130 chỉ tiêu của ngành (26 chỉ tiêu không phát sinh). Trong đó, nhiều chỉ tiêu vượt cao so với kế hoạch đề ra.

Công tác thực hành quyền công tố, kiểm sát các hoạt động tư pháp trong lĩnh vực hình sự, đã trực tiếp hủy bỏ nhiều quyết định của cơ quan điều tra không có căn cứ, góp phần hạn chế oan, sai, bỏ lọt tội phạm. Việc xét phê chuẩn áp dụng các biện pháp ngăn chặn được thực hiện cơ bản chặt chẽ, đúng pháp luật. Tỷ lệ truy tố đúng thời hạn, truy tố đúng tội danh vượt chỉ tiêu Quốc hội giao. Công tác giải quyết án tham nhũng, kinh tế tiếp tục đạt kết quả tích cực. Không có trường hợp nào Tòa án tuyên không phạm tội, chưa phát hiện trường hợp nào bị điều tra, truy tố oan, sai. Tỷ lệ điều tra, khám phá các loại tội phạm vượt chỉ tiêu của Quốc hội giao, trong đó tỷ lệ điều tra, khám phá tội phạm rất nghiêm trọng, đặc biệt nghiêm trọng đạt 100%. Tỷ lệ kháng nghị phúc thẩm các vụ, việc dân sự được Tòa án chấp nhận vượt chỉ tiêu Quốc hội giao.

Trong năm, đã ban hành 352 kiến nghị, 99 kháng nghị, tăng 6 kiến nghị và tăng 42 kháng nghị so với năm 2023 trên các lĩnh vực thực hành quyền công tố, kiểm sát hoạt động tư pháp. Đặc biệt, chất lượng kiến nghị, kháng nghị đã được nâng cao. Các kiến nghị, kháng nghị của VKS yêu cầu khắc phục vi phạm trong quá trình giải quyết vụ án hình sự, vụ án hành chính, việc dân sự và trong lĩnh vực kiểm sát hoạt động tư pháp đều được tiếp thu, thực hiện nghiêm túc. Công tác kiểm sát thi hành tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự, kiểm sát thi hành án dân sự, thi hành án hành chính đạt được nhiều kết quả tích cực.

THỤY TRANG