Nâng cao chất lượng xét xử, đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp

Phiên tòa trực tuyến xét xử vụ án hình sự do TAND tỉnh tổ chức. Ảnh: NGỌC DUNG

Nhân kỷ niệm 77 năm ngày truyền thống TAND (13/9/1945-13/9/2022), Báo Phú Yên trao đổi với TS Trần Huy Đức, Bí thư Ban Cán sự Đảng, Bí thư Đảng ủy, Chánh án TAND tỉnh về một số giải pháp nâng cao chất lượng công tác xét xử của TAND hai cấp ở Phú Yên.

* Thời gian qua, TAND hai cấp Phú Yên không ngừng nỗ lực nâng cao chất lượng công tác xét xử, thực hiện nhiệm vụ bảo vệ công lý, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân. Những kết quả mà TAND hai cấp của tỉnh đạt được trong thời gian qua như thế nào, thưa ông?

- Thời gian qua, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo của TAND Tối cao, Thường trực Tỉnh ủy; sự giám sát của HĐND, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cơ quan tiến hành tố tụng và sự hỗ trợ của chính quyền địa phương các cấp, TAND hai cấp Phú Yên đã hoàn thành tốt các nhiệm vụ trọng tâm và các mặt công tác khác góp phần thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của địa phương.

Lãnh đạo TAND hai cấp thường xuyên chỉ đạo công chức, người lao động thực hiện tốt phương hướng, nhiệm vụ, chỉ tiêu của TAND Tối cao. Công tác xét xử, chất lượng giải quyết các vụ án ngày càng được nâng lên, tỉ lệ án bị sửa, hủy do lỗi chủ quan của thẩm phán giảm. Việc xét xử các vụ án hình sự đảm bảo đúng người, đúng tội, đúng pháp luật, không có trường hợp kết án oan người vô tội hoặc bỏ lọt tội phạm. Công tác giải quyết các vụ việc dân sự được tòa án giải quyết thận trọng, khách quan, nghiên cứu, xác minh, thu thập chứng cứ và tổ chức xét xử đảm bảo cả về tiến độ, chất lượng. Công tác hòa giải tiếp tục được chú trọng. Cùng với đó, công tác giải quyết, xét xử án hành chính được tòa án tập trung chỉ đạo xây dựng hồ sơ vụ án, thu thập chứng cứ, tổ chức đối thoại, phối hợp với các cơ quan hữu quan để đẩy nhanh tiến độ giải quyết. Các mặt công tác khác như: tiếp công dân, giải quyết đơn thư khiếu nại, tố cáo; công tác tổ chức cán bộ, đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho công chức hội thẩm Nhân dân tòa án hai cấp; thi đua khen thưởng và các mặt công tác khác tiếp tục thực hiện hiệu quả.

Đặc biệt, từ đầu năm đến nay, TAND hai cấp tỉnh triển khai quyết liệt chủ đề hành động của năm “Công chức, người lao động TAND hai cấp tỉnh Phú Yên đoàn kết, sáng tạo, kỷ cương, nêu gương, vì công lý” với khẩu hiệu “Thích ứng linh hoạt, nâng cao chất lượng các mặt công tác”. Với những nỗ lực này, TAND hai cấp đã giải quyết được 4.385 vụ, việc trên tổng số 6.245 vụ, việc đã thụ lý, đạt tỉ lệ trên 70,2%.

Chánh án TAND tỉnh Trần Huy Đức

* Đổi mới tổ chức phiên tòa theo tinh thần cải cách tư pháp (CCTP) là một trong những giải pháp quan trọng để nâng cao chất lượng xét xử. Được biết, từ cuối tháng 7/2022 đến nay, TAND hai cấp Phú Yên tích cực tổ chức các phiên tòa xét xử trực tuyến (XXTT). Đây là bước đột phá của Tòa án Phú Yên trong công tác xét xử, đáp ứng yêu cầu CCTP trong giai đoạn hiện nay. Ông có thể chia sẻ rõ hơn nội dung này?

- Có thể nói, tổ chức phiên tòa XXTT là nhu cầu, xu hướng tất yếu của hoạt động tư pháp. Việc tổ chức các phiên tòa XXTT không chỉ tạo cơ chế thuận lợi để các tổ chức, cá nhân tham gia phiên tòa, đáp ứng yêu cầu CCTP trong giai đoạn hiện nay, mà còn phù hợp với chủ trương của Đảng và thủ tục tố tụng do pháp luật quy định; phù hợp với thực tiễn, đảm bảo tư pháp không chậm trễ, đồng thời tiết kiệm chi phí xã hội.

Trung bình mỗi năm, TAND tỉnh phải thụ lý giải quyết gần 1.000 vụ án các loại. Với số lượng án nhiều như vậy, đội ngũ cán bộ, thẩm phán gặp không ít khó khăn, áp lực về công việc. Nghị quyết 33/2021/QH15 của Quốc hội về tổ chức phiên tòa trực tuyến đã tạo cơ sở pháp lý để TAND các địa phương đẩy nhanh tiến độ giải quyết án, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin phục vụ hoạt động xét xử. Thực hiện Thông tư liên tịch 05/2021 giữa TAND Tối cao, Viện KSND Tối cao, Bộ Công an, Bộ Tư pháp, Bộ Quốc phòng quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành tổ chức phiên tòa trực tuyến, từ cuối tháng 7/2022, TAND Phú Yên đã chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức thành công phiên tòa XXTT vụ án hình sự đầu tiên trên địa bàn tỉnh. Đồng thời chỉ đạo TAND chín huyện, thị, thành phố triển khai mô hình xét xử này. Đến nay, tòa án hai cấp đã tổ chức 24 phiên tòa XXTT.

Phiên tòa XXTT không ảnh hưởng đến chất lượng xét xử, mà còn giúp cho tòa án giải quyết tình trạng hoãn các phiên tòa do vắng mặt bị cáo và nhiều người tham gia tố tụng. Đây là bước đột phá của TAND Phú Yên trong công tác xét xử, đáp ứng yêu cầu CCTP trong giai đoạn hiện nay.

Dự kiến thời gian tới, TAND tỉnh sẽ tổ chức XXTT bốn phiên tòa hành chính ở TP Tuy Hòa, TX Sông Cầu và huyện Tuy An để làm cơ sở nhân rộng hình thức xét xử này ở các địa phương.

* Thưa ông, hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng công tác xét xử, đáp ứng yêu cầu CCTP, hoàn thành tốt nhiệm vụ chính trị của tòa án và địa phương, thời gian tới, TAND hai cấp Phú Yên sẽ tập trung nhiệm vụ, giải pháp thế nào?

- Thời gian tới, TAND hai cấp sẽ tiếp tục triển khai nghiêm túc các nghị quyết của Đảng, Quốc hội về công tác tư pháp và CCTP, nhất là tổ chức thực hiện có hiệu quả chỉ thị của Chánh án TAND Tối cao về việc triển khai, tổ chức thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm công tác năm 2022. Đồng thời lãnh đạo, chỉ đạo nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác giải quyết, xét xử các loại án, không để xảy ra việc kết án oan, không bỏ lọt tội phạm; tăng cường tranh tụng tại tòa, bảo đảm thực hiện đúng quyền hạn, trách nhiệm và nghĩa vụ theo quy định của pháp luật; tiếp tục thực hiện Quyết định 187 của Chánh án TAND Tối cao về ban hành kế hoạch thi hành Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án; Thông tư 02 của TAND Tối cao quy định về trách nhiệm của TAND trong hoạt động hòa giải, đối thoại tại tòa án. Ngoài ra, TAND hai cấp Phú Yên tiếp tục đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị; Kết luận 21 của Ban Chấp hành Trung ương về đẩy mạnh xây dựng, chỉnh đốn Đảng và hệ thống chính trị; kiên quyết ngăn chặn, đẩy lùi, xử lý nghiêm cán bộ, đảng viên suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, gắn với phong trào thi đua “Phụng công, thủ pháp, chí công, vô tư” hướng đến mục tiêu nâng cao chất lượng công tác xét xử và xây dựng TAND hai cấp thật sự trong sạch, vững mạnh.

Bên cạnh đó, TAND hai cấp Phú Yên tiếp tục đổi mới thủ tục hành chính - tư pháp nhằm bảo đảm công khai, minh bạch các hoạt động của tòa án, tạo điều kiện thuận lợi cho người dân khi giải quyết công việc tại tòa; tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động của tòa án. Đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật thông qua công tác giải quyết, xét xử các loại án; tổ chức tốt các phiên tòa XXTT; tranh thủ sự lãnh đạo của các cấp ủy Đảng, sự giám sát của HĐND; sự hỗ trợ, phối hợp của chính quyền địa phương trong các hoạt động và thực hiện nhiệm vụ xét xử để phục vụ tốt nhiệm vụ chính trị của tòa án và của địa phương…

* Xin cảm ơn ông!

NGỌC DUNG (thực hiện)