Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về đất đai

Hoạt động khai thác đất tại huyện Hà Trung.

Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước về đất đai, Sở Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) tham mưu cho UBND tỉnh lập quy hoạch sử dụng đất theo yêu cầu của Luật Đất đai. Qua đó, thúc đẩy, khơi thông nguồn lực xã hội, tạo điều kiện thuận lợi cho các địa phương triển khai thực hiện các dự án đầu tư. Cùng với công tác quản lý việc sử dụng đất đối với các dự án đầu tư ngày càng chặt chẽ ở nhiều khâu, như: chấp thuận chủ trương đầu tư; điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất; bổ sung danh mục các dự án thu hồi đất và chuyển mục đích sử dụng đất lúa; bổ sung danh mục dự án vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm ở các địa phương... Đặc biệt, Sở TN&MT đã tham mưu cho UBND tỉnh ban hành nhiều văn bản quy định về giá đất; về bồi thường, hỗ trợ tái định cư; về mức giao đất ở; về hạn mức công nhận đất cho thửa đất có vườn, ao gắn với nhà ở; về thủ tục hành chính trong giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất, thu hồi đất; về cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; lấy ý kiến góp ý sửa đổi Luật Đất đai năm 2013... Qua đó, giúp cho cán bộ, đảng viên và Nhân dân trong toàn tỉnh hiểu rõ hơn về quyền, nghĩa vụ của người quản lý, sử dụng đất; đồng thời, phát hiện những nội dung không phù hợp với thực tế để kịp thời sửa đổi, chấn chỉnh. Trên cơ sở quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất theo từng năm và từng giai đoạn, công tác giao đất, giao rừng và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất ngày càng nhanh chóng, thuận tiện. Việc lập quy hoạch sử dụng đất cấp huyện thời kỳ 2021-2030 và kế hoạch sử dụng đất năm đầu cấp huyện; xây dựng phương án quy hoạch phân bổ và khoanh vùng đất đai trong quy hoạch tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2045... cũng được chú trọng triển khai thực hiện.

Nhờ thực hiện nhiều giải pháp, năm 2022 Sở TN&MT đã tham mưu UBND tỉnh trình HĐND tỉnh có nghị quyết thông qua cho phép chuyển mục đích 554,306 ha đất lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng để thực hiện 324 dự án; chấp thuận thu hồi 1.838,0473 ha đất để thực hiện 502 dự án thuộc trường hợp Nhà nước thu hồi đất. Thẩm định, trình UBND tỉnh quyết định giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất và thu hồi đất giao UBND các huyện tổ chức bồi thường giải phóng mặt bằng (GPMB) là 98 dự án, diện tích 545,8 ha (thuê đất 72 dự án, diện tích 421,28 ha; giao đất có thu tiền sử dụng đất 1 dự án, diện tích 13,86 ha; giao đất không thu tiền sử dụng đất 22 dự án, diện tích 92,67 ha; thu hồi đất giao UBND cấp huyện tổ chức bồi thường GPMB 3 dự án, diện tích 17,99 ha); ký 150 hợp đồng thuê đất theo ủy quyền của UBND tỉnh. Tại UBND cấp huyện, thực hiện cho thuê 0,35 ha đất; giao đất có thu tiền sử dụng đất với diện tích 73,39 ha; giao đất không thu tiền sử dụng đất với 157 ha; chuyển mục đích sử dụng đất từ đất lúa sang đất phi nông nghiệp là 246,08 ha. Bên cạnh đó, đã hoàn thành công tác thống kê đất đai năm 2021, tổng diện tích tự nhiên toàn tỉnh (tính đến ngày 31-12-2020) là 1.111.471 ha (đất nông nghiệp 915.551 ha, chiếm 82,37%; đất phi nông nghiệp 172.300 ha, chiếm 15,50%; đất chưa sử dụng 23.620 ha, chiếm 2,13%). Tổ chức kiểm tra nghiệm thu các trích đo địa chính phục vụ công tác thu hồi, GPMB các dự án đầu tư trên địa bàn tỉnh; lập 39.170 bản trích lục, trích đo, đo đạc chỉnh lý bản đồ địa chính; cập nhật chỉnh lý biến động hồ sơ địa chính 43.596 hồ sơ...

Công tác bồi thường, GPMB được tập trung chỉ đạo quyết liệt, năm 2022 đã hướng dẫn, giải quyết kịp thời các khó khăn vướng mắc các dự án lớn, trọng điểm như: dự án Đường ven biển, dự án Quảng trường biển, trục cảnh quan lễ hội TP Sầm Sơn; dự án Nâng cấp hệ thống thủy lợi sông Lèn - KEXIM1; dự án Quần thể khu du lịch nghỉ dưỡng sinh thái kết hợp các dịch vụ vui chơi, giải trí cao cấp Bến En; dự án Phát triển tổng hợp các đô thị động lực thị xã Nghi Sơn; dự án đường nối TP Thanh Hóa với Cảng Hàng không Thọ Xuân... Đến ngày 15-12-2022, toàn tỉnh đã thực hiện GPMB được 2.613,92 ha/3.977,55 ha (đạt 65,71%). Cũng trong năm qua, toàn tỉnh đã đấu giá 83,7 ha đất, tổng số tiền trúng đấu giá là 6.579 tỷ đồng. Thẩm định phương án giá đất cụ thể 19 dự án, tổng giá trị quyền sử dụng đất 1.829 tỷ đồng; thẩm định phương án bồi thường GPMB 13 dự án, tổng số tiền bồi thường GPMB 2,16 tỷ đồng. Số thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, thuê mặt nước trên địa bàn tỉnh năm 2022, đạt trên 13 tỷ đồng.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quản lý, sử dụng đất đai trên địa bàn tỉnh vẫn gặp phải một số bất cập, hạn chế. Điển hình như việc chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng đối với trường hợp phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ gặp nhiều khó khăn. Nguyên nhân là do việc thẩm định chấp thuận chủ trương địa điểm đầu tư và giao đất, cho thuê đất, thu hồi đất phải theo một quy trình, thủ tục nghiêm ngặt. Điều đó khiến cho nhiều dự án sau khi được phép chuyển mục đích đất lúa thì hiệu lực văn bản chấp thuận chủ trương đầu tư cũng gần hết nên chủ đầu tư phải xin gia hạn thời gian hoàn thiện hồ sơ sử dụng đất. Công tác lập kế hoạch sử dụng đất tại các huyện, thị xã còn chậm, chất lượng chưa cao; nhiều địa phương chưa cập nhật các dự án đã được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư đưa vào kế hoạch sử dụng đất hàng năm, nên khó khăn cho chủ đầu tư trong thực hiện thủ tục giao đất, cho thuê đất...

Để nâng cao hiệu lực, hiệu quả trong quản lý Nhà nước về đất đai, thời gian tới Sở TN&MT tỉnh tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật về đất đai đến các cấp, ngành, tổ chức và cá nhân. Tập trung hướng dẫn tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về chính sách, pháp luật đất đai; tham mưu đề xuất cơ chế, chính sách thực hiện GPMB, hỗ trợ, tái định cư, đặc biệt đối với các dự án trọng điểm như: Đường ven biển, dự án Quảng trường biển Sầm Sơn và các dự án thuộc Khu Kinh tế Nghi Sơn, TP Sầm Sơn... Tham mưu xác định giá đất cụ thể, tính giá trị quyền sử dụng đất và thẩm định phương án bồi thường GPMB các dự án theo quy định; tổ chức thực hiện, quản lý, khai thác quỹ đất có hiệu quả. Đôn đốc, hướng dẫn, sớm thẩm định điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2030, kế hoạch sử dụng đất năm 2023 cấp huyện; tổng hợp, báo cáo UBND tỉnh trình HĐND tỉnh có nghị quyết thông qua danh mục các dự án thu hồi đất, chuyển mục đích sử dụng đất lúa, đất rừng phòng hộ, rừng đặc dụng năm 2023, làm cơ sở cho việc giao đất, cho thuê đất, đấu giá quyền sử dụng đất, đấu thầu dự án có sử dụng đất. Trình UBND tỉnh phê duyệt và tổ chức triển khai kế hoạch đo đạc bản đồ; đăng ký, cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; lập hồ sơ địa chính, xây dựng cơ sở dữ liệu địa chính trên địa bàn tỉnh các năm tiếp theo.

Bài và ảnh: Trần Hằng