Nâng cao hiệu quả công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp

Theo ông Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật (Bộ Tư pháp), những năm qua, Đảng và Nhà nước đã ban hành tương đối đầy đủ các văn bản pháp luật liên quan đến hỗ trợ doanh nghiệp, trong đó có Luật Hỗ trợ DNNVV năm 2017 và Nghị định số 55/2019/NĐ-CP về hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp.

Đồng bộ nhiều giải pháp hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp. Ảnh: Trần Quảng

Tuy nhiên, điểm hạn chế lớn hiện nay không nằm ở việc thiếu chính sách, mà ở khâu đánh giá tác động chính sách và tổ chức thực hiện. Một số chính sách khi xây dựng chưa bám sát năng lực tuân thủ của DNNVV, dẫn đến quy định thiếu tính khả thi, doanh nghiệp khó tiếp cận hoặc không đủ điều kiện thụ hưởng.

Ông Phan Hồng Nguyên nhấn mạnh, theo quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật năm 2025, đánh giá tác động chính sách là khâu bắt buộc. Nếu không làm tốt bước này, việc "quy phạm hóa" chính sách sẽ không đạt hiệu quả, nhất là đối với nhóm doanh nghiệp nhỏ và siêu nhỏ - nơi nguồn lực pháp lý còn rất hạn chế.

Cũng theo ông Phan Hồng Nguyên, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật cho doanh nghiệp thời gian qua tuy đã được quan tâm, song hình thức triển khai ở một số nơi còn chưa phù hợp với đặc thù doanh nghiệp. Doanh nghiệp cần những nội dung pháp luật gắn với tình huống cụ thể trong hoạt động sản xuất, kinh doanh, thay vì các cách phổ biến mang tính đại trà như đối với người dân.

Một thực tế đáng chú ý là phần lớn DNNVV hiện nay chưa có đội ngũ pháp chế hoặc luật sư đồng hành thường xuyên. Khi phát sinh tranh chấp hoặc vi phạm, doanh nghiệp mới tìm đến tư vấn pháp lý, dẫn đến thế bị động và chi phí cao. Theo ông Nguyên, đây là khoảng trống lớn trong hệ sinh thái hỗ trợ pháp lý doanh nghiệp cần sớm được lấp đầy.

Đề cập đến định hướng thời gian tới, ông Phan Hồng Nguyên cho rằng, chuyển đổi số phải trở thành giải pháp mang tính đột phá trong công tác hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp. Trong bối cảnh Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, việc số hóa tài liệu pháp luật, xây dựng kho học liệu điện tử, tổ chức tập huấn trực tuyến sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận pháp luật thuận lợi hơn, tiết kiệm chi phí và thời gian.

Theo ông Nguyên, trong quá trình sửa đổi Luật Hỗ trợ DNNVV, cần có các quy định cụ thể, mang tính đột phá về chuyển đổi số, cho phép doanh nghiệp học tập, tra cứu, hỏi - đáp pháp luật mọi lúc, mọi nơi thông qua các nền tảng số.

Một nội dung quan trọng khác được ông Phan Hồng Nguyên nhấn mạnh là phát huy vai trò của đội ngũ luật sư, luật gia, chuyên gia và nhà khoa học pháp lý trong công tác hỗ trợ doanh nghiệp. Đồng thời, cần khuyến khích doanh nghiệp tham gia góp ý xây dựng chính sách, bởi chính doanh nghiệp là chủ thể trực tiếp thực thi và hiểu rõ nhất những vướng mắc trong thực tiễn.

Bên cạnh đó, ông Nguyên đề xuất mở rộng đối tượng thụ hưởng hỗ trợ pháp lý, không chỉ giới hạn ở DNNVV mà còn bao gồm hợp tác xã và hộ kinh doanh, nhằm tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho khu vực kinh tế này. Hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp cần được nhìn nhận là giải pháp phòng ngừa rủi ro, không chỉ là xử lý vi phạm. Khi doanh nghiệp được hỗ trợ kịp thời, hiểu đúng và thực hiện đúng pháp luật, môi trường đầu tư sẽ trở nên minh bạch, ổn định và bền vững hơn.

Đỗ Quyên