Nâng cao hơn nữa chất lượng chất vấn và trả lời chất vấn

Sự đổi mới được hoan nghênh

Trao đổi ý kiến với các phóng viên bên hành lang Nhà Quốc hội trong và sau khi kết thúc phiên chất vấn và trả lời chất vấn, nhiều đại biểu QH cho rằng: Trong phiên chất vấn, đa số bộ trưởng, thành viên Chính phủ, các Phó Thủ tướng, Thủ tướng đã trả lời những lĩnh vực rất rộng nhưng đều nắm chắc vấn đề và trả lời khá toàn diện những câu hỏi được đặt ra, đồng thời cam kết giải quyết những hạn chế, vướng mắc. Có thành viên Chính phủ đã thẳng thắn, mạnh dạn nhận thiếu sót về mình. Có đại biểu QH bày tỏ ấn tượng đối với phần trả lời của các Phó Thủ tướng, một số bộ trưởng, trưởng ngành, như cách trả lời thẳng thắn của Bộ trưởng Kế hoạch và Đầu tư Bùi Quang Vinh về thực trạng lãng phí cụ thể như thế nào, nguyên nhân ở đâu, trách nhiệm thuộc về ai, cách khắc phục…

Đối với phần trả lời của Thủ tướng Chính phủ về tình hình Biển Đông, nhiều đại biểu QH chung nhận định: Phần trả lời đã giải quyết thấu đáo nội dung mà nhân dân và cử tri cả nước rất quan tâm. Đây không phải lần đầu Chính phủ đăng đàn trả lời về vấn đề này. Ở kỳ họp trước, khi Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan trong vùng biển Việt Nam, Chính phủ đã trả lời rất cặn kẽ, đưa ra các giải pháp góp phần quan trọng giữ vững được ổn định đến bây giờ. Cách giải quyết như vậy cho thấy, cần tin tưởng vào Đảng, QH và Chính phủ trước những vấn đề nóng của đất nước.

Đại biểu Dương Trung Quốc (Đồng Nai) và một số đại biểu khác cho rằng, sự đổi mới tại phiên chất vấn lần này là đáng hoan nghênh nhưng cần có thời gian để tiếp tục hoàn thiện. Chất vấn là cơ hội đánh giá, giám sát hoạt động của Chính phủ nhưng đồng thời cũng là dịp đánh giá sự theo sát tình hình, thực tế cuộc sống của các đại biểu QH. Những gì diễn ra ở phiên chất vấn gần như cuối cùng của QH khóa XIII, với những thay đổi về phương thức đã tạo ra môi trường thuận lợi hơn để các đại biểu tiếp cận, truyền tải những vấn đề mình quan tâm cũng như phản ánh nhiều vấn đề bức xúc của người dân tới nghị trường; yêu cầu các thành viên Chính phủ phải trả lời ngay tại QH. Sau mỗi lần chất vấn như vậy, các thành viên Chính phủ và mỗi đại biểu QH tự xem lại mình và cố gắng làm tốt hơn chức trách. Đây là mục tiêu và từ đó hiệu ứng của chất vấn sẽ ngày một tốt hơn.

Quan tâm hiệu quả của chất vấn

Sau phiên chất vấn lần này, nhiều đại biểu QH đã đề xuất và mong muốn hoạt động chất vấn, trả lời chất vấn tiếp tục được đổi mới và nâng cao chất lượng. Quan trọng hơn, hiệu quả của chất vấn phải nhanh chóng được thể hiện trong thực tế cuộc sống của người dân cả nước. Một số đại biểu QH cho rằng, chưa thật sự yên tâm đối với phần trả lời của một số bộ trưởng trong một số nội dung cụ thể. Như vấn đề đề ra các giải pháp để người nông dân có thể làm giàu chính đáng: Tại sao doanh nghiệp lại không mặn mà với các giải pháp như cánh đồng mẫu lớn, kết hợp giữa doanh nghiệp với người nông dân? Hay vấn đề bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; phát triển du lịch,… các bộ trưởng trả lời chưa rõ ràng, vì vậy cần cụ thể hơn để cử tri hiểu và tin tưởng.

Mặc dù Đoàn Chủ tịch đã điều khiển linh hoạt thời gian chất vấn và trả lời chất vấn, tuy nhiên cần giúp mỗi bộ trưởng tổng hợp nhiều ý kiến lại để trả lời bởi có những ý kiến trùng lặp, được đề cập từ hôm trước sang hôm sau.

Trong phiên chất vấn vừa qua, nhiều đại biểu QH đề cập rất cụ thể về trách nhiệm của người đứng đầu đối với những hạn chế, yếu kém thuộc bộ, ngành đó. Tuy nhiên, về nội dung này, có bộ trưởng, trưởng ngành trả lời chưa thật sự rõ ràng. Hoạt động chất vấn, bên cạnh việc tìm hiểu thông tin còn là việc xác định trách nhiệm của người đứng đầu cơ quan, bộ, ngành mà QH đã bầu và phê chuẩn. Dù còn một ngày đảm nhiệm chức vụ thì các bộ trưởng cũng phải hoàn thành trách nhiệm, chức trách của mình.

Một số đại biểu QH quan tâm vai trò và sự linh hoạt của người chủ tọa, điều hành phiên chất vấn cần theo hướng chủ động, cương quyết cắt và nhắc nếu hỏi và trả lời quá dài, đồng thời tạo không khí chất vấn mang tính tranh luận, xây dựng. Bên cạnh đó, bản thân mỗi đại biểu QH cần nêu câu hỏi cụ thể, không nên quá chung chung sẽ dẫn đến việc trả lời chung chung. Để có thời gian trao đổi giữa đại biểu QH với các bộ trưởng, trưởng ngành, các bộ trưởng và trưởng ngành cần trả lời ngắn gọn và cụ thể, không nên đọc báo cáo quá nhiều hay thông qua việc trả lời để giới thiệu quá trình, kết quả hoạt động của ngành, lĩnh vực mình phụ trách.

Sau hai ngày rưỡi làm việc khẩn trương, nghiêm túc và trách nhiệm, Kỳ họp thứ 10, QH khóa XIII đã hoàn thành tốt đẹp nội dung giám sát, chất vấn và trả lời chất vấn về việc thực hiện các Nghị quyết của QH về hoạt động giám sát chuyên đề, hoạt động chất vấn từ đầu nhiệm kỳ QH khóa XIII đến năm 2015. Đã có 54 lượt đại biểu phát biểu, thảo luận và đặt câu hỏi chất vấn; 16 bộ trưởng, trưởng ngành, ba Phó Thủ tướng Chính phủ, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao đã trả lời chất vấn và làm rõ thêm những vấn đề thuộc trách nhiệm điều hành của mình. Thủ tướng Chính phủ đã có Báo cáo giải trình, tổng hợp trả lời 27 câu hỏi chất vấn của đại biểu QH và trả lời trực tiếp một số đại biểu QH về những vấn đề thuộc trách nhiệm của người đứng đầu Chính phủ.Tính dân chủ và tinh thần trách nhiệm đã được thể hiện rất rõ trong đợt chất vấn lần này.

Song Linh