Nâng cao kỹ năng - 'chìa khóa' đổi mới phổ biến, giáo dục pháp luật ở cơ sở

Khi truyền thông chính sách chưa theo kịp yêu cầu thực tiễn

Cấp xã là cấp gần dân nhất, nơi trực tiếp triển khai và tổ chức thực hiện các chủ trương, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Mọi thay đổi về chính sách, pháp luật nếu không được truyền thông đầy đủ, kịp thời và dễ hiểu sẽ rất khó đi vào cuộc sống. Trong khi đó, nhiều địa phương vẫn đang thực hiện PBGDPL theo lối mòn: nội dung dàn trải, hình thức đơn điệu, nặng về đọc - chép văn bản, thiếu tương tác và chưa chú trọng truyền thông dự thảo chính sách để lấy ý kiến người dân ngay từ sớm.

Theo đánh giá của các chuyên gia pháp lý, một trong những nguyên nhân cốt lõi là năng lực truyền thông chính sách của đội ngũ công chức cấp xã chưa đồng đều, chưa được trang bị bài bản về kỹ năng xây dựng kế hoạch, biên soạn tài liệu và lựa chọn phương thức truyền thông phù hợp với từng nhóm đối tượng. Điều này dẫn đến tình trạng "pháp luật ban hành nhưng người dân chưa hiểu rõ", thậm chí hiểu chưa đúng tinh thần của chính sách.

Thực tế cho thấy, truyền thông về dự thảo chính sách không chỉ là một bước trong quy trình xây dựng văn bản quy phạm pháp luật mà còn là kênh quan trọng để phản ánh ý kiến, nguyện vọng của xã hội. Tuy nhiên, ở nhiều địa phương, công tác này vẫn còn mang tính hình thức, chưa thực sự trở thành hoạt động thường xuyên, chủ động của chính quyền cơ sở.

Phát tờ rơi, tờ gấp tuyên truyền về phòng, chống ma túy cho người dân xã Chiềng Sung, tỉnh Sơn La. Ảnh: Vũ Hoa

Nhấn mạnh vấn đề này, ông Phan Hồng Nguyên, Phó Cục trưởng Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý, Bộ Tư pháp cho rằng, "truyền thông dự thảo chính sách và PBGDPL là khâu quan trọng nhằm đưa pháp luật vào cuộc sống, đồng thời tiếp nhận ý kiến của xã hội để nâng cao chất lượng xây dựng và thực thi pháp luật. Nếu làm tốt khâu này, chúng ta không chỉ nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước mà còn tạo được sự đồng thuận và niềm tin của Nhân dân".

Theo ông Phan Hồng Nguyên, trong bối cảnh thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp, khối lượng công việc của công chức cấp xã ngày càng lớn, yêu cầu chuyên môn ngày càng cao. Vì vậy, việc bồi dưỡng kỹ năng truyền thông chính sách, PBGDPL cho đội ngũ này cần được xem là nhiệm vụ trọng tâm, lâu dài, không thể làm theo phong trào hay chỉ dừng ở các lớp tập huấn ngắn hạn.

Bồi dưỡng năng lực, thay đổi tư duy

Một trong những vấn đề được đặt ra hiện nay là làm thế nào để công chức cấp xã không chỉ "nắm luật" mà còn "biết nói luật", "biết truyền thông luật' một cách hiệu quả. Theo các chuyên gia, truyền thông chính sách không đơn thuần là phổ biến nội dung văn bản mà phải biết chắt lọc những điểm mới, những vấn đề người dân quan tâm, từ đó chuyển tải bằng ngôn ngữ gần gũi, dễ hiểu.

Ông Phan Hồng Nguyên nhấn mạnh, tài liệu truyền thông phải được biên soạn ngắn gọn, chính xác, tập trung vào những điểm cốt lõi, với hình thức đa dạng như tờ gấp, infographic, video, tin, bài và các sản phẩm số để phù hợp với xu hướng tiếp nhận thông tin hiện nay. Đây được coi là hướng đi tất yếu trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trong hoạt động quản lý nhà nước nói chung và công tác PBGDPL nói riêng.

Bên cạnh đó, việc ứng dụng mạng xã hội, nền tảng số trong truyền thông chính sách cũng đặt ra yêu cầu mới đối với đội ngũ công chức tư pháp cấp xã. Không chỉ cần hiểu pháp luật, cán bộ cơ sở còn phải có kỹ năng sử dụng công cụ số, xử lý thông tin, phản hồi ý kiến của người dân một cách kịp thời, đúng định hướng.

Các lớp bồi dưỡng kỹ năng truyền thông dự thảo chính sách, PBGDPL thời gian qua cho thấy một chuyển biến tích cực trong cách tiếp cận: lấy người học làm trung tâm, tăng cường thảo luận, xử lý tình huống, gắn lý thuyết với thực tiễn. Cách làm này giúp công chức cấp xã không chỉ tiếp thu kiến thức mà còn hình thành tư duy chủ động, linh hoạt trong triển khai nhiệm vụ tại địa phương.

Tuy nhiên, theo nhiều ý kiến, bồi dưỡng kỹ năng chỉ là bước khởi đầu. Điều quan trọng hơn là mỗi công chức tư pháp cấp xã cần tự nâng cao ý thức trách nhiệm, chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương trong đổi mới nội dung, phương thức PBGDPL. Khi truyền thông chính sách được thực hiện bài bản, hiệu quả, pháp luật sẽ thực sự trở thành công cụ quản lý hữu hiệu, gần gũi với người dân.

Trong bối cảnh yêu cầu xây dựng nền hành chính phục vụ, minh bạch, hiệu quả ngày càng cao, việc nâng cao năng lực truyền thông dự thảo chính sách, PBGDPL cho đội ngũ công chức cấp xã không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là yêu cầu mang tính chiến lược. Đây chính là "chìa khóa" để tháo gỡ những nút thắt trong tổ chức thi hành pháp luật ở cơ sở, góp phần củng cố niềm tin của Nhân dân và xây dựng Nhà nước pháp quyền từ gốc.

Thanh Điểu