Nâng cao kỹ năng phòng chống thiên tai, củng cố tính chủ động từ cơ sở

Xã Minh Châu diễn tập vận hành cơ chế ứng phó các tình huống thiên tai. Ảnh: Kim Nhuệ

Nhuần nhuyễn vận hành cơ chế khẩn cấp

Mưa lớn kéo dài, hồ thủy điện mở 8 cửa xả lũ. Mực nước sông Hồng dâng cao, vượt báo động cấp III. Đầu giờ sáng, Ban Chỉ huy phòng thủ dân sự xã Minh Châu nhận công điện khẩn.

Chỉ sau ít phút, Thường trực Đảng ủy họp nhanh, thống nhất chủ trương huy động tối đa lực lượng theo phương châm “4 tại chỗ” để bảo vệ an toàn cho người dân.

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai Hà Nội Trần Thanh Mẫn thông tin về tính cực đoan của thời tiết, thiên tai, cần sự chủ động từ cấp cơ sở. Ảnh: Kim Nhuệ

Cuộc họp vận hành cơ chế được triển khai ngay sau đó tại trụ sở UBND xã. Phó Chủ tịch UBND xã Minh Châu Đinh Tuấn Anh chủ trì, yêu cầu từng ngành, từng lực lượng báo cáo ngắn gọn tình hình. Phòng Kinh tế xã thông tin gần 3.000 người dân vùng bãi có nguy cơ bị lũ sông cô lập.

Hạt Quản lý đê số 1 cảnh báo các điểm trọng yếu có dấu hiệu mất an toàn. Công an xã đề nghị bổ sung thuyền, phao cứu hộ do nhiều tuyến đường thấp có thể ngập sâu. Ban Chỉ huy quân sự xã báo cáo tình trạng nhiều mái nhà, công trình dân sinh ven sông bị gió bão đe dọa.

Phó Chủ tịch UBND xã Minh Châu Đinh Tuấn Anh kết luận cuộc họp chỉ huy, yêu cầu lực lượng tham gia buổi diễn tập thực hành các tình huống như thật. Ảnh: Kim Nhuệ

Không khí cuộc họp diễn ra khẩn trương. Các đề xuất được tiếp nhận và phân công nhiệm vụ ngay tại chỗ. Phó Chủ tịch UBND xã Minh Châu yêu cầu lực lượng duy trì trực 24/24h, theo dõi chặt chẽ diễn biến và sẵn sàng triển khai ứng cứu khi có lệnh. Đúng 8h, toàn bộ lực lượng tỏa xuống địa bàn, bước vào các tình huống thực hành.

Thực hành nhiều tình huống sát thực tế

Tại thôn Chu Chàng, lực lượng xung kích phối hợp cán bộ đê điều kiểm tra tuyến đường liên xã và hệ thống công trình phòng, chống thiên tai. Những điểm thấp trũng, khu vực từng xuất hiện thẩm lậu được rà soát kỹ lưỡng; thông tin liên tục được báo về trung tâm chỉ huy.

Lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai xã Minh Châu diễn tập tình huống chằng chống nhà cửa trước bão. Video: Kim Nhuệ

Cách đó không xa, một ngôi nhà cấp 4 mái tôn yếu được chọn làm tình huống chằng chống. Dân quân và đoàn viên mang theo dây thừng, bao cát, ván gỗ để gia cố mái và cửa nhà; lực lượng phía dưới hỗ trợ vật liệu, dọn trang thiết bị có nguy cơ bị gió cuốn. Không khí làm việc khẩn trương khiến buổi diễn tập sát thực như một cuộc ứng phó ngay trước giờ bão.

Xã Minh Châu diễn tập tình huống sơ tán dân. Video: Kim Nhuệ

Tình huống sơ tán dân được triển khai tiếp với hơn 150 người tham gia mô phỏng. Lực lượng công an, dân quân nhanh chóng tiếp cận, hỗ trợ người già, trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai rời khu vực ngập. Người dân dùng quang gánh, xe máy, xe cải tiến vận chuyển tài sản, đưa gia súc, gia cầm đến nơi an toàn. Trong quá trình di chuyển, một trường hợp mô phỏng bị ngã do trơn trượt; lực lượng y tế lập tức tiếp cận sơ cứu và chuyển bằng cáng về khu vực tập trung.

Lực lượng y tế xã Minh Châu xử lý tình huống sơ cứu người dân bị thương trong quá trình sơ tán tại nơi tránh trú tập trung. Ảnh: Kim Nhuệ

Nghiêm trọng nhất là tình huống tràn cục bộ tại đường liên xã và sạt trượt mái đường liên thôn. Khi mực nước lũ dâng cao, lực lượng xung kích thiết lập rào chắn và tổ chức đắp con chạch chống tràn bằng hàng trăm bao tải đất, cát. Ở khu vực sạt trượt dài 35m, hàng rào cọc tre, phên nứa, bạt dứa và hàng nghìn bao tải đất được huy động để ổn định khối trượt và tạo cơ phản áp. Máy xúc, xe vận tải nhỏ liên tục vận chuyển vật liệu, trong khi dân quân và đoàn viên làm việc theo dây chuyền dưới sự hướng dẫn của cán bộ Hạt Quản lý đê số 1.

Theo dõi buổi diễn tập, Phó Chủ tịch UBND xã Minh Châu Đinh Tuấn Anh nhấn mạnh trong điều kiện thiên tai cực đoan, lực lượng cơ sở phải đặc biệt chú trọng kỹ năng xử lý giờ đầu. “Mỗi phút chậm trễ đều có thể phải trả giá. Diễn tập giúp chúng tôi củng cố quy trình, nâng cao khả năng hiệp đồng của lực lượng tại chỗ và chủ động ứng phó ngay từ cơ sở”, đồng chí Đinh Tuấn Anh nói.

Lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai xã Minh Châu diễn tập tình huống sạt trượt bờ sông. Ảnh: Kim Nhuệ

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống thiên tai Hà Nội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao sự phối hợp nhịp nhàng giữa các lực lượng của Minh Châu, nhất là trong sơ tán dân và xử lý sự cố công trình. “Chủ động nắm tình hình, duy trì thông tin xuyên suốt và kỹ năng thực hành chính là yếu tố quyết định an toàn của cộng đồng”, đồng chí Trần Thanh Mẫn nhận xét.

Người dân tham gia diễn tập cũng cho biết hoạt động này mang lại nhiều kiến thức thực tế. Ông Nguyễn Danh Phấn, ở thôn Chu Chàng chia sẻ, trước đây bà con chủ yếu nghe tuyên truyền, nhưng nay được trực tiếp thực hành nên hiểu rõ hơn cách ứng phó. “Chúng tôi mong xã tổ chức thêm nhiều buổi diễn tập với các tình huống thiên tai khác như dông lốc, sạt lở, ngập úng để bà con biết cách xử lý đúng và kịp thời”, ông Nguyễn Danh Phấn nói.

Lực lượng xung kích phòng, chống thiên tai xã Minh Châu diễn tập tình huống chống lũ tràn vào khu dân cư. Ảnh: Kim Nhuệ

Buổi diễn tập kéo dài hơn giờ với nhiều lớp tình huống, nhiều lực lượng cùng tham gia. Không chỉ giúp người dân và lực lượng cơ sở thành thạo kỹ năng ứng phó, mà còn củng cố tinh thần chủ động trước thiên tai - yếu tố then chốt trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan khó lường. Với một xã đảo nằm giữa dòng sông lớn như Minh Châu, sự chuẩn bị kỹ lưỡng từ cơ sở chính là tuyến phòng thủ quan trọng nhất để bảo vệ an toàn cho nhân dân.

Kim Nhuệ