Nâng cao năng lực phản ứng, bảo đảm an toàn cộng đồng

Lãnh đạo TP Đà Nẵng tặng hoa chúc mừng các đơn vị tham dự buổi diễn tập lần này

Đây là một hoạt động quan trọng nhằm kiểm tra, đánh giá năng lực phối hợp của các lực lượng chuyên trách trong việc xử lý tình huống khẩn cấp liên quan đến nguồn phóng xạ, đồng thời tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng và các đơn vị sử dụng nguồn phóng xạ trên địa bàn.

Kịch bản thực tế, phương án triển khai bài bản

Tham gia buổi diễn tập có các thành viên trong Ban Chỉ đạo Ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân cấp thành phố gồm: Sở Khoa học và Công nghệ, Công an thành phố, Bộ Chỉ huy Quân sự thành phố, Sở Y tế, cùng đơn vị hỗ trợ kỹ thuật là Trung tâm Hỗ trợ kỹ thuật – Cục An toàn bức xạ và hạt nhân (Bộ Khoa học và Công nghệ). Buổi diễn tập có sự tham dự của bà Nguyễn Thị Anh Thi – Phó Chủ tịch UBND thành phố, Trưởng Ban Chỉ đạo, ông Nguyễn Tuấn Khải – Cục trưởng Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, UBND các quận/huyện, các cơ sở có sử dụng nguồn phóng xạ.

Theo kế hoạch, thành phố xây dựng 10 kịch bản ứng phó với sự cố bức xạ, hạt nhân tại các khu vực trọng yếu. Trong đó, mỗi kịch bản đều quy định rõ bộ máy tổ chức, phân công trách nhiệm, phối hợp giữa các cơ quan liên quan để kịp thời triển khai ứng phó khi sự cố xảy ra. Diễn tập năm 2025 là lần thứ 8 được triển khai trong tổng số 10 kịch bản được phê duyệt.

Phó Chủ tịch UBND TP Đà Nẵng Nguyễn Thị Anh Thi phát biểu tại buổi diễn tập

Kịch bản diễn tập năm nay được xây dựng với tình huống giả định: xảy ra sự cố bức xạ tại một nhà máy trong khu công nghiệp X, nơi có sử dụng nguồn phóng xạ phục vụ sản xuất. Trong quá trình hoạt động, do bất cẩn hoặc sai sót kỹ thuật, nguồn phóng xạ bị rò rỉ. Thông tin về sự cố bị lan truyền nhanh chóng, khiến công nhân trong nhà máy hoang mang, tụ tập đông người gây mất an ninh trật tự. Tình hình trở nên phức tạp buộc lãnh đạo công ty phải báo cáo lên cơ quan chức năng, đồng thời triển khai ứng phó sự cố cấp cơ sở.

Ngay sau đó, Ban Chỉ đạo thành phố lập tức kích hoạt kế hoạch ứng phó sự cố cấp thành phố, huy động các lực lượng chuyên trách gồm công an, quân đội, y tế, và lực lượng kỹ thuật triển khai phương án can thiệp, ổn định hiện trường và xử lý nguồn phóng xạ. Quá trình diễn tập được tiến hành tuần tự qua 6 bước, đảm bảo sát với quy trình thực tế trong trường hợp xảy ra sự cố.

Trong buổi diễn tập, lực lượng Sở Y tế cứu chữa các nạn nhân bị ảnh hưởng

Ở bước 1 – tiếp nhận và xử lý thông tin ban đầu, lãnh đạo công ty ABC (đơn vị giả định xảy ra sự cố) đã nhanh chóng báo cáo các cơ quan chức năng như Công an 113, Y tế 115 và Sở Khoa học và Công nghệ thành phố. Sau khi đánh giá thông tin, Sở Khoa học và Công nghệ báo cáo Ban Chỉ đạo, đề xuất khởi động kế hoạch ứng phó cấp thành phố. Tại bước 2, kế hoạch ứng phó được khởi động chính thức. Trưởng Ban Chỉ đạo công bố mức báo động, thông báo cho các đơn vị tham gia gồm Công an, Bộ Chỉ huy Quân sự, Sở Y tế và các lực lượng kỹ thuật chuyên môn. Bước 3 – tổ chức triển khai thực hiện – được tiến hành khẩn trương. Các lực lượng nhanh chóng có mặt tại hiện trường, thực hiện nhiệm vụ theo đúng chức năng. Lực lượng công an bảo đảm an ninh trật tự, điều phối giao thông và giải tán đám đông, y tế chuẩn bị phương án cấp cứu, lực lượng quân đội phối hợp thu hồi nguồn phóng xạ và khử nhiễm, đơn vị kỹ thuật tiến hành kiểm xạ, tiêu tẩy môi trường. Bước 4 – ứng phó tại hiện trường – là bước then chốt. Sau khi xác định được phạm vi ảnh hưởng, các lực lượng tiến hành sơ tán nhân viên khỏi khu vực nguy hiểm, kiểm tra mức nhiễm xạ cá nhân và môi trường, đồng thời nhanh chóng thu hồi, cô lập nguồn phóng xạ. Các công nhân nghi nhiễm xạ được kiểm tra sức khỏe, theo dõi đặc biệt. Tình huống mất trật tự cũng được giải quyết linh hoạt bằng nghiệp vụ mềm kết hợp tuyên truyền tại chỗ. Sau khi hoàn tất các hoạt động khắc phục, bước 5 – kết thúc ứng phó và phục hồi môi trường – được triển khai. Ban Chỉ đạo đánh giá mức độ nghiêm trọng của sự cố theo quy định của Luật Năng lượng nguyên tử, thông báo kết thúc sự cố, đồng thời triển khai các biện pháp giám sát hậu sự cố. Lực lượng chuyên môn cũng thực hiện đánh giá liều chiếu xạ của nhân viên tham gia ứng phó và cộng đồng xung quanh khu vực xảy ra sự cố. Cuối cùng, ở bước 6, Ban Chỉ đạo tổ chức tổng kết, đánh giá và rút kinh nghiệm. Quá trình diễn tập được phân tích cụ thể, nêu rõ điểm mạnh, điểm còn hạn chế để hoàn thiện kịch bản và năng lực phối hợp thực tiễn. Báo cáo về diễn tập sẽ được gửi đến các cơ quan chức năng theo quy định.

Lực lượng Cảnh sát 113 giải tán đám đông quá khích

Tăng cường nhận thức, chủ động bảo vệ cộng đồng

Ông Lê Đức Viên – Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Đà Nẵng – cho biết, cuộc diễn tập là dịp để các lực lượng thực hành phối hợp tác chiến trong điều kiện mô phỏng sát thực tế. Diễn tập cho thấy khả năng phản ứng nhanh, sự phối hợp đồng bộ giữa các cơ quan, đơn vị trong xử lý tình huống phức tạp, có nguy cơ gây rối loạn xã hội. “Đây không chỉ là một đợt huấn luyện chuyên môn, mà còn là lời nhắc nhở mạnh mẽ về trách nhiệm của mỗi đơn vị, mỗi cá nhân trong công tác bảo đảm an toàn bức xạ, hướng đến xây dựng một môi trường sống an toàn, phát triển bền vững”, ông Viên nhấn mạnh.

Theo Cục An toàn bức xạ và hạt nhân, buổi diễn tập tại Đà Nẵng thể hiện tính chủ động cao trong chỉ huy và vận hành ứng phó sự cố. Quy trình truyền đạt thông tin giữa các đơn vị nhanh, chính xác, trang thiết bị và nhân lực cơ bản đáp ứng yêu cầu, đặc biệt, ý thức của lực lượng chức năng và cộng đồng địa phương được nâng lên rõ rệt. Hoạt động này không chỉ thể hiện năng lực phản ứng của thành phố trong tình huống khẩn cấp mà còn củng cố niềm tin của người dân vào hệ thống bảo vệ cộng đồng trước các rủi ro liên quan đến phóng xạ, hạt nhân. Đây cũng là cơ hội để các cơ sở sử dụng nguồn phóng xạ trên địa bàn tự rà soát, cập nhật và bổ sung kế hoạch ứng phó tại chỗ, đảm bảo luôn trong tư thế sẵn sàng.

Lực lượng chức năng tiến hành thanh tẩy bức xạ tại khu vực nhà máy sản xuất ABC

Phát biểu tại buổi diễn tập, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng Nguyễn Thị Anh Thi – Trưởng Ban Chỉ đạo Ứng phó sự cố bức xạ, hạt nhân thành phố – đánh giá cao sự chuẩn bị công phu, bài bản của các lực lượng tham gia. Bà cho rằng, trong bối cảnh Đà Nẵng đang đẩy mạnh thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp – công nghệ cao, đặc biệt là lĩnh vực y tế, công nghiệp chế biến có sử dụng nguồn phóng xạ, việc xây dựng và thực hành thường xuyên các phương án ứng phó sự cố là hết sức cần thiết.

Là trung tâm khoa học – công nghệ của khu vực miền Trung – Tây Nguyên, Đà Nẵng phải tiên phong trong công tác bảo đảm an toàn bức xạ, góp phần quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội theo hướng bền vững. Thông qua buổi diễn tập lần này, thành phố kiểm tra được tính khả thi của các kịch bản đã ban hành, đồng thời củng cố kỹ năng chỉ huy, chỉ đạo và xử lý tình huống tại hiện trường. Quan trọng hơn, đây còn là dịp nâng cao trách nhiệm của các ngành, các cấp và cộng đồng đối với công tác an toàn hạt nhân – bức xạ.

Lê Anh Tuấn