Nâng cao nhận thức của người dân trong bảo vệ rừng

Cán bộ kiểm lâm của Khu Bảo tồn thiên nhiên - văn hóa Đồng Nai tham gia tuyên truyền pháp luật đến các thành viên trong một CLB xanh. Ảnh: T.Nhân

Nhờ đó, công tác quản lý, bảo vệ rừng của đơn vị có nhiều chuyển biến tích cực; nhận thức của người dân trong việc bảo vệ tài nguyên rừng ngày càng nâng lên rõ rệt.

* Tăng cường công tác tuyên truyền

Khu bảo tồn được UNESCO công nhận là vùng lõi của Khu Dự trữ sinh quyển thế giới Đồng Nai vào năm 2011. Đơn vị đang quản lý, bảo vệ đất lâm nghiệp và đất ngập nước nội địa hồ Trị An với tổng diện tích trên 100 ngàn ha và là một trong những khu rừng đặc dụng có diện tích tự nhiên lớn nhất Việt Nam.

Nơi đây có hệ sinh thái phong phú với nhiều loài động, thực vật quý hiếm (1.552 loài thực vật và 1.781 loài động vật), trong đó có nhiều loài có nguy cơ tuyệt chủng nằm trong Sách đỏ Việt Nam và Danh sách đỏ về các loài đang bị đe dọa trên thế giới. Vì vậy, nhiệm vụ quản lý bảo vệ tài nguyên rừng của Khu bảo tồn hết sức nặng nề.

“Công tác tuyên truyền được triển khai xuyên suốt trong nhiều năm qua, theo phương châm “mưa dầm thấm lâu” nên nhận thức của đa số bà con cũng dần thay đổi theo hướng tích cực và không còn tác động đến tài nguyên rừng nữa” - Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn Nguyễn Hữu Phước chia sẻ.

Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm Khu bảo tồn Nguyễn Hữu Phước cho biết, thời gian qua, đơn vị phải nỗ lực rất nhiều để hoàn thành tốt nhiệm bảo vệ rừng vì phụ trách địa bàn rộng lớn, giao thông đi lại khó khăn, khu vực tiếp giáp với 2 tỉnh Bình Dương và Bình Phước hầu như không còn rừng. Bên cạnh đó, hàng ngàn hộ dân sinh sống ở trong rừng, đời sống của nhiều người còn khó khăn do không có đất canh tác, không nghề nghiệp ổn định. Một số người ý thức chưa cao và sống lệ thuộc vào tài nguyên rừng...

Xác định công tác quản lý, bảo vệ rừng là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu, mỗi năm Khu bảo tồn đã chủ động tăng cường lực lượng tuần tra, truy quét khép kín địa bàn, đặc biệt chú trọng vào các dịp lễ, Tết, mùa nông nhàn, mùa có các loại lâm sản; bố trí lực lượng thường xuyên túc trực tại các khu vực phân bố nhiều loài động vật rừng hay tại các khu vực nhiều cây gỗ lớn có giá trị cao về kinh tế.

Bên cạnh đó, đơn vị còn tổ chức lực lượng trực gác suốt 24/24 giờ tại các cửa ngõ quan trọng nhằm kiểm soát phương tiện ra vào rừng và kịp thời ngăn chặn, xử lý những trường hợp cố tình vi phạm.

Cụ thể, năm 2021, lực lượng kiểm lâm Khu bảo tồn đã phát hiện và tháo gỡ, phá bỏ tại rừng hơn 4 ngàn sợi bẫy các loại, 619m lưới, 34 đú nước và đú khô, 6 chòi tạm. Đơn vị đã yêu cầu gần 1.200 lượt người vào rừng trái phép phải ra khỏi rừng; lập hồ sơ xử phạt vi phạm hành chính 9 vụ, 9 đối tượng liên quan đến lĩnh vực lâm nghiệp với số tiền xử phạt là 86 triệu đồng.

Ngoài nhiệm vụ tuần tra, canh gác bảo vệ rừng, lực lượng kiểm lâm của Khu bảo tồn còn quan tâm đến công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật đến người dân sinh sống trong lâm phận.

Đơn vị xác định, mỗi kiểm lâm viên là một tuyên truyền viên. Do vậy, ngoài tham gia các chuyên đề do đơn vị tổ chức, lực lượng kiểm lâm còn dành thời gian đến từng hộ dân để tuyên truyền, phổ biến pháp luật trong lĩnh vực lâm nghiệp; đồng thời vận động, nhắc nhở bà con chấp hành các chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước trong việc không được phép săn bẫy động vật hoang dã cũng như thu hái các loài lâm sản quý hiếm trong rừng…

Ông Trần Ngọc Nông (ấp 2, xã Phú Lý, H.Vĩnh Cửu), một trong những người sống lâu năm trong rừng, cho hay từ khi Khu bảo tồn đẩy mạnh công tác tuyên truyền pháp luật thì bà con đã hiểu và bỏ thói quen không còn vào rừng bẻ măng, hái ươi… đem bán để kiếm thu nhập như trước. Nhiều người đã tìm, chọn công việc khác như: chăm sóc vườn cây ăn trái hay đi làm công nhân… Cuộc sống nhờ đó cũng ổn định hơn.

* Nhân rộng mô hình CLB xanh

Giám đốc Khu bảo tồn Nguyễn Hoàng Hảo cho hay, ngoài lực lượng kiểm lâm giữ vai trò nòng cốt, thời gian qua, Khu bảo tồn còn duy trì hoạt động hiệu quả 51 CLB xanh (11 CLB xanh dành cho người lớn ở các ấp và 40 CLB xanh dành cho học sinh tại các trường học) với hơn 1,6 ngàn thành viên. Mục đích xây dựng đội ngũ các CLB xanh nhằm đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật, nâng cao nhận thức, trách nhiệm của cộng đồng trong bảo vệ rừng và đa dạng sinh học.

Cũng theo ông Hảo, CLB xanh có các hoạt động chính như: ra quân dọn dẹp vệ sinh trên các tuyến đường, trụ sở làm việc, trường học, khu dân cư, chợ, bến cá; tổ chức các đợt mitting tuyên truyền về tác hại của túi ny-lông và kêu gọi mọi người hạn chế sử dụng túi ny-lông nhằm bảo vệ môi trường, bảo tồn đa dạng sinh học; phối hợp cùng cán bộ đơn vị tổ chức nhiều buổi họp tuyên truyền về công tác quản lý, bảo vệ rừng, phòng chống cháy rừng mùa khô…

Đến nay, mô hình CLB xanh được xem là những “cầu nối” quan trọng gắn liền Khu bảo tồn với cộng đồng dân cư. Nhờ đó, các hoạt động tuyên truyền, vận động nâng cao ý thức cho người dân về bảo vệ tài nguyên rừng, môi trường và bảo tồn đa dạng sinh học ngày càng được nâng cao cả về chất lượng và số lượng.

“Trong thời gian tới, chúng tôi tiếp tục nhân rộng mô hình CLB Xanh, đồng thời chú trọng nâng cao chất lượng hoạt động, nhằm giúp công tác quản lý, bảo vệ rừng, bảo tồn đa dạng sinh học ngày càng tốt hơn” - ông Hảo nói thêm.

Thành nhân