Nâng cao nhận thức, góp phần cải thiện tình trạng trẻ thấp còi và suy dinh dưỡng

Khám tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao và cân nặng cho trẻ tại huyện Đăk Glong, tỉnh Đắk Nông

Việt Nam là quốc gia có tỷ lệ thấp còi ở mức cao so với các quốc gia khác trong khu vực. Theo số liệu thống kê của Viện dinh dưỡng Quốc gia Việt Nam, tỉ lệ trẻ suy dinh dưỡng thể thấp còi độ tuổi dưới 5 tuổi năm 2018 là 23,2%, nghĩa là cứ 4 trẻ dưới 5 tuổi thì có một trẻ bị suy dinh dưỡng thấp còi.

Hiện vẫn còn một khoảng cách lớn giữa thành phố và khu vực nông thôn, đặc biệt là ở các vùng sâu vùng xa, miền núi, vùng khó khăn; trẻ em đồng bào dân tộc thiểu số. Hậu quả của tình trạng thấp còi dẫn đến những khó khăn nhất định, bao gồm khó khăn trong học tập của trẻ, thu nhập người dân thấp, sự tham gia của cộng đồng hạn chế và năng suất cũng như tăng trưởng chung của đất nước bị cản trở.

Hiểu được thực trạng này, Tổ chức ASSIST - tổ chức phi chính phủ hoạt động dựa trên mục tiêu phát triển xã hội - đã triển khai Dự án Happy Việt Nam giúp nâng cao nhận thức của cộng đồng về căn bệnh thấp còi, suy dinh dưỡng ở trẻ em từ tháng 7/2020 đến 7/2023, cùng sự đồng hành của các đơn vị.

Đoàn chuyên gia y tế tiếp nhận khám tầm soát chậm tăng trưởng chiều cao và cân nặng cho trẻ em tại huyện Đăk Glong, tỉnh Đăk Nông

Kết thúc dự án, sau ba năm triển khai tại 7 tỉnh/thành có tỷ lệ trẻ mắc bệnh thấp còi, suy dinh dưỡng cao như: Lào Cai, Hà Giang, Gia Lai, Kon Tum, Đắk Nông, Hà Nội và TPHCM; kết quả mang lại bao gồm rất nhiều hoạt động truyền thông, khám tầm soát cho hơn 3.600 trẻ và tập huấn cho 1.300 giáo viên tiểu học, mẫu giáo, cho 3.600 phụ huynh học sinh và 200 nhân viên y tế. Qua đó giúp nâng cao nhận thức, hiểu biết sâu về các yếu tố nguy cơ để phòng ngừa, đồng thời có thể tầm soát sớm và chữa trị hiệu quả căn bệnh thấp còi, suy dinh dưỡng ở trẻ em.

ThS. BS Nguyễn Thị Kim Ngân, Khoa Dinh dưỡng - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Gia Lai cho biết, trẻ em tuổi học đường là giai đoạn quyết định sự phát triển tối ưu các tiềm năng di truyền liên quan tầm vóc, thể lực và trí tuệ. Đây là giai đoạn trẻ chuẩn bị cho giai đoạn dậy thì nên rất dễ bị tổn thương khi bị suy dinh dưỡng, đặc biệt là suy dinh dưỡng thấp còi.

Tập huấn kiến thức về tăng trưởng chiều cao và cân nặng của trẻ cho phụ huynh phường Hiệp Bình Phước (TP. Thủ Đức, TPHCM)

Theo bác sĩ Ngân, các hoạt động của dự án triển khai ở địa phương rất phù hợp, thiết thực, góp phần giúp cho đội ngũ giáo viên, phụ huynh và học sinh có được kiến thức hiểu biết về tăng trưởng chiều cao ở trẻ, nhận biết sớm tình trạng suy dinh dưỡng thấp còi để có hướng điều trị đúng cách, góp phần cải thiện sức khỏe và nâng cao tầm vóc.

Ông Cao Hồng Kỳ - Chủ tịch Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Hà Giang cho biết, thông qua dự án này có hơn 105 giáo viên, 400 phụ huynh, cũng như 400 trẻ - học sinh thuộc trường mầm non và trường tiểu học của hai xã thuộc huyện Mèo Vạc (tỉnh Hà Giang) đã được khám tầm soát và đã được kiểm tra sức khỏe. Ông Kỳ mong muốn dự án sẽ được tiếp tục phát triển để giúp cho tỉnh Hà Giang nói riêng và Việt Nam nói chung.

Ông Nguyển Ngọc Tuấn - Chủ tịch UBND phường Hiệp Bình Chánh (TP. Thủ Đức, TPHCM) cho biết, địa bàn phường có dân số hơn 100.000 dân, trong đó có trên 50% người dân từ các địa phương khác sinh sống, vẫn còn rất nhiều hộ dân có hoàn cảnh khó khăn, kiến thức của người dân về suy dinh dưỡng thấp còi còn nhiều hạn chế.

Hướng dẫn thực hành nấu bữa ăn dinh dưỡng cho trẻ em tại huyện Mường Khương, tỉnh Lào Cai

Chương trình đã giúp trang bị cho học sinh, phụ huynh và ngay cả các cô giáo bậc tiểu học những kiến thức cần thiết về suy dinh dưỡng thấp còi, để sớm có biện pháp can thiệp, bổ sung dinh dưỡng cho các cháu trong thời gian sớm nhất. Không chỉ dừng ở đó, những kiến thức này sẽ được các phụ huynh, đặc biệt là các thầy cô giáo truyền đạt lại cho nhiều người khác cùng nắm bắt và áp dụng.

Ông Tuấn cho hay, thực tế, không chỉ ở các địa phương vùng sâu, vùng xa mà ngay cả ở những nơi tình hình kinh tế - xã hội phát triển như TPHCM thì nhận thức về suy dinh dưỡng thấp còi ở các bậc phụ huynh vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt đối với các gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Do đó, ông mong muốn chương trình được triển khai rộng khắp, được truyền thông, thông tin đến nhiều người được biết và tham gia.

Suy dinh dưỡng, thấp còi là tình trạng trẻ có chiều cao thấp hơn mức tiêu chuẩn của những trẻ cùng trong một độ tuổi và cùng giới tính. Trẻ bị suy dinh dưỡng có biểu hiện chậm phát triển thể lực và trí tuệ: Trẻ quá thấp, quá gầy so với tuổi, thể lực yếu, học kém. Trẻ có cân nặng theo tuổi thấp thường hay bị bệnh như tiêu chảy và viêm phổi.

Nguyên nhân gây nên suy dinh dưỡng, thấp còi là thiếu ăn về số lượng hoặc chất lượng và mắc các bệnh nhiễm khuẩn. Trong đó, nuôi con bằng sữa mẹ không đúng và cho ăn bổ sung không hợp lý đóng vai trò quan trọng đối với suy dinh dưỡng. Không cho trẻ bú sớm sau sinh, không cho trẻ bú sữa non, không cho trẻ bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu, cai sữa sớm, không tận dụng nguồn sữa mẹ, cho trẻ bú bình, cho trẻ ăn bổ sung quá sớm hoặc quá muộn, thức ăn bổ sung không đủ các chất dinh dưỡng, số lượng thức ăn bổ sung không đủ theo độ tuổi là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến suy dinh dưỡng...

Mộc Miên