Nâng cao nhận thức, góp phần thực hiện thành công tự chủ đại học

Để thực hiện tự chủ thành công cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó viên chức, người lao động phải có những nhận thức đầy đủ về tự chủ đại học từ đó tham gia toàn diện vào quá trình tự chủ của nhà trường.

Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên.

Tự chủ đại học được nhiều quốc gia trên thế giới thực hiện từ rất sớm. Năm 1998 Anderson và Johnson trong nghiên cứu của mình đã đưa ra khái niệm tự chủ đại học: “Tự chủ đại học là sự tự do của một cơ sở giáo dục đại học trong việc điều hành các công việc của trường mà không có sự chỉ đạo hoặc tác động từ bất cứ cấp chính quyền nào”.

Ở nước ta, quyền tự chủ của trường đại học đã được Luật Giáo dục 2005 ghi nhận với nội dung tương tự quan niệm của các nước phát triển. Sau hơn 10 năm triển khai thực hiện Luật Giáo dục, vấn đề tự chủ đại học tiếp tục được Luật Giáo dục đại học 2018 làm rõ nội hàm. Tại Khoản 11, Điều 4, Luật Giáo dục đại học năm 2018 quy định: “Quyền tự chủ là quyền của cơ sở giáo dục đại học được tự xác định mục tiêu và lựa chọn cách thức thực hiện mục tiêu; tự quyết định và có trách nhiệm giải trình về hoạt động chuyên môn, học thuật, tổ chức, nhân sự, tài chính, tài sản và hoạt động khác trên cơ sở quy định của pháp luật và năng lực của cơ sở giáo dục đại học”. Từ nội hàm khái niệm trên cho thấy, việc giao quyền tự chủ cho các cơ sở giáo dục đại học là điều kiện tiên quyết cho đổi mới giáo dục nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới hiện nay.

Đối với Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên, đến nay nhà trường mới chỉ thực hiện tự chủ tài chính theo quy định tại Nghị định số 60 ngày 21/6/2021 của Chính phủ. Trong tương lai, việc tiến tới tự chủ theo quy định của Luật Giáo dục đại học 2018 vừa phù hợp với xu hướng chung mà các cơ sở giáo dục công lập hàng đầu ở nước ta hiện nay đang triển khai thực hiện, vừa là điều kiện để phát huy toàn bộ các yếu tố nội lực nhằm thúc đẩy nhà trường phát triển.

Tự chủ đại học là điều kiện tốt nhất để nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và bố trí sử dụng viên chức, người lao động có trình độ cao đáp ứng được yêu cầu của nhà trường về đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế.

Trước hết, tự chủ đại học là con đường tối ưu để phát huy trí tuệ của viên chức, người lao động trong nhà trường, là động lực thúc đẩy đội ngũ giảng viên tham gia nhiều hơn vào các hoạt động nghiên cứu và chuyển giao thành tựu khoa học công nghệ cho xã hội, đưa Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên trở thành nơi đào tạo lực lượng lao động có chất lượng cao, có uy tín với người sử dụng lao động trong nước và tiến tới vươn tầm quốc tế.

Tự chủ đại học là điều kiện tốt nhất để nhà trường chủ động xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng và bố trí sử dụng viên chức, người lao động có trình độ cao đáp ứng được yêu cầu của nhà trường về đổi mới giáo dục và hội nhập quốc tế.

Đồng thời, tự chủ đại học, trong đó quyền tự chủ về tài chính là tiền đề để Nhà trường chủ động xây dựng cơ sở vật chất kỹ thuật hiện đại đáp ứng yêu cầu học tập, thực hành của sinh viên. Là tiền đề để nâng cao thu nhập cho viên chức, người lao động, từ đó từng bước cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho viên chức, người lao động trong nhà trường.

Tự chủ đại học là yêu cầu khác quan của quá trình thực hiện minh bạch hóa hoạt động quản lý tài chính, nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo thông qua việc thực hiện trách nhiệm giải trình với các cơ quan quản lý nhà nước, với xã hội để từ đó nâng cao vị thế của nhà trường trong hệ thống giáo dục quốc dân và đào tạo nghề cho người lao động.

Để hướng tới mục tiêu thực hiện tự chủ theo Luật Giáo dục đại học năm 2018 và trước mắt là không ngừng nâng cao chất lượng dạy và học trong nhà trường hiện nay, cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để nâng cao nhận thức của viên chức, người lao động về tự chủ đại học, để tự thân mỗi viên chức, người lao động chủ động, sẵn sàng tham gia vào quá trình tự chủ.

Để thực hiện tốt tự chủ theo Luật Giáo dục đại học năm 2018 cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền để viên chức, người lao động hiểu rõ những cơ hội và thách thức trong quá trình thực hiện tự chủ đại học. Chỉ khi nhận thức được tự chủ đại học là xu hướng tất yếu của quá trình đổi mới giáo dục, đồng thời nhận thức đầy đủ những cơ hội và thách thức đặt ra với bản thân thì mới chủ động tự hoàn thiện bản thân về trình độ, đạo đức nghề nghiệp để sẵn sàng tham gia vào quá trình tự chủ trong điều kiện hiện tại và tương lai.

Để tự chủ thành công đòi hỏi phải xây dựng được những giá trị cốt lõi và bản sắc của nhà trường, đây là tiền đề để nâng cao năng lực cạnh tranh trong nước và quốc tế.

Công đoàn trường đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, thực hiện tuyên truyền thường xuyên, liên tục tới viên chức người lao động. Tuyên truyền là hoạt động đòi hỏi sự kiên trì, bền bỉ “mưa dầm, thấm lâu” để từ đó viên chức, người lao động tự thay đổi nhận thức của bản thân về tự chủ và tiến tới làm chủ toàn bộ quá trình lao động của bản thân. Công đoàn trường có thể tổ chức tuyên truyền dưới dạng thi tìm hiểu về tự chủ đại học, tìm hiểu về những cơ hội, thách thức đối với mỗi giảng viên, chuyên viên, người lao động khi thực hiện tự chủ đại học. Hình thức thi có thể dưới dạng hùng biện, bài viết tìm hiểu hoặc thi trắc nghiệm kết hợp với các cuộc thi tìm hiểu về Luật Viên chức, Bộ luật Lao động nhân dịp các ngày lễ lớn gắn với hoạt động phong trào của nhà trường. Hoạt động tuyên truyền cần tổ chức định kỳ và hình thức thi sẽ tùy theo từng hoạt động cụ thể của Công đoàn trong các dịp lễ lớn.

Để tự chủ thành công đòi hỏi phải xây dựng được những giá trị cốt lõi và bản sắc của nhà trường, đây là tiền đề để nâng cao năng lực cạnh tranh trong nước và quốc tế. Do vậy, cùng với tuyên truyền về tự chủ đại học, Công đoàn trường phát động thi đua xây dựng tác phong, chuẩn mực người giảng viên gắn với xây dựng hệ giá trị cốt lõi của nhà trường, hoặc tổ chức các hoạt động thi đua xây dựng văn hóa công sở, khuyến khích viên chức, người lao động của các khoa, phòng chức năng trang bị và mặc đồng phục khi tham gia vào các hoạt động của nhà trường. Việc sử dụng đồng phục có ý nghĩa như một lời nhắc nhở thường xuyên đối với viên chức, người lao động về vị trí việc làm của bản thân để từ đó đưa ra những ứng xử phù hợp với môi trường giáo dục.

Tự chủ đại học là một chủ trương lớn của Đảng và ngành Giáo dục, là biện pháp cơ bản để các trường đại học của Việt Nam nói chung, Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Hưng Yên nói riêng phát triển tương xứng với yêu cầu mới của đất nước trong quá trình đổi mới và hội nhập quốc tế. Việc tuyên truyền để viên chức, người lao động nhận thức đầy đủ và chủ động tham gia vào quá trình tự chủ sẽ góp phần quan trọng quyết định sự thành công của nhà trường trong quá trình thực hiện tự chủ.

Ths Bùi Văn Hà, Trường Đại học Sư phạm kỹ thuật Hưng Yên