Nâng cao nhận thức về trợ giúp pháp lý cho đồng bào dân tộc thiểu số
Trợ giúp viên pháp lý, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh tư vấn pháp luật cho đồng bào DTTS
– Thực hiện nội dung số 3 “Tăng cường, nâng cao khả năng tiếp cận và thụ hưởng hoạt động trợ giúp pháp lý chất lượng cho vùng đồng bào DTTS và miền núi”, thuộc Tiểu Dự án 1, Dự án 10 trong Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế – xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi giai đoạn 2021 – 2030, giai đoạn I từ năm 2021 đến năm 2025, những năm qua, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh (trực thuộc Sở Tư pháp) đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực để nâng cao nhận thức về trợ giúp pháp lý cho đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh.
Bà Hoàng Thị Bích, Giám đốc Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cho biết: Triển khai thực hiện nội dung số 3, kế hoạch của UBND tỉnh, Sở Tư pháp, chúng tôi đã triển khai nhiều giải pháp nâng cao nhận thức về trợ giúp pháp lý cho đồng bào DTTS và miền núi. Trong đó, trung tâm đã tăng cường truyền thông, tập huấn điểm, tổ chức chuyên đề trợ giúp pháp lý kết nối cộng đồng; biên soạn, cung cấp các tài liệu truyền thông về chính sách trợ giúp pháp lý cho đồng bào DTTS. Qua đó, giúp đồng bào DTTS thuộc đối tượng của trợ giúp pháp lý tiếp cận dịch vụ pháp lý miễn phí của Nhà nước, góp phần bảo đảm quyền con người, quyền công dân trong tiếp cận công lý và bình đẳng trước pháp luật.
Trước hết, trung tâm đã tăng cường tổ chức các cuộc truyền thông về trợ giúp pháp lý cho vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh. Trong 2 năm qua (2022, 2023), trung tâm đã tổ chức 43 cuộc truyền thông về trợ giúp pháp lý cho hơn 2.500 người dự. Nội dung truyền thông về Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 và các văn bản hướng dẫn thi hành; đối tượng, phạm vi, hình thức trợ giúp pháp lý; quyền và nghĩa vụ của người được trợ giúp pháp lý; tổ chức và người thực hiện trợ giúp pháp lý.
Cùng với đó, trung tâm đã phối hợp tuyên truyền rộng rãi về trợ giúp pháp lý trên phương tiện thông tin đại chúng, cấp phát tài liệu về trợ giúp pháp lý. Từ năm 2022 đến nay, trung tâm phối hợp xây dựng 5 phóng sự về hướng dẫn tiếp cận trợ giúp pháp lý phát trên Đài phát thanh – Truyền hình tỉnh, Báo Lạng Sơn điện tử, gửi các tin bài về các hoạt động trợ giúp pháp lý đăng trên Báo Lạng Sơn, Trang thông tin điện tử phổ biến giáo dục pháp luật tỉnh… Đồng thời biên soạn, cấp phát trên 47.000 tờ gấp “Bạn và những điều cần biết về quyền được trợ giúp pháp lý”, 8.000 cuốn “Cẩm nang trợ giúp pháp lý”, 70.000 tờ gấp “trợ giúp pháp lý cho người DTTS trong tố tụng hình sự”… Qua đó, người dân vùng đồng bào DTTS dễ dàng tiếp cận với các thông tin về trợ giúp pháp lý.
Năm 2023, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước hoàn thành 437 vụ việc trợ giúp pháp lý, với hình thức trợ giúp là tham gia tố tụng và tư vấn pháp luật (tăng 80 vụ việc so với năm 2022), trong đó phân theo đối tượng được trợ giúp pháp lý: người có công với cách mạng 12 vụ việc (tăng 1 vụ việc so với năm 2022); người thuộc hộ nghèo 26 vụ việc (tăng 2 vụ việc so với 2022); người DTTS cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn 263 vụ việc (tăng 11 vụ việc so với năm 2022)…
Do thiếu hiểu biết pháp luật, tháng 6/2022, anh H.Đ.T, thôn Nà Nát, xã Châu Sơn, huyện Đình Lập đã thuê người và trực tiếp chặt phá rừng của gia đình để phát triển kinh tế, trong đó có hơn 6.600m2 rừng phòng hộ là rừng tự nhiên, nên anh T đã bị khởi tố về tội hủy hoại rừng. Anh T cho biết: Qua các phương tiện thông tin đại chúng tôi được biết người DTTS sinh sống ở vùng kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn là đối tượng được trợ giúp pháp lý miễn phí, do đó tháng 2/2023 tôi đã làm đơn được yêu cầu trợ giúp pháp lý. Trong phiên tòa sơ thẩm tháng 8/2023 và phúc thẩm tháng 11/2023, tôi được trợ giúp viên Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh giúp đỡ nhiệt tình, tuyên truyền pháp luật, tham gia bào chữa cho tôi, hướng dẫn gia đình nộp thêm tiền khắc phục hậu quả. Nhờ vậy, từ bản án sơ thẩm 2 năm 6 tháng tù giam, tại phiên tòa phúc thẩm tôi được hưởng mức án 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.
Không chỉ tổ chức truyền thông rộng rãi, trung tâm còn tổ chức các đợt tập huấn điểm, chuyên đề về trợ giúp pháp lý cho cán bộ cơ sở, người có uy tín, người hoạt động không chuyên trách ở thôn, tổ dân phố trong cộng đồng tại vùng đồng bào DTTS và miền núi trên địa bàn tỉnh. Từ năm 2022 đến nay, trung tâm tổ chức 46 hội nghị tập huấn điểm, chuyên đề về trợ giúp pháp lý cho hơn 6.000 lượt người tham dự. Bà Hoàng Thị Hải, trợ giúp viên pháp lý, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước tỉnh cho biết: Tại hội nghị tập huấn điểm, chuyên đề, chúng tôi đi sâu vào hướng dẫn cách tiếp cận và thụ hưởng chính sách trợ giúp pháp lý, hướng dẫn về quy trình, thủ tục, các biểu, mẫu giới thiệu người thuộc diện trợ giúp pháp lý. Đồng thời, các đại biểu đã được trao đổi, thảo luận, giải đáp thắc mắc về các vấn đề liên quan đến trợ giúp pháp lý, nhiều lĩnh vực pháp luật xảy ra trong đời sống như hôn nhân gia đình, đất đai, hình sự… Qua đó, người có uy tín trong cộng đồng, cán bộ cơ sở trở thành cầu nối quan trọng giữa cấp ủy, chính quyền với Nhân dân, giúp người DTTS được tiếp cận, thụ hưởng dịch vụ trợ giúp pháp lý miễn phí khi gặp vướng mắc về pháp luật.
Bằng nhiều hoạt động thiết thực, nhận thức của đồng bào DTTS trên địa bàn tỉnh về trợ giúp pháp lý ngày càng nâng cao, số vụ việc trợ giúp pháp lý ngày càng tăng lên. Đơn cử trong năm 2023, Trung tâm Trợ giúp pháp lý Nhà nước hoàn thành 437 vụ việc trợ giúp pháp lý, với hình thức trợ giúp là tham gia tố tụng và tư vấn pháp luật (tăng 80 vụ việc so với năm 2022), trong đó phân theo đối tượng được trợ giúp pháp lý: người có công với cách mạng 12 vụ việc (tăng 1 vụ việc so với năm 2022); người thuộc hộ nghèo 26 vụ việc (tăng 2 vụ việc so với 2022); người DTTS cư trú ở vùng có điều kiện kinh tế – xã hội đặc biệt khó khăn 263 vụ việc (tăng 11 vụ việc so với năm 2022)… Các vụ việc trợ giúp pháp lý đảm bảo theo quy định của pháp luật, không có trường hợp nào có đơn thư phản ánh, khiếu nại, tố cáo về trợ giúp pháp lý.
