Nâng cao quyền năng kinh tế của phụ nữ trong khu vực kinh tế tập thể, HTX
Việc trao đổi thông tin, kinh nghiệm và sáng kiến hợp tác giữa các nước trong khu vực châu Á – Thái Bình Dương sẽ phát huy hơn nữa hiệu quả và vai trò tích cực của phụ nữ Việt Nam trong điều hành, quản lý hợp tác xã (HTX), từ đó góp phần thực hiện hiệu quả các cam kết về phụ nữ, bình đẳng giới và phát triển bền vững.
Đó cũng là nội dung được đề cập đến tại Hội nghị Thượng đỉnh Nữ lãnh đạo HTX khu vực châu Á – Thái Bình Dương với chủ đề "Trao quyền lãnh đạo: Định hướng Tương lai của HTX do Phụ nữ làm chủ" được tổ chức tối 29/7 tại Hà Nội.
Phát biểu tại Hội nghị, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân nhấn mạnh, bình đẳng giới và trao quyền cho phụ nữ trong phát triển kinh tế là mối quan tâm của các quốc gia trên thế giới và khu vực. Nhiều HTX được thành lập và lãnh đạo bởi phụ nữ đang hoạt động hiệu quả, góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho thành viên và người lao động.
Ở Việt Nam, chỉ tính riêng trong lĩnh vực nông nghiệp, mặc dù chưa có số liệu thống kê đầy đủ nhưng có ít nhất 10% phụ nữ tham gia quản lý trong số 18.340 HTX nông nghiệp; 85% lao động nữ tham gia và có việc làm ổn định trong lĩnh vực này.
Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đang là một trong những đòn bẩy thúc đẩy kinh tế khu vực nông thôn của Việt Nam phát triển, góp phần đẩy nhanh tiến trình xây dựng nông thôn mới. Trong số các chủ thể tham gia OCOP, tỷ lệ chủ thể OCOP là nữ chiếm 39%, khoảng 20% HTX đăng ký sản phẩm OCOP là mô hình do phụ nữ quản lý và đóng góp vào thành công của chương trình. Các HTX do phụ nữ quản lý tạo được nhiều việc làm cho lao động nữ và quan tâm đến các chế độ chính sách về bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội và các vấn đề xã hội.
Hiện, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách khuyến khích sự tham gia của phụ nữ vào phát triển kinh tế tập thể, xây dựng HTX. Chương trình phát triển kinh tế tập thể, HTX giai đoạn 2021 – 2025 của Chính phủ nhấn mạnh yêu cầu “Tiếp tục thành lập các HTX, liên hiệp HTX do thanh niên, phụ nữ, cựu chiến binh, đồng bào dân tộc làm chủ”; Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021-2030 đặt ra chỉ tiêu “Tỷ lệ nữ giám đốc/chủ doanh nghiệp, HTX đạt ít nhất 27% vào năm 2025 và 30% vào năm 2030”.
Tháng 1/2023, Chính phủ đã phê duyệt Đề án "Hỗ trợ HTX do phụ nữ tham gia quản lý, tạo việc làm cho lao động nữ đến năm 2030". Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam là đầu mối của Đề án đã phối hợp ký kết Thỏa thuận hợp tác với Liên minh HTX Việt Nam để triển khai Đề án và nhiều hoạt động khác hỗ trợ phụ nữ trong HTX.
Góp phần vào nỗ lực chung của đất nước, trong những năm qua, Liên minh HTX Việt Nam đã thực hiện nhiều hoạt động thiết thực nhằm thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong điều hành, quản lý các HTX.
Liên minh HTX Việt Nam đã chủ động đề xuất các chính sách, chương trình/đề án phát triển kinh tế tập thể, HTX. Cụ thể là Chương trình Ứng dụng công nghệ thông tin hiện đại để kết nối với thành viên là HTX, liên hiệp HTX, tổ hợp tác, doanh nghiệp và tổ chức khác; nâng cao năng lực, hiệu quả tư vấn, hỗ trợ và cung cấp các dịch vụ cho thành viên, thúc đẩy chuyển đổi số, phát triển kinh tế số trong khu vực kinh tế tập thể, HTX…
“Các hoạt động hợp tác quốc tế cũng đang giúp Liên minh HTX Việt Nam có thêm nguồn lực tài chính, kinh nghiệm và mô hình để nâng cao năng lực cho đội ngũ lãnh đạo, quản lý HTX”, Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam Cao Xuân Thu Vân cho biết.
Tuy nhiên, theo Chủ tịch Liên minh HTX Việt Nam, hiện vẫn còn khoảng trống về bình đẳng giới trong khu vực này.
Cụ thể là tỷ lệ nữ tham gia lãnh đạo, quản lý chỉ chiếm khoảng trên 25% trong tổng số lãnh đạo của các HTX ở các lĩnh vực và phần lớn phụ nữ chỉ giữ chức vụ từ cấp phó trở xuống.
Bên cạnh đó, năng lực đội ngũ ban lãnh đạo HTX, nhất là phụ nữ còn hạn chế ở các kiến thức, kỹ năng quản lý tài chính, tổ chức sản xuất kinh doanh, ứng dụng công nghệ, xúc tiến thương mại...
Vì vậy, thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong HTX là một yêu cầu quan trọng, góp phần phát triển kinh tế tập thể năng động, hiệu quả, bền vững và phát triển kinh tế xã hội nói chung.