Nâng cao vai trò đội hoạt động xã hội tình nguyện cấp xã
Các tình nguyện viên tham gia hội thi công tác xã hội tỉnh Phú Yên năm 2020. Ảnh: KIM CHI
Trong những năm qua, đội hoạt động xã hội tình nguyện (HĐXHTN) cấp xã ngày càng phát triển, góp phần thực hiện mục tiêu chủ trương xã hội hóa công tác phòng, chống tệ nạn ma túy, mại dâm (TNMTMD) và phòng chống lây nhiễm HIV/AIDS tại cơ sở; hỗ trợ tích cực những đối tượng dễ bị tổn thương tại cộng đồng.
Hiện nay, 100% xã, phường, thị trấn trên địa bàn tỉnh có đội HĐXHTN, với 586 thành viên. Đội ra đời cũng đã giúp nâng cao vai trò trách nhiệm và sự tham gia tích cực cũng như tập hợp được sức mạnh cộng đồng để nâng cao hiệu quả phòng chống tệ nạn xã hội (TNXH) và lây nhiễm HIV/AIDS ở cơ sở.
Giúp đỡ, cảm hóa những người lầm lỡ
Các đội HĐXHTN đã chủ động xây dựng kế hoạch, phối kết hợp cùng các ban ngành, đoàn thể triển khai thông tin tuyên truyền đến mọi người dân, nhất là ở các địa điểm và khu vực phức tạp về TNMTMD, góp phần xây dựng xã, phường lành mạnh không có tệ nạn này.
Theo Sở LĐ-TB-XH, hiện nay, toàn tỉnh có 103/110 xã, phường đạt chuẩn và đăng ký xây dựng, duy trì xã, phường lành mạnh không có TNMD là có sự đóng góp rất lớn của đội HĐXHTN ở các xã, phường, thị trấn. Hoạt động của các đội HĐXHTN đã góp phần đáng kể trong công tác phòng chống TNXH và tham gia các chương trình kinh tế - xã hội trên địa bàn do địa phương phát động.
“Có thể nói, hoạt động của đội HĐXHTN cấp xã đã có những tác động nhất định đến tình hình an ninh trật tự tại địa phương, cơ sở; tình nguyện viên là cầu nối giữa chính quyền với nhân dân, các đối tượng vi phạm TNXH, làm thay đổi phần nào nhận thức và sự kỳ thị của nhân dân đối với đối tượng mại dâm và nghiện ma túy”, ông Nguyễn Nhàn, Phó Phòng Bảo trợ xã hội (Sở LĐ-TB-XH) cho biết.
Nhiệm vụ của Đội HĐXHTN là tổ chức các hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa, ngăn chặn tệ MTMD, giảm lây nhiễm và tác hại của HIV/AIDS, hỗ trợ nạn nhân bị mua bán tại cộng đồng. Đồng thời tham gia quản lý, tư vấn, giáo dục, cảm hóa, vận động, hỗ trợ người nghiện ma túy cai nghiện, người bán dâm hoàn lương, nạn nhân bị mua bán hòa nhập cộng đồng; phát hiện các hành vi vi phạm pháp luật về phòng chống TNMTMD, HIV/AIDS, mua bán người để báo cho các cơ quan chức năng xử lý và có biện pháp ngăn chặn hành vi vi phạm.
Ngoài ra, đội HĐXHTN còn tham gia thực hiện các chương trình kinh tế - xã hội trên địa bàn như: xóa đói giảm nghèo, dạy nghề, tạo việc làm, bình đẳng giới, giảm kỳ thị và phân biệt đối xử, tiếp cận các dịch vụ y tế, xã hội; tham gia thực hiện lồng ghép công tác phòng chống TNXH với cuộc vận động Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; xây dựng xã, phường, thị trấn lành mạnh không có TNXH; các phong trào khác trên địa bàn.
Anh Bùi Ngọc Tấn, Đội HĐXHTN cấp xã huyện Sông Hinh, chia sẻ: “Tôi tham gia vào đội được hơn 5 năm. Thời gian qua, tôi cùng các anh em trong đội tham gia tuyên truyền cho các đối tượng về tác hại của TNMT, tránh bị lôi kéo, rủ rê. Bên cạnh đó, chúng tôi còn khuyên can cánh đàn ông giảm uống rượu, chăm lo trồng trọt, chăn nuôi để phát triển kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống”.
Còn anh Đỗ Tấn Long, người cai nghiện ma túy thành công ở huyện Sơn Hòa, chia sẻ: “Các anh, chị trong đội HĐXHTN đã giúp hồi sinh cuộc đời tôi. Tôi đã đoạn tuyệt với ma túy và tìm được việc làm, giúp đỡ gia đình, vợ con. Tôi mong được cùng các anh chị trong đội ngày càng cảm hóa, giúp đỡ được nhiều hơn nữa những người lầm lỡ như tôi”.
Tôi tham gia Đội HĐXHTN được hơn 5 năm. Thời gian qua, tôi cùng các anh em trong đội tham gia tuyên truyền cho các đối tượng về tác hại của TNMT, tránh bị lôi kéo, rủ rê. Bên cạnh đó, chúng tôi còn khuyên can cánh đàn ông giảm uống rượu, chăm lo trồng trọt, chăn nuôi để phát triển kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống.
Anh Bùi Ngọc Tấn, Đội HĐXHTN cấp xã huyện Sông Hinh
Đẩy mạnh hoạt động truyền thông
Theo báo cáo của Sở LĐ-TB-XH, trong giai đoạn 2016-2020, các đội HĐXHTN đã phối hợp cùng UBND cấp huyện, thị xã, thành phố khảo sát, điều tra, thống kê về tình hình TNMD trên từng địa bàn. Trong đó, tổ chức kiểm tra 1.695 lượt khách sạn, nhà hàng, điểm karaoke, với 697 trường hợp vi phạm: không đăng ký tạm trú, không đăng ký hợp đồng lao động cho nữ tiếp viên.
Qua đó xử lý cảnh cáo, xử phạt với số tiền 85,5 triệu đồng, thu hồi 31 giấy phép đăng ký kinh doanh, đình chỉ 2 cơ sở kinh doanh dịch vụ karaoke không đúng quy định, giáo dục đưa về địa phương nơi cư trú 321 đối tượng có biểu hiện nghi hoạt động mại dâm để chính quyền quản lý, theo dõi giúp đỡ, tạo điều kiện ổn định cuộc sống.
Bà Cao Thị Nhung, Đội HĐXHTN phường 2 (TP Tuy Hòa), chia sẻ: “Phường 2 trước đây là điểm nóng về tình hình trật tự, nhất là TNMTMD vì trên địa bàn phường có nhà ga, gần bến xe, chợ. Đội HĐXHTN của phường thường xuyên kiểm tra, rà soát tình hình trật tự, đặc biệt là phát tờ rơi, bản cam kết tại hơn 40 cơ sở kinh doanh dịch vụ có nhiều lao động nữ; triển khai mô hình Phòng chống mại dâm dựa vào cộng đồng. Các hoạt động này đã mang lại hiệu quả, góp phần đẩy lùi TNMD trên địa bàn”.
Tuy nhiên, hiện hoạt động của các đội HĐXHTN ở TP Tuy Hòa còn gặp nhiều khó khăn do một số cấp ủy, chính quyền chưa thật sự quan tâm nên chưa huy động, chưa tạo được sự vào cuộc đồng bộ của các tổ chức xã hội triển khai hoạt động tình nguyện. Mặt khác, nhiều gia đình có đối tượng MTMD còn che giấu, không hợp tác với tình nguyện viên; một số tình nguyện viên trẻ ít kinh nghiệm, ngại tiếp xúc, hạn chế về phương pháp, kỹ năng công tác phòng chống TNXH nên gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận đối tượng.
Ông Nguyễn Nhàn cho biết thêm: Trong thời gian đến, tỉnh tiếp tục duy trì tốt mạng lưới hoạt động tình nguyện ở các huyện, thị xã, thành phố; đẩy mạnh các hoạt động truyền thông, tuyên truyền, giáo dục phòng ngừa, ngăn chặn TNMTMD, giảm lây nhiễm và tác hại của HIV/AIDS.
Đội HĐXHTN tiếp tục chủ động phối hợp với các ban ngành, đoàn thể liên quan tuyên truyền, phổ biến các chủ trương, chính sách về phòng, chống TNXH như: Luật Phòng chống ma túy, Luật Phòng chống mua bán người, Pháp lệnh Phòng chống mại dâm và các văn bản quy phạm pháp luật. Hoạt động tuyên truyền tập trung vào các địa bàn trọng điểm với các hình thức phong phú: nói chuyện chuyên đề, tư vấn, hội thi…
Đồng thời đẩy mạnh công tác bồi dưỡng, tập huấn nâng cao kỹ năng, nghiệp vụ, đặc biệt là kỹ năng tiếp cận, tư vấn, cảm hóa, giúp đỡ và hoạt động xã hội cho 100% tình nguyện viên; tích cực tham gia thực hiện các chương trình kinh tế - xã hội, vận động, giáo dục, cảm hóa, hỗ trợ và giúp đỡ người nghiện ma túy cai nghiện, sau cai nghiện ma túy, người mại dâm, người bị nhiễm HIV tái hòa nhập cộng đồng; xóa bỏ kỳ thị, phân biệt đối xử, giúp họ có nghị lực vươn lên trong cuộc sống.
Tham gia giới thiệu, giúp đỡ nhóm người yếu thế tìm được việc làm phù hợp với tình hình sức khỏe, đời sống hiện tại, giúp họ không tái phạm. Tăng cường tuyên truyền về hoạt động của các đội HĐXHTN, các gương tình nguyện viên tiêu biểu trong hoạt động tình nguyện tại các xã, phường, thị trấn trong tỉnh, thu hút nhiều người dân cùng tham gia, góp phần chuyển biến mạnh mẽ về TNXH và phong trào khác trên địa bàn.
