Nâng cao vị thế phụ nữ Mông ở Bản Cau

THÔN BẢN CAU NẰM TRÊN ĐỈNH CAO NHẤT CỦA XÃ XUÂN HÒA. ĐƯỜNG LÊN THÔN DỐC DỰNG ĐỨNG XUYÊN QUA NHỮNG ĐỒI QUẾ XANH NGẮT, NGÀO NGẠT ĐƯA HƯƠNG. Ở ĐÂY CÓ 101 HỘ NGƯỜI MÔNG SINH SỐNG. PHỤ NỮ DÂN TỘC MÔNG Ở BẢN CAU TỪNG LÀ NẠN NHÂN CỦA NHỮNG TẬP TỤC LẠC HẬU NHƯNG TỪ KHI CÓ DỰ ÁN 8 “THÚC ĐẨY BÌNH ĐẲNG GIỚI VÀ GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ CẤP THIẾT VỚI PHỤ NỮ VÀ TRẺ EM”, VỊ THẾ CỦA PHỤ NỮ NƠI ĐÂY ĐÃ CÓ NHIỀU ĐỔI THAY.

Theo quan niệm từ xa xưa, phụ nữ người Mông ở Bản Cau chỉ quanh quẩn trong ngôi nhà nhỏ. Họ làm những công việc trong gia đình như nấu ăn, chăm sóc con cái, làm nương, làm rừng nhưng tuyệt đối không được ra ngoài làm kinh tế. Họ không được giao tiếp xã hội, vì vậy kiến thức và hiểu biết cũng bị bó hẹp, hạn chế.

Phụ nữ còn không được học cao, hiểu rộng, mặc dù gia đình có điều kiện nhưng bị chi phối bởi quan niệm cổ hủ nên hầu hết chỉ học hết lớp 9 là lấy chồng. Tình trạng tảo hôn, phụ nữ sinh con khi chưa đủ 18 tuổi vẫn xảy ra, ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe của phụ nữ. Phụ nữ người Mông ở Bản Cau cũng không được quan tâm, chăm sóc sức khỏe, không được kiểm tra sức khỏe định kỳ khi mang thai. Lúc ốm đau, phụ nữ không được đến bệnh viện mà gia đình mời thầy lang, thầy cúng về làm lễ.

Chịu đựng, hy sinh là thế nhưng vai trò của phụ nữ trong gia đình và ngoài xã hội không được quan tâm, coi trọng. Phụ nữ Mông, Bản Cau còn là nạn nhân của bạo lực gia đình. Không ít ông chồng uống rượu say về đánh đập vợ con khiến vợ phải bỏ trốn đi nơi khác.

Đó là những câu chuyện buồn về cuộc sống đầy áp lực, vất vả mà phụ nữ dân tộc Mông ở Bản Cau từng trải qua. Nhưng trở lại Bản Cau hôm nay mọi chuyện đã đổi khác. Bản Cau được thụ hưởng Dự án 8, năm 2022, Tổ truyền thông cộng đồng được thành lập với 10 thành viên do chị Ly Thị Vấy - Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn làm Tổ trưởng. Đến nay tổ vẫn duy trì hoạt động hiệu quả.

Tổ truyền thông cộng đồng thôn Bản Cau tích cực tuyên truyền các nội dung liên quan đến bình đẳng giới, phòng chống tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống, lan tỏa những mô hình phát triển kinh tế tiêu biểu do phụ nữ làm chủ, nhân lên những tấm gương gia đình hạnh phúc, phụ nữ được yêu thương.

Chị Ly Thị Vấy cho biết: Để công tác tuyên truyền đạt hiệu quả, tổ truyền thông cộng đồng đã sử dụng hình thức dễ hiểu, dễ tiếp cận, dịch tài liệu sang tiếng Mông để người dân lắng nghe và làm theo. Không chỉ tuyên truyền lồng ghép ở những buổi họp thôn, chúng tôi còn lồng ghép nội dung tuyên truyền trong câu chuyện hằng ngày, ở trên nương hay trong đám hiếu, đám hỷ. Với cách tuyên truyền gần gũi như vậy, không chỉ thu hút phụ nữ mà còn nhận được sự quan tâm của nam giới trong thôn.

Đổi thay rõ nét nhất từ khi triển khai Dự án 8 đó là vị trí, vai trò của phụ nữ dân tộc Mông thôn Bản Cau được khẳng định trong gia đình và xã hội. Những tập tục lạc hậu dần xóa bỏ, phụ nữ được ra ngoài xã hội làm kinh tế, trẻ em gái được đi học đầy đủ. Nếp sống của mỗi gia đình cũng dần thay đổi, không còn cảnh chồng uống rượu say về nhà đánh vợ, thay vào đó là cuộc sống đủ đầy, hạnh phúc cùng sẻ chia việc nhà, cùng chăm sóc con cái, xây dựng mái ấm văn minh.

Tiêu biểu như gia đình chị Thào Thị Sáng và anh Lý A Dạy, trồng hơn 1ha chè cùng diện tích cây lương thực khác. Hai vợ chồng chăm chỉ lao động cùng chăm sóc, thu hoạch, chu toàn việc con cái, chia sẻ việc nhà. Cuộc sống của họ giờ đã đổi thay, ngôi nhà khang trang được xây dựng, các con được học hành đầy đủ, kinh tế hộ gia đình phát triển ổn định.

Hay tấm gương phụ nữ làm kinh tế giỏi của chị Lý Thị Dạy đã lan tỏa mô hình hay để phụ nữ trong thôn học tập. Gia đình chị Lý Thị Dạy hiện có 5 ha quế, mỗi năm thu nhập trên 100 triệu đồng. Ngoài ra, chị còn chăn nuôi lợn, gà, trồng chè... Không chỉ làm kinh tế giỏi, chị Lý Thị Dạy còn là tấm gương phụ nữ tiêu biểu nuôi dạy con tốt, gia đình hòa thuận, yêu thương.

Với phụ nữ ở các địa phương khác có thể những đổi thay đó là bình thường nhưng với phụ nữ Mông thôn Bản Cau điều này như “cuộc cách mạng”. Dự án 8 “thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em” góp phần giúp cuộc cách mạng ấy thành công. Vượt qua định kiến, phụ nữ Mông ở Bản Cau đang góp sức xây dựng quê hương ngày càng văn minh, giàu đẹp.

Vân Thảo