Nâng cấp đường sắt liên vận kết nối qua Lào Cai được nhắc đến hai lần trong tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc
Trong chuyến thăm chính thức nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa của Tổng Bí thư Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam Nguyễn Phú Trọng từ ngày 30/10 - 1/11/2022, hai bên đã ra 'Tuyên bố chung Việt Nam - Trung Quốc về tiếp tục đẩy mạnh và làm sâu sắc hơn nữa quan hệ đối tác hợp tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Trung Quốc'.
Tuyên bố chung hai lần nhắc đến Lào Cai liên quan đến việc nâng cấp đường sắt liên vận. Một là, hai bên nhất trí triển khai hợp tác năng lực sản xuất, hợp tác xây dựng kết cấu hạ tầng và kết nối giao thông, sớm hoàn thiện đánh giá Quy hoạch tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng.
Hai là, hai bên nhất trí thúc đẩy xây dựng kết cấu hạ tầng qua biên giới, trong đó tập trung trao đổi thống nhất phương án kết nối đoạn đường sắt giữa ga Lào Cai (Việt Nam) - ga Hà Khẩu Bắc (Trung Quốc).
Nằm trên hành lang kinh tế Đông - Tây nối Côn Minh (Trung Quốc) với Hải Phòng (Việt Nam), tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng đóng vai trò quan trọng trong việc vận chuyển hàng hóa giữa các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên (Trung Quốc) với các tỉnh miền Bắc Việt Nam đến cảng biển Hải Phòng.
Hiện nay, việc hợp tác phát triển “Hai hành lang, một vành đai kinh tế” giữa hai nước đang được các bên xúc tiến thực hiện. Phía Trung Quốc, tuyến đường sắt khổ tiêu chuẩn (1.435mm) Côn Minh - Hà Khẩu Bắc đã được nước bạn xây dựng xong và đưa vào khai thác đồng thời cùng tuyến đường sắt khổ 1.000mm Côn Minh - Hà Khẩu hiện có.
Trong khi đó, tuyến đường sắt tiêu chuẩn Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tuy đã được duyệt trong Chiến lược, Quy hoạch phát triển đường sắt đến năm 2020-2030 nhưng vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu.
Điều này làm thời gian vận chuyển hàng hóa liên vận quốc tế của hai bên tăng thêm chi phí san tải mà phía ga Lào Cai cũng không thu được dịch vụ logistic gia tăng.
Tuyên bố chung hai lần nhắc đến Lào Cai trong vị trí kết nối giữa Việt Nam và Trung Quốc khẳng định vai trò quan trọng của Lào Cai trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh - Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng - Quảng Ninh. Đây cũng là cơ hội để Lào Cai thu hút các nguồn lực đầu tư hoàn thiện hạ tầng kết nối, nâng cao vị thế cửa ngõ của mình.