Nâng hạng thị trường: Thời cơ thu hút dòng vốn quốc tế quy mô lớn

Sự kiện diễn ra trong bối cảnh thị trường chứng khoán Việt Nam tiến gần thời điểm công bố kết quả đánh giá nâng hạng của FTSE Russell vào tháng 9 tới.

Theo các chuyên gia tại hội thảo, việc nâng hạng thị trường từ cận biên lên mới nổi đang là bước ngoặt mang tính chiến lược, có thể mở ra cơ hội thu hút dòng vốn đầu tư quốc tế quy mô lớn, ổn định và dài hạn.

+ Hội thảo chuyên đề “Nâng hạng thị trường chứng khoán, mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế,” ngày 30-7. Ảnh: Vietnam+

Phát biểu tại sự kiện, bà Phạm Thị Thùy Linh - Trưởng Ban Phát triển thị trường chứng khoán, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), cho biết mục tiêu nâng hạng thị trường đã được cụ thể hóa tại Quyết định số 1726/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Đến nay, Bộ Tài chính đã ban hành các giải pháp để đáp ứng đầy đủ 9 tiêu chí đánh giá của FTSE Russell. Trong đó, hai tiêu chí từng bị đánh giá chưa đạt trong kỳ tháng 9/2024 gồm “chu kỳ thanh toán” và “chi phí giao dịch thất bại” đã được xử lý thông qua Thông tư 68/2024/TT-BTC và Thông tư 18/2025/TT-BTC, có hiệu lực từ 5/5/2025.

Bà Linh cho biết thêm, dự thảo sửa đổi Nghị định 155/2020/NĐ-CP đang được trình Chính phủ, nhằm minh bạch hóa thông tin về tỷ lệ sở hữu nước ngoài và đơn giản hóa thủ tục cho doanh nghiệp. UBCKNN cũng phối hợp với các bộ, ngành để giảm thiểu các ngành nghề có giới hạn sở hữu ngoại, đồng thời khuyến khích doanh nghiệp tinh gọn ngành nghề đăng ký để mở rộng "room" cho nhà đầu tư nước ngoài.

Một trong những nền tảng kỹ thuật quan trọng hỗ trợ tiến trình nâng hạng là hệ thống công nghệ thông tin KRX, đã chính thức đi vào hoạt động từ ngày 5-5-2025. Theo ông Nguyễn Sơn - Chủ tịch Hội đồng thành viên, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), sau gần ba tháng vận hành, hệ thống đã hoạt động ổn định, không phát sinh lỗi nghiêm trọng. Việc này tạo tiền đề để triển khai cơ chế đối tác bù trừ trung tâm, giao dịch trong ngày (T+0), và bán chứng khoán chờ về.

Cũng theo bà Linh, một điểm mới đáng chú ý là cơ chế giao dịch NPF (cho phép nhà đầu tư nước ngoài đặt lệnh không cần có đủ tiền tại thời điểm giao dịch) đã được áp dụng rộng rãi với sự tham gia của 10 công ty chứng khoán và 10 ngân hàng lưu ký. Tính đến nay, giao dịch NPF đã đạt hơn 90.000 lượt, tổng giá trị hơn 20.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 50% giá trị mua của nhà đầu tư nước ngoài trên thị trường.

+ Trong tình hình thế giới đầy biến động với những dịch chuyển địa kinh tế mạnh mẽ, Việt Nam đang nổi lên như một điểm sáng chiến lược. Ảnh: Vietnam+

Tại hội thảo, nhiều ý kiến cho rằng thị trường chứng khoán Việt Nam đang đứng trước một giai đoạn bản lề trong tiến trình cải cách, với áp lực và cơ hội lịch sử hội tụ. Tiến sĩ Chu Tuấn Linh - Giảng viên Đại học Hùng Vương, đánh giá đây là thời điểm để chuyển đổi mô hình tăng trưởng và khơi thông nguồn lực trong dân và doanh nghiệp. Đồng thời, các xu hướng chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, và yêu cầu về tiêu chuẩn ESG đang trở thành động lực để thị trường vốn chủ động phát triển.

Theo ông Nguyễn Quang Huy - Giám đốc Khoa Tài chính - Ngân hàng, Đại học Nguyễn Trãi, tiêu chuẩn ESG là yếu tố tiên quyết để thu hút dòng vốn dài hạn quốc tế. Ông nhấn mạnh vai trò của bộ phận quan hệ nhà đầu tư (IR) trong việc truyền tải thông tin ESG một cách minh bạch, coi đây là lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp hiện đại.

Từ góc nhìn thực tiễn, ông Bùi Hoàng Hải - Phó Chủ tịch UBCKNN, cho biết sau 25 năm phát triển, thị trường chứng khoán Việt Nam đã có hơn 10 triệu nhà đầu tư, vốn hóa thị trường cổ phiếu đạt hơn 8 triệu tỷ đồng (tương đương 71,4% GDP năm 2024), và thị trường trái phiếu đạt 2,5 triệu tỷ đồng (tương đương 21,7% GDP). Thanh khoản thị trường hiện ở mức cao nhất Đông Nam Á, với phiên giao dịch ngày 29-7 lần đầu tiên ghi nhận giá trị vượt 3 tỷ USD.

Theo UBCKNN, trong thời gian tới, các giải pháp sẽ tiếp tục được triển khai đồng bộ để tháo gỡ các nút thắt còn tồn tại, hướng tới mục tiêu nâng hạng thị trường chứng khoán vào năm 2025 như đã nêu trong Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030.

Các chuyên gia tại hội thảo nhận định, việc nâng hạng thị trường không chỉ là mục tiêu kỹ thuật mà còn là giải pháp chiến lược để mở rộng kênh huy động vốn cho nền kinh tế, đặc biệt trong bối cảnh dòng vốn toàn cầu đang có xu hướng dịch chuyển về các thị trường mới nổi có nền tảng vĩ mô ổn định như Việt Nam.

LÊ QUẢNG