Nắng nóng gay gắt đầu mùa: Sản xuất – tiêu dùng đang bị ảnh hưởng ra sao?

Chi phí tăng vọt, doanh nghiệp phải xoay chuyển

Nhiệt độ tại nhiều tỉnh Bắc Trung Bộ và miền Bắc trong tháng 5 đã vượt ngưỡng 40 độ C. Cục Biến đổi khí hậu (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cảnh báo năm 2024 có thể là năm nóng nhất lịch sử, với số ngày nắng nóng gay gắt vượt trung bình nhiều năm. Điều này đang tác động trực tiếp đến sản xuất, tiêu dùng và sức chịu đựng của người lao động.

Ảnh minh họa.

Thống kê từ ngành điện cho thấy chỉ trong tuần đầu tháng 5, nhiều hộ dân sử dụng thiết bị làm mát gần như 24/24 đã khiến sản lượng tiêu thụ tăng gấp đôi. Theo đại diện ngành này, việc sử dụng điều hòa cả ngày ở mức 16–18 độ C có thể khiến hóa đơn điện tăng gấp rưỡi đến gấp đôi.

Tại các tỉnh như Thanh Hóa, Nghệ An, nhiều doanh nghiệp chế biến nông – hải sản phải tăng cường làm mát và bảo quản kho lạnh để đảm bảo chất lượng sản phẩm. Một số đơn vị cho biết chi phí điện cho kho lạnh đã tăng tới 30–40% trong những ngày cao điểm nắng nóng. Trước áp lực đó, không ít nơi đã chuyển ca làm sang ban đêm để tiết kiệm chi phí và bảo vệ sức khỏe công nhân.

Bên cạnh đó, thời gian bảo trì thiết bị cũng được điều chỉnh linh hoạt để tránh các khung giờ cao điểm về nhiệt độ. Một số doanh nghiệp trong ngành thực phẩm và đồ uống còn đầu tư thêm thiết bị cách nhiệt, đồng thời rà soát lại toàn bộ quy trình tiêu thụ điện để tránh thất thoát.

Người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu và ưu tiên giải pháp xanh

Không chỉ tác động đến phía sản xuất, thời tiết cực đoan còn khiến hành vi tiêu dùng thay đổi đáng kể. Theo các hệ thống bán lẻ điện máy, sức mua máy lạnh, quạt điều hòa, tủ đông đã tăng từ 30 - 60% so với cùng kỳ năm ngoái, đặc biệt tại khu vực Hà Nội, Đà Nẵng và TP.HCM.

Tuy nhiên, một xu hướng rõ rệt là người tiêu dùng ngày càng ưu tiên các sản phẩm tiết kiệm năng lượng và thân thiện môi trường. Thiết bị có dán nhãn năng lượng 5 sao, sử dụng công nghệ inverter, hoặc tích hợp cảm biến thông minh ghi nhận mức tăng trưởng gấp đôi trong doanh số bán hàng.

Mặt khác, chi phí điện tăng nhanh cũng khiến người dân cân nhắc lại thời gian và cách sử dụng thiết bị điện. Nhiều hộ gia đình bắt đầu chuyển sang sử dụng điện mặt trời mái nhà như một giải pháp bổ trợ. Tại TP.HCM, một số nhà cung cấp thiết bị điện mặt trời ghi nhận lượng đơn hàng tăng 20 - 25% chỉ trong tháng 4 - 5.

Ở góc độ dài hạn, giới chuyên gia cảnh báo hiện tượng thời tiết cực đoan như nắng nóng không chỉ đơn thuần là biến động mùa vụ mà còn là hệ quả trực tiếp của biến đổi khí hậu. Điều này đòi hỏi cả doanh nghiệp và người dân phải có chiến lược thích ứng bài bản hơn, từ đầu tư thiết bị đến thay đổi mô hình tiêu dùng và sản xuất.

"Việc đầu tư vào giải pháp tiết kiệm năng lượng không còn là lựa chọn, mà là yêu cầu sống còn với doanh nghiệp trong bối cảnh khí hậu ngày càng bất ổn. Càng chậm thích nghi, chi phí bỏ ra sẽ càng lớn", một chuyên gia năng lượng bình luận.

Dù nắng nóng gay gắt gây ra nhiều xáo trộn, đây cũng là dịp để doanh nghiệp và người tiêu dùng nhìn lại cách sử dụng năng lượng của mình. Tái cấu trúc mô hình sản xuất, nâng cấp công nghệ tiết kiệm điện, hay chủ động chuyển dịch sang các nguồn năng lượng tái tạo sẽ không chỉ giúp giảm chi phí mà còn gia tăng sức chống chịu với các cú sốc khí hậu.

Thay vì chỉ ứng phó tạm thời, cách tiếp cận dài hạn và bền vững sẽ giúp nền kinh tế trụ vững trước các hình thái thời tiết cực đoan ngày càng khắc nghiệt.

Bích Ngọc