Năng suất chất lượng – 'thước đo sức sống' doanh nghiệp

Theo TS. Nguyễn Tùng Lâm, Viện trưởng Viện Năng suất Việt Nam (Ủy ban Tiêu chuẩn Đo lường Chất lượng Quốc gia), năng suất và chất lượng (NSCL) là yếu tố cốt lõi quyết định hiệu quả hoạt động, nhưng nhiều doanh nghiệp chưa hiểu đúng bản chất.

Ảnh minh họa

Không ít đơn vị chỉ tập trung tăng sản lượng mà bỏ qua giá trị gia tăng thực chất, dẫn tới năng suất cao về số lượng nhưng thấp về hiệu quả. “Cách hiểu và áp dụng năng suất theo hướng tăng giá trị vẫn chưa được xác định đầy đủ. Nhiều nơi coi năng suất chỉ là sản lượng trong một đơn vị thời gian, mà quên rằng mục tiêu cuối cùng là hiệu quả và giá trị tạo ra”, ông nói.

Theo ông Lâm, nguyên nhân chủ yếu là doanh nghiệp, đặc biệt là nhóm nhỏ và siêu nhỏ còn thiếu thông tin, nhân lực có kỹ năng và khả năng tiếp cận các công cụ cải tiến hiện đại. Dù các chương trình hỗ trợ từ cơ quan quản lý Nhà nước đã được triển khai, nhiều đơn vị mới chỉ “làm thử” mà chưa duy trì, nhân rộng được mô hình.

Để vượt thách thức về NSCL doanh nghiệp có thể áp dụng mô hình cải tiến năng suất tổng thể (Total Productivity Improvement – TPI). Không giống các công cụ cải tiến đơn lẻ như ISO, Kaizen, Lean hay 5S, TPI là hệ thống cải tiến đồng bộ từ cấp chiến lược đến hành động cụ thể, từ lãnh đạo đến từng nhân viên. Mô hình cung cấp phương pháp tiếp cận toàn diện, hệ thống và linh hoạt, tác động sâu đến các yếu tố nền tảng như chiến lược, công nghệ, con người, quy trình và quản trị nhằm nâng cao năng suất bền vững.

Đặc biệt, trong các lĩnh vực sản xuất công nghiệp vốn yêu cầu tiêu chuẩn chất lượng cao, đổi mới công nghệ liên tục và mức độ hài lòng khách hàng ngày càng khắt khe, TPI được đánh giá là giải pháp hữu hiệu. Mô hình này giúp doanh nghiệp gia tăng hiệu quả vận hành, tối ưu chi phí và củng cố năng lực cạnh tranh trong nước lẫn quốc tế.

Nhận thức rõ tầm quan trọng của việc tinh gọn sản xuất và tối ưu hóa hiệu suất, từ năm 2019, Công ty TNHH Tương Lai đã bắt tay triển khai dự án cải tiến năng suất và chất lượng tổng thể. Với các công cụ quản trị hiện đại như 5S, Kaizen, TPM, OEE, kiểm soát trực quan, phân tích lãng phí theo 7 loại và quản lý hiệu quả bằng KPI, Công ty đã bước đầu thiết lập nền tảng vận hành tinh gọn, minh bạch và hiệu quả.

Sau hơn một năm triển khai, doanh nghiệp thu được nhiều kết quả ấn tượng: năng suất lao động tăng 20%, hiệu suất thiết bị toàn phần (OEE) tăng từ 79% lên 87%, tỷ lệ hoàn thành lệnh sản xuất đạt 98%, 100% đơn hàng giao đúng hạn. Các chỉ số chất lượng cũng cải thiện rõ rệt: khiếu nại khách hàng giảm xuống dưới một vụ mỗi tháng, tỷ lệ lỗi sản phẩm giảm còn 1%, và lỗi nội bộ chỉ còn rải rác vài trường hợp.

Một đơn vị khác - Công ty Cổ phần Cơ điện TOMECO cũng tham gia dự án cải tiến năng suất chất lượng do Viện Năng suất Việt Nam triển khai. Sau 12 tháng, doanh thu tăng 17%, giá trị xuất khẩu tăng trên 100%, năng suất lao động tăng 15%, tỉ lệ hài lòng khách hàng trên 90 điểm. Công ty tối ưu chi phí, nâng cao hiệu quả vận hành và cải thiện nhà xưởng. Đại diện TOMECO chia sẻ: “Điều quan trọng không phải công nghệ nào, mà là văn hóa cải tiến được xây dựng trong mỗi con người và quy trình”.

Năng suất chất lượng không chỉ là chỉ số, mà là thước đo sức sống của doanh nghiệp. TS. Nguyễn Tùng Lâm nhấn mạnh, để NSCL trở thành văn hóa bền vững, cần kết hợp hỗ trợ và giám sát. Cơ quan quản lý hỗ trợ kỹ thuật, tài chính và theo sát quá trình cải tiến. Chương trình 1322 và Chương trình 36 về nâng cao NSCL cần triển khai sâu hơn, đặc biệt với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Bởi, trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu, chỉ doanh nghiệp dám thay đổi, đầu tư cải tiến và chuyển đổi số mới có thể đứng vững.

Hiền Anh