Nâng tầm cà phê Việt
Vấn đề nâng cao chất lượng, đầu tư chế biến sâu và xây dựng thương hiệu cà phê vẫn cần được chú trọng
Ngày 11-3, tại TP Buôn Ma Thuột (tỉnh Đắk Lắk), Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường, UBND tỉnh Đắk Lắk và Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam (VICOFA) phối hợp tổ chức "Hội nghị giao thương quốc tế - Kết nối, nâng tầm cà phê Việt" trong khuôn khổ Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 - năm 2025 (diễn ra từ ngày 9 đến 13-3).
Nhiều việc cần làm
Phát biểu khai mạc hội nghị, ông Nguyễn Tuấn Hà, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Đắk Lắk, cho biết trong niên vụ cà phê 2023-2025, tỉnh xuất khẩu 264.404 tấn cà phê, chiếm 17,9% sản lượng xuất khẩu của cả nước, kim ngạch thu về gần 916 triệu USD, chiếm 16,9% cả nước.
Dù đạt nhiều kết quả tích cực nhưng nhìn chung, xuất khẩu cà phê trên địa bàn tỉnh chủ yếu vẫn là cà phê nhân; cà phê chế biến chiếm tỉ lệ nhỏ và phần lớn là cà phê hòa tan. Đây không chỉ là vấn đề của riêng Đắk Lắk mà của ngành cà phê Việt Nam khi sản phẩm chủ yếu thuộc phân khúc cấp thấp, công nghệ chế biến sâu còn hạn chế.
Theo ông Nguyễn Tuấn Hà, việc nâng cao chất lượng sản phẩm và xây dựng thương hiệu cà phê cần được quan tâm nhiều hơn nữa, đặc biệt là xây dựng chiến lược quảng bá, marketing và định vị thương hiệu phù hợp với năng lực của doanh nghiệp (DN).
Các sản phẩm cà phê trưng bày tại Hội nghị giao thương quốc tế - Kết nối, nâng tầm cà phê Việt
Trước đó, phát biểu tại lễ khai mạc Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho biết ngành cà phê Việt Nam hiện đang hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, nâng cao và kéo dài chuỗi giá trị sản phẩm. Năm 2024, lần đầu tiên xuất khẩu cà phê vượt mốc 5 tỉ USD, tiếp tục khẳng định vị thế là nhà cung cấp cà phê lớn thứ 2 thế giới, chỉ sau Brazil.
Tuy nhiên, ngành cà phê Việt Nam cũng đang phải đối mặt với nhiều thách thức lớn, như chất lượng chưa đồng đều; tỉ lệ chế biến sâu còn thấp; sản phẩm chưa đa dạng, chưa đáp ứng tốt thị hiếu; áp lực cạnh tranh và các tiêu chuẩn thị trường ngày càng cao, điển hình là quy định chống phá rừng của EU (EUDR) và tình trạng suy giảm năng suất do tác động của biến đổi khí hậu.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị các bên liên quan cần thực hiện 3 giải pháp nhằm nâng tầm chất lượng, thương hiệu và giá trị của cà phê Việt Nam, qua đó nâng cao đời sống người nông dân.
Thứ nhất, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các địa phương, DN, hiệp hội tiếp tục rà soát, quy hoạch, xây dựng vùng trồng cà phê chất lượng cao, phát thải thấp, ứng dụng khoa học - công nghệ cao vào sản xuất, chế biến. Thứ hai, VICOFA và các DN cần chú trọng nâng cao chất lượng và đa dạng hóa sản phẩm, hướng tới cà phê Việt Nam thân thiện với môi trường. Thứ ba, các ngành công thương, ngoại giao, hàng không, du lịch cần phối hợp, đẩy mạnh quảng bá thương hiệu cà phê Việt Nam. Bên cạnh đó, DN cần xây dựng chiến lược quảng bá, marketing và định vị thương hiệu phù hợp với năng lực của mình, mở rộng kênh phân phối trực tiếp tại các thị trường tiềm năng, phát triển thương mại điện tử, đa dạng hóa kênh tiêu thụ.
Tăng vị thế Robusta Việt
Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại (Bộ Công Thương), nhấn mạnh khi diện tích và năng suất cà phê đã đạt đến giới hạn, ngành cà phê cần đầu tư vào chế biến sâu và xây dựng thương hiệu để tiếp tục tăng trưởng. Ngoài phát triển sản phẩm cà phê thì văn hóa cà phê cũng còn rất nhiều dư địa phát triển khi gắn với du lịch và kinh tế trải nghiệm.
Ông Dương Hải Đăng, trợ lý Chủ tịch HĐQT Tập đoàn Cà phê Trung Nguyên - thương hiệu Việt Nam đã vươn ra thế giới với doanh số xuất khẩu cà phê chế biến cao, cho biết cà phê Robusta của Việt Nam có nhiều điểm đặc biệt nhưng lại thường bị đánh giá thấp hơn Arabica, do văn hóa tiêu dùng cà phê Robusta chưa được quảng bá rộng rãi.
Từ kinh nghiệm của Trung Nguyên, ông cho rằng cần đầu tư công nghệ hiện đại, chuyển từ xuất khẩu hạt cà phê sang sản phẩm chế biến và trải nghiệm cà phê để xây dựng thành một phong cách sống được yêu thích trên thế giới. Trung Nguyên hiện đang góp phần tạo ra một làn sóng tiêu dùng cà phê Robusta, thúc đẩy sự công nhận toàn cầu với dòng sản phẩm này.
Ông Thái Anh Tuấn, Tổng giám đốc Công ty TNHH một thành viên xuất nhập khẩu 2-9 Đắk Lắk (Simexco DakLak), góp ý ngành cà phê Việt Nam cần đa dạng hóa thị trường, giảm bớt sự phụ thuộc vào thị trường EU, vốn đang chiếm 40% sản lượng xuất khẩu, bằng cách mở rộng sang các thị trường tiềm năng khác như Trung Đông, Nam Á, Bắc Mỹ.
Đồng thời, cần đa dạng hóa sản phẩm, tập trung phát triển cà phê hòa tan cao cấp, cà phê viên nén, cà phê pha lạnh và đặc biệt là các dòng sản phẩm có giá trị cao hơn.
Xu hướng "giả cà phê"
Bà Vanusia Nogueira, Giám đốc điều hành Tổ chức Cà phê thế giới (ICO), chỉ ra một số thách thức ảnh hưởng đến ngành cà phê thế giới, gồm cân bằng cung - cầu, bảo đảm sinh kế cho nông dân, vấn đề biến đổi khí hậu, các chính sách và quy định pháp lý mới đối với mặt hàng cà phê tại nhiều nước...
Đặc biệt, một số nơi như Costa Rica, đất trồng cà phê đang được chuyển sang làm bất động sản vì hiệu quả cao hơn. Do vậy, để nông dân gắn bó với cây cà phê thì hiệu quả cần tốt hơn so với các cây trồng và ngành nghề khác.
Đáng chú ý, bà Vanusia Nogueira đề cập đến một xu hướng tiêu dùng tuy không mới nhưng có dấu hiệu tăng khi giá cà phê tăng cao trong thời gian qua. Đó là sự phát triển của các sản phẩm trông giống cà phê nhưng không phải cà phê.
Ví dụ tại EU, đặc biệt là Đức, lúa mạch rang đang là thức uống thay thế cà phê khi có hương vị tương tự nhưng không chứa caffeine; tại Pháp và một số bang của Mỹ, củ rau diếp xoăn (chicoreé) rang được dùng chung với cà phê, thậm chí thay thế cà phê.
Nguồn NLĐ: https://nld.com.vn/nang-tam-ca-phe-viet-196250311205802804.htm
