Nâng tầm đối ngoại, kiến tạo cơ hội cho đất nước phát triển bứt phá

Lễ ký kết Biên bản Hội nghị hợp tác hành lang kinh tế 5 tỉnh, thành phố: Lào Cai, Hà Nội, Hải Phòng, Quảng Ninh (Việt Nam) và Vân Nam (Trung Quốc) lần thứ 10. Ảnh: ST

Công tác đối ngoại góp phần tạo thế và lực cho đất nước phát triển

Nhìn lại những thành tựu của công tác đối ngoại trong thời gian qua, ông Ngô Đông Hải - Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương - cho biết, sau gần 40 năm tiến hành công cuộc đổi mới, thế và lực của đất nước đã có những biến chuyển sâu sắc. Lĩnh vực đối ngoại ghi nhận nhiều khởi sắc với hàng loạt thành tựu quan trọng. Cụ thể, trên cả bình diện song phương và đa phương, cục diện đối ngoại của đất nước không ngừng mở rộng. Đến nay, Việt Nam đã thiết lập quan hệ ngoại giao chính thức với 194 quốc gia; xây dựng mạng lưới 33 khuôn khổ đối tác chiến lược và đối tác toàn diện, trong đó có quan hệ đối tác chiến lược trở lên với tất cả 5 quốc gia Ủy viên Thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc, 17/20 quốc gia thuộc Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi hàng đầu thế giới (G20)…

Những thành tựu này đã góp phần đưa Việt Nam trở thành một quốc gia đang phát triển với thu nhập trung bình, hội nhập sâu rộng vào nền chính trị thế giới và kinh tế toàn cầu. Theo đó, quy mô nền kinh tế Việt Nam đến năm 2025 ước đạt khoảng 500 tỷ USD, xếp thứ 32 thế giới và nằm trong nhóm 20 nền kinh tế hàng đầu về thương mại, thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài. Tổng sản phẩm nội địa (GDP) bình quân đầu người ước đạt 4.900 USD… “Việt Nam hiện đã trở thành một mắt xích quan trọng trong các chuỗi cung ứng của khu vực, toàn cầu và có vị thế ngày càng cao trên bản đồ kinh tế quốc tế” - ông Hải nhấn mạnh.

Hiện nay, Việt Nam đã có quan hệ ngoại giao chính thức với 194 quốc gia trên toàn thế giới. Ảnh minh họa

Công tác đối ngoại không chỉ phát huy vai trò phục vụ phát triển kinh tế đất nước, theo PGS,TS. Lê Đình Tĩnh - Vụ trưởng Vụ Chính sách đối ngoại, Bộ Ngoại giao, công tác này còn góp phần nâng cao vị thế, uy tín chính trị của Việt Nam trên trường quốc tế. Cụ thể, qua đường lối đối ngoại của Đại hội XIII của Đảng và quá trình triển khai, Việt Nam được thế giới nhìn nhận như một quốc gia tích cực, có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế. Bằng việc đẩy mạnh và nâng tầm đối ngoại đa phương, hiện Việt Nam đã đảm nhiệm nhiều vị trí quan trọng tại các tổ chức quốc tế và khu vực như: Liên hợp quốc, Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á - Thái Bình Dương (APEC), tiểu vùng sông Mê Công… Kết quả này khẳng định sự coi trọng, đánh giá cao của cộng đồng quốc tế đối với vai trò, uy tín và giá trị địa - chiến lược của Việt Nam.

Nhìn về chặng đường phía trước, theo Thứ trưởng Thường trực Bộ Ngoại giao Nguyễn Minh Vũ, có một số cơ hội đối với việc triển khai công tác đối ngoại nhằm thu hút nguồn lực cho phát triển đất nước. Chẳng hạn như, những thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp 4.0, quá trình chuyển đổi số là cơ hội cho tất cả các quốc gia. Vì thế, nếu tận dụng tốt thì các nước vừa và nhỏ, với lợi thế “đi sau bám đuổi” có thể biến những cơ hội đó thành động lực “tiến vượt” trong vài thập niên tới. Đặc biệt, với quan hệ đối ngoại ngày càng rộng mở và việc nâng cấp quan hệ với các đối tác, Việt Nam có thêm cơ hội đa dạng hóa các đối tác kinh tế, khoa học - công nghệ, đổi mới sáng tạo, khai thác hiệu quả hơn các sáng kiến của các nước lớn để thúc đẩy tạo đột phá cho các lĩnh vực phát triển chiến lược của đất nước…

Phát huy vai trò đối ngoại đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới

Các chuyên gia nhận định, dưới sự lãnh đạo của Đảng, toàn hệ thống chính trị đang nỗ lực tạo nên sự phát triển bứt phá để đưa đất nước bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, sánh vai với các cường quốc năm châu. Theo đó, đất nước và dân tộc Việt Nam sẽ xác lập một vị thế mới với tâm thế mới trên trường quốc tế, vị thế của một quốc gia phát triển, thu nhập trung bình cao, có vai trò quan trọng trong chuỗi cung ứng và sản xuất toàn cầu. Trong bối cảnh đó, yêu cầu đặt ra đối với công tác đối ngoại cũng cần có những đổi mới, nâng tầm để phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong của đối ngoại phục vụ đắc lực cho phát triển đất nước.

Đề xuất khuyến nghị để thực hiện yêu cầu này, Đại sứ, PGS,TS. Đặng Đình Quý - nguyên Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, nguyên Giám đốc Học viện Ngoại giao - cho rằng, Việt Nam cần tiếp tục tạo dựng và củng cố hệ thống mạng lưới đối tác rộng lớn, bền vững, nhất là các đối tác có tiềm năng về công nghệ và thị trường, có lợi ích trùng hợp cơ bản và lâu dài trong quá trình Việt Nam vươn lên trở thành nước phát triển. Tiếp cận phát triển theo mô hình sản xuất, đối ngoại cần đóng góp vào bảo đảm nguồn đầu vào (công nghệ, thị trường, vốn, lao động kỹ thuật cao…) và nguồn đầu ra (thị trường) luôn ổn định, không bị đứt gãy, bền vững trước những tác động của môi trường bên ngoài. Đồng thời, đóng góp tích cực vào quá trình chuyển đổi ở trong nước, nhất là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, để nâng cao mức độ và chất lượng tăng trưởng.

Song song với đó, đất nước càng phát triển, vị thế quốc tế là rất quan trọng. Vị thế cao sẽ tranh thủ được sự ủng hộ, hợp tác của các nước, các đối tác. Vị thế cao cũng là điều kiện quan trọng để tiếp cận với các nguồn công nghệ, nguồn vốn chất lượng cao với giá phù hợp. Do đó, để nâng cao và củng cố vị thế quốc tế trong kỷ nguyên phát triển của đất nước, đối ngoại cần có cách tiếp cận mới trong thực hiện định hướng “thành viên có trách nhiệm của cộng đồng quốc tế”, chủ động, tích cực, sẵn sàng đóng góp nguồn lực đối với những công việc chung của khu vực và quốc tế.

Chia sẻ thêm khuyến nghị, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Bùi Thế Duy cho biết, trong số hơn 100 nước có thu nhập trung bình, đến năm 2024 chỉ có khoảng 20 nước thoát được “bẫy” thu nhập trung bình, nhờ khoa học, công nghệ, thông qua hấp thụ và lan tỏa công nghệ. Hiện nay thế giới đang bước vào kỷ nguyên mới, trong đó khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo không chỉ là động lực phát triển kinh tế, mà còn là yếu tố then chốt định hình vị thế quốc gia. Trong xu thế đó, công tác ngoại giao khoa học và công nghệ là một trụ cột quan trọng cần được đẩy mạnh, để giúp đất nước nâng cao năng lực công nghệ và tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu./.

TUẤN MINH