Nâng tầm vóc đô thị đặc biệt (*): Tối ưu thiết chế văn hóa
Trong nỗ lực xây dựng hệ thống thiết chế văn hóa tại TP HCM, nhiều cách làm hay và hiệu quả ra đời, nhiều ý tưởng thể hiện tính khả thi cao
Tại TP HCM, Công viên Du lịch sinh thái Hóc Môn và Sân vận động Thới Tứ vừa được huyện Hóc Môn đưa vào sử dụng đã lập tức thu hút đông đảo người dân.
Nhiều mô hình thiết thực
Ông Nguyễn Văn Hây, Trưởng Phòng Văn hóa - Khoa học và Thông tin huyện Hóc Môn, cho biết 2 địa điểm trên được đầu tư từ nguồn vốn ngân sách.
Trong đó, Công viên Du lịch sinh thái Hóc Môn diện tích gần 6 ha với nhiều hạng mục như quảng trường, căng-tin, khu mặt nước, khu thể thao ngoài trời, hồ bơi, khu dịch vụ du lịch… mỗi ngày bình thường thu hút 500 lượt khách, chưa kể dịp lễ, Tết. Sở dĩ công viên thu hút đông đảo người dân vì không gian cây xanh, hồ nước, các tiện ích bố trí hài hòa, vừa hiện đại vừa dân dã. Tại đây thường xuyên tổ chức đa dạng suất diễn, hội thi, hội diễn, đờn ca tài tử, tour du lịch trong ngày cho học sinh.
Hình ảnh mỗi ngày tại Công viên Du lịch sinh thái Hóc Môn .Ảnh: THU HỒNG
Còn Sân vận động Thới Tứ vừa được nâng cấp, sửa chữa giai đoạn 1, đang thi công giai đoạn 2 với khối nhà thể thao đa năng, sân bóng đá gần 8.000 m2. Mỗi ngày sân vận động thu hút hàng trăm lượt người dân đến tập luyện. Sắp tới, huyện Hóc Môn tiếp tục nâng cấp cụm thiết chế văn hóa các xã.
Tương tự, Nhà Văn hóa Lao động quận 11 được biết đến với nhiều hoạt động thiết thực phục vụ nhu cầu nâng cao đời sống tinh thần của người dân. Ông Lương Phương Quân, Giám đốc Nhà Văn hóa Lao động quận 11, cho hay yếu tố giúp duy trì các hoạt động hiệu quả dù điều kiện về diện tích, nhân sự còn hạn chế là nhờ nội dung phù hợp, sự tận tâm của đội ngũ cán bộ. "Hằng năm, nhà văn hóa đều khảo sát nhu cầu của người lao động tại các doanh nghiệp, từ đó tổ chức lớp học tập, giải trí phù hợp" - ông Quân nói. Với phương châm "sáng đèn và di động", nhiều game show vui nhộn, sáng tạo được nhà văn hóa đưa về từng cơ sở, tổ chức ngay tại nhà máy sau giờ làm việc để công nhân tiếp cận, thụ hưởng.
Huy động nhiều nguồn lực
Chia sẻ với phóng viên Báo Người Lao Động, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao TP HCM Nguyễn Thị Thanh Thúy khẳng định phát triển thiết chế văn hóa và thể thao là nội dung trọng tâm, cốt lõi trong chiến lược, định hướng phát triển của ngành văn hóa và thể thao. Thành phố luôn chú trọng công tác đầu tư, mong muốn thu hút nhiều nguồn lực trong và ngoài nước để phát triển công nghiệp văn hóa, kinh tế thể thao, xây dựng thiết chế văn hóa và thể thao tầm cỡ.
Bà Thúy cho biết HĐND TP HCM đã thông qua danh mục 23 dự án để kêu gọi đầu tư theo phương thức đối tác công - tư. Đáng chú ý trong số này là dự án khu Trường đua Phú Thọ, Khu Liên hợp Thể dục Thể thao quốc gia Rạch Chiếc, Nhà hát Bến Thành... Thành phố cũng đã tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư vào dự án thuộc lĩnh vực văn hóa - thể thao, đến nay đã có hàng chục nhà đầu tư quan tâm, đề xuất thực hiện đối với 14 dự án trọng điểm.
Sở đã phối hợp với các bên liên quan hướng dẫn nhà đầu tư đi khảo sát thực địa, nghiên cứu, thuê đơn vị tư vấn. Vì có sự điều chỉnh từ luật mới nhất, các nhà đầu tư đang cập nhật, hoàn thiện lại hồ sơ. Dự kiến cuối tháng 3 sẽ gửi về Sở Văn hóa và Thể thao để triển khai bước tiếp theo.
Cần chiến lược đầu tư bài bản
Ông Cao Thanh Bình, Trưởng Ban Văn hóa và Xã hội HĐND TP HCM, nhìn nhận các dự án thiết chế văn hóa đã được quy hoạch. Vấn đề then chốt là ưu tiên nguồn lực để đầu tư cho xứng tầm với một đô thị đặc biệt, từ đó, tổ chức những sự kiện văn hóa - thể thao mang tầm cỡ quốc gia, khu vực, quốc tế.
Ông Bình cũng đồng ý rằng quá trình thực hiện, TP HCM cần tiếp tục mời gọi đầu tư, xã hội hóa đồng thời với ưu tiên ngân sách nhất định.
TS Nguyễn Thụy Vũ, Viện trưởng Viện Đào tạo và Nâng cao TP HCM, nhận xét dù tương đương nhiều đô thị lớn trong khu vực nhưng để vươn tầm quốc tế, TP HCM cần đầu tư mạnh, có chiến lược bài bản nhằm phát triển hệ thống thiết chế văn hóa hiện đại, sáng tạo, đẳng cấp. Thông qua đó, sớm có nhà hát lớn tiêu chuẩn quốc tế đáp ứng những sự kiện nghệ thuật đỉnh cao như hòa nhạc giao hưởng, vũ kịch, opera... Sau đó, tiếp tục đầu tư những tổ hợp văn hóa - thể thao kết hợp khai thác du lịch, làm nơi sinh hoạt văn hóa - văn nghệ cho người dân và du khách.
Với đặc điểm nhiều bảo tàng là những địa chỉ đỏ thu hút các thế hệ người dân thành phố và du khách tới tìm hiểu, thành phố cần nâng cấp thêm theo hướng không chỉ trưng bày tĩnh mà ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR), tương tác số, giúp sinh động cảm giác trải nghiệm... "Quan trọng nhất vẫn là nguồn nhân lực. TP HCM cần hợp tác đào tạo nhân lực văn hóa với quốc gia có nền công nghiệp sáng tạo phát triển như Anh, Pháp, Nhật Bản, Hàn Quốc… để xây dựng đội ngũ quản lý, nghệ sĩ chuyên nghiệp, có tư duy toàn cầu. Có như vậy, thành phố mới vận hành hệ thống thiết chế văn hóa chuyên nghiệp và đẳng cấp" - TS Nguyễn Thụy Vũ nêu ý kiến.
(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 13-3
Hơn 4.900 thiết chế Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh
UBND TP HCM cho biết trên địa bàn có hơn 4.900 mô hình, thiết chế Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh tại trụ sở cơ quan, đơn vị, di tích lịch sử, nhà truyền thống, thư viện, cơ sở tôn giáo, tín ngưỡng, trường học, doanh nghiệp, chung cư...
Bảo tàng Hồ Chí Minh - Chi nhánh TP HCM cùng hệ thống Không gian văn hóa về Người từ lâu đã trở thành điểm đến lý tưởng của người dân, du khách Ảnh: HOÀNG TRIỀU
Thành phố tăng cường chuyển đổi số, đưa Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh lên mạng thông qua hình thức bảo tàng trực tuyến, thư viện điện tử. Công tác song song là cung cấp thông tin, hình ảnh kết hợp ứng dụng quét QR code, không gian 3D để người đọc, người xem dễ dàng truy cập tư liệu, tài liệu về Chủ tịch Hồ Chí Minh. Hiện khoảng 80% mô hình, thiết chế Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh có ứng dụng quét mã QR.
Bay cao trên đôi cánh lộng lẫy
TP HCM năm 2005, khu vực kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè là địa chỉ lý tưởng để lứa sinh viên năm đầu ngành xã hội học chúng tôi đưa kiến thức trên giảng đường vào thực hành trải nghiệm.
Dòng nước hôi hám, đặc sánh bùn đen với dãy nhà tạm bợ cùng cuộc sống khốn khó của những người bên trong là cả một xã hội thu nhỏ, gần như biệt lập với sự hào nhoáng, rực rỡ cách đó không xa... chính là thứ thu hút chúng tôi tìm hiểu.
Và rồi ít năm sau, dòng kênh khoác áo mới thông qua dự án mang đầy quyết tâm. Cũng từ đó, mọi thứ thay đổi đến thần kỳ. Giờ đây, dọc theo dòng chảy mềm mại là 2 tuyến đường khang trang đầy kiêu hãnh Hoàng Sa, Trường Sa, những tòa nhà hiện đại vươn lên trời xanh và công viên dài nhiều ki-lô-mét luôn đầy ắp niềm vui của người dân tới thư giãn hoặc thăm thú.
Sự lột xác đáng kinh ngạc của Kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè là một trong nhiều điển hình về sự phát triển của TP HCM. Nhìn rộng ra, để có được vị trí dẫn đầu nhiều lĩnh vực, tự tin với biểu tượng của năng động, sáng tạo, nghĩa tình..., thành phố đã làm rất nhiều việc - từ nỗ lực phát triển kinh tế, bảo đảm an sinh đến nâng cao đời sống tinh thần cho người dân.
Minh chứng gần đây nhất cho điều trên đó là bên cạnh quyết tâm tăng trưởng kinh tế 2 con số từ năm 2025, các thiết chế văn hóa cũng được chú trọng cải thiện và hoàn thiện.
Hàng chục công trình thiết chế văn hóa, thiết chế thể thao; mở rộng nhiều bảo tàng gắn với xây dựng Không gian Văn hóa Hồ Chí Minh; tu bổ, tôn tạo các di tích lịch sử... nằm trong số 61 công trình, chương trình, dự án tiêu biểu cấp thành phố thi đua chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước đã khẳng định quyết tâm mang tới cho người dân sự thoải mái trong tiếp nhận tri thức, thụ hưởng văn hóa, giải tỏa nhu cầu về vui chơi, rèn luyện...
Đương nhiên, quyết tâm là một chuyện, hiện thực hóa quyết tâm ấy thành những sản phẩm cụ thể còn cả chặng đường phía trước.
Dù vậy, như câu chuyện dòng kênh chuyển mình kéo theo mọi thứ thay đổi, tin rằng trong tương lai không xa, bằng trái tim và nhiệt huyết của đô thị sở hữu nhiều công dân ưu tú..., hệ thống thiết chế văn hóa sẽ tối ưu và tỏa sáng. Thành phố mang tên Bác được tin tưởng sẽ bay cao trên đôi cánh lộng lẫy với một bên là phát triển kinh tế, một bên là đáp ứng đời sống tinh thần.
Ngọc Kỳ
