Nâng trần nợ công, Mỹ ngăn chặn kịch bản xấu

Lãnh đạo phe thiểu số tại Thượng viện Mỹ phát biểu tại họp báo ở Washington.

Với 221 phiếu thuận và 209 phiếu chống, Hạ viện Mỹ đã thông qua dự luật tăng mức trần nợ công lên 31.400 tỷ USD. Dự luật này cũng đã được thông qua tại Thượng viện trước đó, với 50 phiếu thuận và 49 phiếu chống. Như vậy, sau khi được cả hai viện Quốc hội Mỹ “bật đèn xanh”, dự luật sẽ được đệ trình lên Tổng thống Joe Biden (G.Bai-đơn) để ký ban hành. Mức trần nợ công là hạn mức tiền mà Chính phủ Mỹ được vay để thực hiện nghĩa vụ đối với lĩnh vực công, bao gồm an sinh xã hội, phúc lợi y tế, trả nợ và lãi suất, cùng các khoản thanh toán khác.

Bộ trưởng Tài chính Mỹ Janet Yellen (G.Y-ê-len) thừa nhận, nếu Chính phủ Mỹ vỡ nợ, đó sẽ là một kết cục thảm khốc. Lần gần đây nhất, ngày 14/10, Tổng thống Mỹ đã ký ban hành luật tạm thời nâng mức trần nợ công lên 28.900 tỷ USD, qua đó phần nào giảm áp lực vỡ nợ liên bang. Luật này cho phép nâng giới hạn nợ công thêm 480 tỷ USD.

Trần nợ công luôn là chủ đề gây tranh cãi giữa các nghị sĩ tại hai viện Quốc hội Mỹ. Các nhà lãnh đạo đảng Dân chủ đã liên tục nhấn mạnh mức trần nợ công có thể khiến Mỹ bị vỡ nợ, kéo theo một loạt hậu quả kinh tế nặng nề, như khiến sáu triệu người mất việc làm, gây tổn thất khoảng 15.000 tỷ USD trong tài sản dân chúng, làm tăng chi phí các khoản thế chấp và vay nợ khác. Tuy nhiên, các nghị sĩ đảng Cộng hòa tại Quốc hội ban đầu phản đối việc nâng mức trần nợ công, cũng như bác bỏ kế hoạch tăng chi tiêu và chính sách thuế của chính quyền Tổng thống Biden, gây khó khăn cho đảng Dân chủ về đề xuất nâng mức trần nợ công.

Lãnh đạo phe đa số Dân chủ tại Thượng viện cho biết, việc nâng trần nợ sẽ đáp ứng nhu cầu chi tiêu cần thiết của chính phủ tới năm 2023. Trong bối cảnh các đề xuất của phe Dân chủ vấp phải nhiều rào cản từ một số nghị sĩ Cộng hòa, Thượng viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua dự luật có hiệu lực một lần cho phép đảng Dân chủ nâng trần vay nợ của quốc gia mà không cần phiếu ủng hộ từ đảng Cộng hòa, sau khi văn kiện này “vượt ải” Hạ viện. Theo quy định, việc nâng trần nợ công đòi hỏi 60 phiếu ủng hộ tại Thượng viện, gồm 100 nghị sĩ, nghĩa là phải được sự ủng hộ của một số nghị sĩ Cộng hòa. Tuy nhiên, với luật mới được thông qua, việc nâng trần nợ công chỉ cần tất cả số phiếu ủng hộ của các nghị sĩ Dân chủ mà không cần phiếu ủng hộ từ đảng Cộng hòa. Các nghị sĩ Cộng hòa về cơ bản có thể đứng ngoài cuộc, không ngăn cản phe Dân chủ, nhưng cũng không ủng hộ phiếu nào cho việc tăng trần nợ.

Việc trần nợ công được nâng lên giúp giảm nguy cơ vỡ nợ trong ngắn hạn, song theo giới chuyên gia, nước Mỹ cần một giải pháp dài hạn, để không phải liên tục đối mặt rủi ro vỡ nợ. Bởi, nếu kịch bản xấu này xảy ra sẽ làm tăng vọt lãi suất, giảm lòng tin vào khả năng Mỹ thực hiện các nghĩa vụ tương lai của mình đúng thời hạn và trì hoãn các khoản chi trả cho an sinh xã hội, gây ra những hệ lụy khó lường.