NATO theo dõi chặt chẽ cuộc tập trận Zapad 2025 của Nga
Các nước láng giềng của Nga đang chuẩn bị cho những ngày căng thẳng khi Moskva phối hợp cùng Belarus tổ chức cuộc tập trận quân sự Zapad 2025 từ ngày 12 đến 16/9. Đây là cuộc tập trận lớn đầu tiên kể từ khi nổ ra xung đột toàn diện ở Ukraine vào năm 2022.

Binh sĩ Nga tham gia một cuộc tập trận. Ảnh tư liệu: AFP/TTXVN
Theo Politico ngày 8/9, một số nội dung tập trận sẽ diễn ra gần biên giới Ba Lan và Litva, với các kịch bản mô phỏng khả năng đối đầu cùng lực lượng NATO. Thứ trưởng Quốc phòng Litva Tomas Godliauskas cho biết các nước thành viên đang theo dõi chặt chẽ với tinh thần nghiêm túc, đồng thời khẳng định Litva cùng các đồng minh đã chuẩn bị và duy trì sự đoàn kết.
Để đáp trả, nhiều nước NATO cũng tổ chức tập trận quy mô lớn. Mười quốc gia Bắc Âu tham gia cuộc diễn tập Tarassis 25, trong khi Litva triển khai cuộc diễn tập Thunder Strike. Ba Lan tiến hành Iron Defender-25 với sự tham gia của khoảng 30.000 binh sĩ. Giới chức quốc phòng Ba Lan cho biết nước này sẽ có “phản ứng phù hợp” với Zapad 2025.
Nga duy trì tổ chức các cuộc tập trận Zapad bốn năm một lần từ năm 1999. Dù được giới thiệu là các hoạt động phòng thủ, một số kịch bản trước đây đã gây quan ngại. Năm 2009, nội dung tập trận bao gồm tình huống giả định tấn công hạt nhân vào Warsaw, còn năm 2021, lực lượng tập trung tại Belarus đã được huy động cho chiến dịch quân sự đặc biệt ở Ukraine chỉ vài tháng sau đó.
Giới phân tích cho rằng Zapad 2025 sẽ là dịp để đánh giá tình trạng của quân đội Nga sau hơn ba năm xung đột, với những tổn thất lớn về nhân lực và thiết bị, song đồng thời cũng thúc đẩy nền kinh tế phục vụ thời chiến. NATO trong tuyên bố chính thức khẳng định “không thấy mối đe dọa trực tiếp nào với các đồng minh”, nhưng nhấn mạnh vẫn “giữ cảnh giác cao độ”.
Moskva khẳng định quy mô Zapad 2025 sẽ không vượt quá 13.000 binh sĩ, trong khi Belarus cho biết sẽ mời quan sát viên từ NATO và Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE). Tuy vậy, một số viện nghiên cứu châu Âu nhận định việc Nga đồng thời tiến hành thêm ba cuộc tập trận với các nước thuộc Tổ chức Hiệp ước An ninh Tập thể (CSTO) có thể khiến khó xác định chính xác quy mô thực tế. Ngoài ra, binh sĩ Nga và Belarus cũng dự kiến diễn tập với hệ thống tên lửa Oreshnik, loại vũ khí có khả năng mang đầu đạn hạt nhân".
Các khu vực tập trận trải dài từ Moskva, Leningrad, Kaliningrad, Bắc Cực, biển Baltic, biển Barents cho đến lãnh thổ Belarus. Một số nội dung sẽ được tiến hành chỉ cách Ba Lan và Litva vài chục km, bao gồm cả hành lang Suwałki - khu vực dài 70 km nối giữa Belarus và Kaliningrad, vốn được coi là điểm dễ tổn thương trong phòng thủ châu Âu.
Tình báo quân sự Litva dự đoán khoảng 30.000 binh sĩ sẽ tham gia Zapad 2025, thấp hơn nhiều so với con số 200.000 trong năm 2021. Theo các chuyên gia, quy mô này khó đủ để phục vụ một cuộc tấn công vào lãnh thổ NATO, nhất là khi Nga vẫn đang tham chiến ở Ukraine. Tuy nhiên, một số ý kiến cảnh báo Moskva có thể tận dụng tập trận để kiểm tra phản ứng của NATO thông qua các động thái khiêu khích như xâm nhập không phận, tấn công mạng hoặc phá hoại cơ sở hạ tầng dân sự.
Thứ trưởng Quốc phòng Litva Godliauskas thừa nhận khó có thể loại trừ hoàn toàn rủi ro, song nhấn mạnh quân đội nước này “có khả năng phân biệt tình huống bất ngờ với mối đe dọa thực sự”. Trước đó vào hồi tháng 7, hai thiết bị bay không người lái từ Belarus đã bay vào không phận Litva, khiến nước này phải đóng cửa một phần không phận biên giới cho đến ngày 1/10.