Nature: Nhịn ăn gián đoạn hỗ trợ điều trị ung thư vú thông qua cơ chế hormone
Một nghiên cứu đột phá vừa được công bố trên tạp chí Nature cho thấy chế độ nhịn ăn gián đoạn có thể nâng cao đáng kể hiệu quả của các liệu pháp ngăn chặn estrogen trong điều trị ung thư vú, điển hình là thuốc Tamoxifen.
Đáng chú ý, các nhà khoa học cũng tìm ra cách dùng thuốc steroid để mô phỏng lợi ích này mà không cần người bệnh phải trải qua chế độ nhịn ăn khắc nghiệt.
Ung thư vú phụ thuộc vào estrogen là dạng phổ biến nhất trên toàn thế giới, thường được điều trị bằng liệu pháp nội tiết nhằm ngăn chặn tác động của hormone này. Tuy nhiên, sau nhiều năm điều trị, các khối u thường phát triển cơ chế kháng thuốc, buộc giới y khoa phải tìm kiếm giải pháp mới để duy trì hiệu quả trị liệu. Nghiên cứu mới chỉ ra rằng các đợt nhịn ăn ngắn có thể kích hoạt những thay đổi quan trọng về nội tiết tố và di truyền, giúp "giáo dục lại" các tế bào ung thư. Trong các thử nghiệm trên động vật, những khối u ở nhóm vừa nhịn ăn vừa dùng thuốc Tamoxifen đã giảm kích thước đáng kể so với nhóm chỉ dùng thuốc đơn thuần.
Nguyên nhân cốt lõi của hiện tượng này nằm ở thụ thể Glucocorticoid. Khi cơ thể ở trạng thái đói, nồng độ hormone cortisol tăng lên tự nhiên, kích hoạt thụ thể này bên trong tế bào ung thư. Một khi được kích hoạt, thụ thể Glucocorticoid sẽ bật một nhóm gen ức chế sự phát triển của khối u, đồng thời làm giảm hoạt động của nhóm protein AP-1 vốn giúp tế bào ung thư nhân lên. Nếu loại bỏ thụ thể này, tác dụng tăng cường của việc nhịn ăn sẽ biến mất. Kết quả tương tự cũng được ghi nhận trên những bệnh nhân áp dụng chế độ "ăn giả nhịn ăn" ngắn hạn, với nồng độ cortisol và progesterone trong máu tăng lên đi kèm sự sụt giảm các dấu hiệu phân chia tế bào ác tính.
Một phát hiện quan trọng khác mang lại hy vọng cho những bệnh nhân không thể tuân thủ chế độ ăn kiêng nghiêm ngặt là khả năng sử dụng thuốc để thay thế. Nhóm nghiên cứu đã thử nghiệm Dexamethasone, một loại steroid tổng hợp thường dùng để giảm viêm, và nhận thấy nó có thể mô phỏng hoàn hảo lợi ích của việc nhịn ăn. Khi kết hợp Dexamethasone với Tamoxifen, phản ứng chống khối u diễn ra mạnh mẽ tương tự như cơ chế tự nhiên của cơ thể khi đói.
Đây được xem là bước tiến lớn trong việc giải quyết vấn đề kháng thuốc nan giải của ung thư vú. Việc sử dụng phác đồ steroid có kiểm soát chặt chẽ hứa hẹn là một giải pháp khả thi và dễ tiếp cận hơn cho bệnh nhân trong tương lai. Mặc dù vậy, các nhà khoa học nhấn mạnh rằng cần thêm các nghiên cứu kỹ lưỡng về độ an toàn và liều lượng trước khi phương pháp này được áp dụng rộng rãi trong lâm sàng.
